Δημήτρης Παπανικολόπουλος

Η φοροδιαφυγή είναι κάτι που ο ΣΥΡΙΖΑ θα τη βρίσκει συνέχεια μπροστά του. Δεν θα μπορέσει να μετασχηματίσει το κράτος και την κοινωνία όσο η φοροδιαφυγή συνιστά κυρίαρχη ατομική και οικογενειακή στρατηγική είτε επιβίωσης είτε πλουτισμού. Το αίτημα για δίκαιη φορολογία είναι αριστερό αίτημα, η πρακτική της φοροδιαφυγής είναι δεξιά πρακτική. Που, όταν εμπεδωθεί για κακούς ή «καλούς» λόγους, δεν εξαλείφεται εύκολα όσες ευνοϊκές προϋποθέσεις και να συσσωρευθούν. Γιατί ο αγώνας αλλαγής των νοοτροπιών θέλει πολύ χρόνο που οι κυβερνήσεις δεν έχουν. Γι αυτό δεν πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να ανεχθεί τη φοροδιαφυγή στα χρόνια της αντιπολίτευσης με την ελπίδα να την αντιμετωπίσει από θέση κυβέρνησης. Ο αγώνας αυτός πρέπει να είναι συνεχής, και μάλιστα ιδεολογικός. Η επιτυχία του θα συνιστούσε πραγματική επανάσταση, που θα αντιμετώπιζε το εθνικό μας ζήτημα, που άρχισε να μορφοποιείται ήδη από την επανάσταση του 1821[4]. Και αν κανείς πει ότι δεν μας ενδιαφέρει να βελτιώσουμε ένα αστικό κράτος, τότε θα του υπενθυμίσω ότι ο ίδιος ο Λένιν θεωρούσε ότι για την εγκαθίδρυση ενός σοσιαλιστικού κράτους χρειάζεται μεγαλύτερη διοικητική ικανότητα από αυτή που μπορούν να εξασφαλίσουν τα αστικά κράτη.

Οι αριστεροί/ες ξέρουν πολύ καλά τι επίδραση έχει πάνω σε κάποιον/α το να βρεθεί στο δρόμο μαζί με άλλους, οι οποίοι αυτομάτως μετατρέπονται σε συναγωνιστές. Απλώς δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί και στους δεξιούς πολίτες. Οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις, όπως έχει τονίσει ο γνωστός θεωρητικός Charles Tilly, είναι επιδείξεις αξιοσύνης, ενότητας, πολυάριθμου, και αφοσίωσης σε ένα σκοπό. Οι δεξιοί πολίτες συνειδητοποίησαν ότι είναι μια οιωνεί πλειοψηφία και ένιωσαν αυτό που πάντα ένιωθαν οι αριστεροί και δημοκρατικοί πολίτες: το συναίσθημα ενός μαχόμενου λαού.

Η πολιτική επικοινωνία γινόταν πάντα με storytelling, με απλές σύντομες ιστορίες, που μαγνήτιζαν το ενδιαφέρον, και έδιναν νέο χρόνο στους αφηγητές. «Γιατί να σε ψηφίσω;» Έχεις μια ανάσα διορία, ειδικά τώρα που σε ρωτάνε με καχυποψία, απογοήτευση, χωρίς υπομονή. Αν δεν έχεις μια σύντομη περιεκτική απάντηση δεν έχεις τύχη. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αρκεστούν σε μια απλή απάντηση ευθέως ανταγωνιστική του τρίπτυχου της Ν.Δ.: «Με το ΣΥΡΙΖΑ θα υπάρχει καλύτερη υγεία-παιδεία-κοινωνικό κράτος, δουλειές με δικαιώματα, και δικαιότερη φορολόγηση». End of story.

