Ασφυκτικοί περιορισμοί και για το δικαίωμα της συνάθροισης
Το άρθρο 11 του Συντάγματος προβλέπει το αρχαιότερο δικαίωμα συλλογικής δράσης στο ελληνικό συνταγματικό δίκαιο, το δικαίωμα της συνάθροισης, του οποίου η άσκηση ορθά μεταφράζεται σε δημόσια συμμετοχή στις διαδικασίες σχηματισμού πολιτικής βούλησης της εξουσίας. Από την εποχή της δικτατορίας ισχύει το ν.δ. 794/1971 ενώ καμία κυβέρνηση της μεταπολίτευσης δεν έφερε προς ψήφιση εκτελεστικό νόμο, αφήνοντας διευρυμένα τα όρια του δικαιώματος. Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου αποπειράται μετά από 45 χρόνια δημοκρατίας να προβεί σε ρυθμίσεις- περιορισμούς, εισάγοντας αμφίβολης συνταγματικότητας νεωτερισμούς.
Το Σύνταγμα προβλέπει την απαγόρευση των υπαίθριων συναθροίσεων με αιτιολογημένη απόφαση της αστυνομικής αρχής, σε δύο περιπτώσεις: σε γενικό επίπεδο αν εξαιτίας τους επίκειται σοβαρός κίνδυνος για την δημόσια ασφάλεια και σε ορισμένη περιοχή αν απειλείται σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής. Στο ν.δ. 794/1971 προβλέπονταν η θέση του «διοργανωτή» της συνάθροισης ο οποίος είχε την υποχρέωση γνωστοποίησής της στην αστυνομική αρχή 48 ώρες πριν την πραγματοποίησή της. Η γνωστοποίηση περιελάμβανε τα ατομικά στοιχεία του διοργανωτή, την ημερομηνία και ώρα της συνάθροισης, τον ακριβή τόπο, το τέρμα και την διαδρομή καθώς και τον ειδικό σκοπό της. Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου επαναφέρει το θεσμό του «οργανωτή» και την γνωστοποίηση της συνάθροισης.
(...)
Η αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου, επί της αρχής, φέρεται να επιδιώκει την διασφάλιση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι «εντός ενός θεσμικού πλαισίου λογικής». Παραβλέπεται προφανώς ότι η εξισορροπητική λογική και στάθμιση των αντικρουόμενων κοινωνικών συμφερόντων ανήκει προνομιακά στον συνταγματικό νομοθέτη και αποτυπώνει τους πολιτικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς μιας ορισμένης περιόδου. Ο επαναπροσδιορισμός του πλαισίου της λογικής από τον ύστερο κοινό νομοθέτη μόνο ως θεσμική αναίδεια μπορεί να εκληφθεί.