Ερντογάν

H πιο μεγάλη πρόκληση για τον Τούρκο Πρόεδρο είναι η επιτακτική ανάγκη να διορθωθούν τα βαθιά ριζωμένα οικονομικά προβλήματα, τα οποία διογκώθηκαν μετά τη δραματική νομισματική κρίση του περασμένου Αυγούστου. O κ. Ερντογάν έσπευσε την Κυριακή να καθησυχάσει τους επενδυτές λέγοντας ότι θα σεβαστεί «τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς» και ότι σχεδιάζει οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο το φτωχό εκλογικό αποτέλεσμα του AKP θα μπορούσε να περιορίσει τη δυνατότητά του για τολμηρά βήματα. «Πιθανώς η σημερινή κυβέρνηση δεν θα έχει μεγάλη όρεξη για μεταρρυθμίσεις και θα προτιμήσει να κάνει βιαστικές διορθώσεις, όπως να πλημμυρίσει την οικονομία με φτηνό δανεισμό», είπε η Νόρα Νόιτεμπουμ, οικονομολόγος της ολλανδικής τράπεζας ABN Ambro. Οι αναλυτές προειδοποίησαν ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν και ο γαμπρός του, ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ, θα πρέπει να παρουσιάσουν γρήγορα ένα σαφές πρόγραμμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης τόσο των ξένων επενδυτών όσο και των Τούρκων πολιτών. «Αν δεν το κάνουν, θα έχουν πρόβλημα» είπε ο Τιμ Ας, υπεύθυνος στρατηγικής για τις αναδυόμενες αγορές της BlueBay Asset Management. «Τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν πολύ άσχημα, πολύ γρήγορα», είπε το στέλεχος της εταιρείας που είναι μια από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη για τη διαχείριση επενδύσεων.

Πολλοί - οικονομολόγοι, επενδυτές και αναλυτές - προσπαθούν να κατανοήσουν τις κινήσεις του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και πώς οδήγησε τη χώρα στο σημερινό οικονομικό αδιέξοδο, που μοιάζει με οικονομική αυτοχειρία. Πώς γίνεται ο ηγέτης μιας οικονομίας 850 δισεκατομμυρίων δολαρίων να ακολουθεί μια τόσο απερίσκεπτη οικονομική στρατηγική και ταυτόχρονα να αρνείται, μέχρι σήμερα, οποιαδήποτε «διορθωτική κίνηση» σε οικονομικό αλλά και διπλωματικό επίπεδο, ώστε να αμβλύνει τις αντιδράσεις και να περιορίσει την ελεύθερη πτώση της λίρας. Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις οι πιέσεις προς την Τουρκική οικονομία θα ενταθούν το επόμενο διάστημα.

Πράγματι, οι διεθνείς επενδυτές έχασαν κάθε πίστη στην τουρκική οικονομική πολιτική, καθώς ο πρόεδρος Ερντογάν περιβλήθηκε με νέες υπερεξουσίες. Για αυτούς ο Ερντογάν εμφανίζεται ως οικονομικά αναλφάβητος λόγω της εμμονής του στην παράλογη ιδέα ότι ο πληθωρισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί με χαμηλότερα επιτόκια. Επειδή τα επιτόκια διατηρούνται χαμηλά υπό πίεση από τον πρόεδρο, η συναλλαγματική ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου έχει μειωθεί κατά περίπου 40% από τις αρχές του τρέχοντος έτους. Ο πληθωρισμός αυξήθηκε από περίπου 7% την άνοιξη του 2016 σε 16% πρόσφατα. Από την άλλη πλευρά, γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τις τουρκικές εταιρείες να εξασφαλίσουν το απαραίτητο ξένο νόμισμα για την εξυπηρέτηση του χρέους τους.

Ενα μεγάλο βήμα στην -ισόβια- προσπάθειά του να υπερκεράσει τον Κεμάλ Ατατούρκ, αντιστρέφοντας την κοσμική και εκσυγχρονιστική πολιτική του μακαρίτη Μουσταφά και επανεξισλαμίζοντας τη μεγάλη χώρα του ως νέος «Πατέρας των Τούρκων», και συνάμα να μονιμοποιήσει τη σχεδόν απόλυτη εξουσία του, εξελισσόμενος επί της ουσίας σε «κοινοβουλευτικό δικτάτορα», έκανε την περασμένη Κυριακή ο Ταγίπ Ερντογάν.

«Και ευχαριστημένοι να είμαστε που ο Ερντογάν ανακοίνωσε πως θα γίνουν εκλογές. Θα μπορούσε να πει ότι την περασμένη εβδομάδα έγιναν και τις κέρδισε». Αυτό το «πικρό» ανέκδοτο ακούγεται στην Τουρκία τις τελευταίες ώρες.

Όπως προκύπτει, υπό το καθεστώς Ερντογάν, η Τουρκία έχει μετατραπεί σε έναν απρόβλεπτο και προβληματικό περιφερειακό δρώντα, αλλά και σε παράγοντα περιφερειακής αποσταθεροποίησης. Ενδεχομένως, ο Τούρκος πρόεδρος να θεωρεί ότι οι συσσωρευμένες περιφερειακές απειλές, τις οποίες η Δύση δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει, αυξάνουν δραματικά τη σημασία της τουρκικής συμβολής στην αντιμετώπισή τους, πράγμα που του επιτρέπει να της επιβάλλει τους όρους του.