Η πλειοψηφία δεν θέλει να την κυβερνά η φαμίλια Μητσοτάκη, οι βαρόνοι των ΜΜΕ, και οι ακροδεξιοί. Όμως, ο «μπαμπούλας» της Ν.Δ. είναι ένας μη νικηφόρος ετεροπροσδιορισμός. Για ένα νέο Δημοψήφισμα, μια πανστρατιά από την κεντροδεξιά μέχρι την αντιεξουσία, χρειάζεται ένας αγώνας για τις ιδέες και τις αξίες μας, για τα όνειρά μας, μια έξοδος του Μεσολογγίου απέναντι στη σαλβινική Δεξιά που μας υπόσχεται «μάγισσες, μιζέρια, μίσος». Χωρίς τους νέους δεν υπάρχει Αριστερά και δεν υπάρχει νίκη. Και οι νέοι είναι μια διαφορετική κοινωνική κατηγορία, στην οποία δεν μπορείς να απευθύνεσαι με παρωχημένους ρητορικούς τρόπους, για αμυντικούς ή μίζερους στόχους. Οι νέοι δεν ψηφίζουν νοικοκύρη, καλό διαχειριστή, στηρίζουν το ριζοσπάστη που θα ανοίξει τα κοινωνικά συστήματα και τα μυαλά και θα τους ανοίξει το δρόμο, ψηφίζουν τον ξεχωριστό, όχι «μια από τα ίδια». Οι νέοι αναζητούν θετική ταυτότητα, ιδεολογία. Όλοι και όλες λένε: «θέλουμε ένα λόγο για να παλέψουμε, όπως στο Δημοψήφισμα». Δεν θέλουν έναν νέο Αντρέα Παπανδρέου, απεχθάνονται πλέον τους σωτήρες. Οι νέοι θέλουν ν’ ακούσουν για το μέλλον, γιατί έχουν μέλλον.

Η Ν.Δ. βλέπει ότι δεν μπορεί να εξασφαλίσει την πολιτική ηγεμονία σε αυτό τον λαό. Και, όπως θα έλεγε και ο Μπρεχτ, υπάρχει πάντα η δυνατότητα, αντί να αλλάξει η ίδια, να αλλάξει τον λαό. Με λίγη παρωχημένη εθνικοφροσύνη και κλασική πατριδοκαπηλία, με ελιτίστικη αντιμετώπιση του υπαρκτού λαού και την υπαγωγή του στο φαντασιακό Έθνος, θα προσπαθήσει να στριμώξει τον ΣΥΡΙΖΑ και να υπηρετήσει το μικροκομματικό της συμφέρον. Το ζήτημα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ τι θα κάνει: Θα δώσει ιδεολογικό αγώνα ενάντια στα αντιδημοκρατικά όνειρα της Ν.Δ. ή θα μιλήσει για «δίκαιο αίτημα των ομογενών που έχουν προσφέρει τόσα και τόσα στη μητέρα Πατρίδα»;

H Αριστερά υπερασπίζεται τους μετανάστες εντός του αξιακού πλαισίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απέναντι σε ένα υποτίθεται αντίπαλο αξιακό πλαίσιο, αυτό του πατριωτισμού. Αυτά τα δύο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τίθενται αντιπαραθετικά, τόσο για λόγους ιδεολογικούς όσο και για λόγους πρακτικούς: Η πατρίδα μας αντλεί την αξία της από το μέγεθος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που απολαμβάνουν όλοι/ες /όσοι/ες διαβιούν στο έδαφός της. Η πατρίδα μας θα πάψει να υφίσταται χωρίς την αναζωογόνηση της από τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς.

Πρώτον, θεωρώ πως ο γνωστικός παλιμπαιδισμός της νεοδημοκρατικής ελίτ συνιστά ένα μοιραίο βήμα προς τη χρυσαυγιτοποίηση της Ν.Δ., ήτοι στη δημιουργία του εν Ελλάδι τραμπισμού, γεγονός που την απομακρύνει από το «μεσαίο χώρο», τους σκεπτόμενους ανθρώπους και τη διανόηση, με μάλλον αρνητικές για την ίδια εκλογικές συνέπειες. Δεύτερον, καταστρέφει το πολιτικό επικοινωνιακό πεδίο, ήτοι τους μίνιμουμ συλλογικά αποδεκτούς κανόνες που συγκροτούν τη δημόσια σφαίρα στις δημοκρατικές κοινωνίες. Η λογική «τα δικά μου, δικά μου, και τα δικά σου, δικά μου» που βρίσκεται στον πυρήνα των ρητορικών παραληρημάτων της νεοδημοκρατικής ελίτ λανσάρει μια εφηβική πολιτική συμπεριφορά. Δεν αναγνωρίζω πολιτικούς κανόνες, ούτε περιορισμούς. Είμαι ο αρνητής των πάντων. Όταν δεν μου αρέσει το παιχνίδι, αλλάζω τους κανόνες ή το παιχνίδι. Κάτω οι κανόνες (που ευνοούν τους άλλους). Είμαι αντισυμβατικός, αντικομφορμιστής. Επαναστάτης χωρίς αιτία. Είμαι cool. Είμαι ο εξεγερμένος πλούσιος των ΗΠΑ, της Λατινικής Αμερικής, της Ευρώπης. Είμαι ο κακός των ταινιών. Ο υπόκοσμος με τον οποίο ταυτίζεται ο θεατής.