Αθήνα

- Η νεανική αποχώρηση (φοιτητών, νέων εργαζόμενων, νέων ζευγαριών και νέων οικογενειών) δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ένα πραγματικό gentrification της Αθήνας, στην κλίμακα που έχουν δει άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Αυτό μέχρι στιγμής εμποδίζονταν από τους αρκετά καλά μοιρασμένους τίτλους οριζόντιας ιδιοκτησίας. - Η νεανική αποχώρηση θα στερήσει από την Αθήνα το πολιτικό και πολιτισμικό δυναμισμό της, γεγονός που θα αποτελέσει και το κύκνειο άσμα της σύντομης θητείας της ως εναλλακτικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Και αυτό θα υπονομεύσει την επένδυση στον συγκεκριμένο τομέα.

Η πόλη μας βρίσκεται αντιμέτωπη με μια μεγάλη μεταβολή που σχετίζεται με την δυναμική αύξηση των τουριστικών αφίξεων. Προφανώς πρόκειται για μία θετική εξέλιξη που υπογραμμίζει την ελκυστικότητα της δυναμικής, ανοιχτής και πολύχρωμης Αθήνας. Την ίδια στιγμή όμως, θα πρέπει να σκεφτούμε και να πράξουμε ώστε να μην αποβεί η τουριστική ανάπτυξη δυσβάσταχτο βάρος για όσους και όσες εργάζονται και ζουν στην πόλη. Χρειάζεται ο Δήμος να παρέμβει και να θεσπίσει όρους και όρια. Όπως δεν μπορούμε να δεχτούμε την ανέγερση κτιρίων που κρύβουν την Ακρόπολη, δεν μπορούμε να δεχτούμε τη μετατροπή ολόκληρων γειτονιών σε “άβατα” που θα προορίζονται αποκλειστικά για τουριστικές χρήσεις.

Ο υποψήφιος Δήμαρχος Αθηναίων με την «Ανοιχτή Πόλη«, Νάσος Ηλιόπουλος, επισήμανε με δήλωσή του, πως η άναρχη δόμηση στην ιστορική περιοχή γύρω από την Ακρόπολη, θα έχει ανεπανόρθωτες συνέπειες στην αισθητική του τοπίου που περιβάλλει το ιερό μνημείο και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. «Η αθρόα έλευση τουρισμού έχει ως αποτέλεσμα την άτακτη παραμόρφωση του αστικού τοπίου και την άλωση του δημόσιου χώρου. Τόσο τα καταλύματα προς ενοικίαση, όσο και οι επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος τείνουν να θέσουν υπό διωγμό την κατοικία από την ιστορική περιοχή γύρω από την Ακρόπολη» ανέφερε σε δήλωσή του ο Ν. Ηλιόπουλος. «Η ίδια η τουριστική αξιοποίηση επιτάσσει να οργανώσουμε με αποτελεσματικό τρόπο την τουριστική ανάπτυξη. Πρέπει να αναδείξουμε την τεράστια σημασία της περιοχής και του μοναδικού μνημείου της Ακρόπολης, να προστατεύσουμε τους κατοίκους από την όχληση, να ενισχύσουμε την κατοικία διασφαλίζοντας τους καλύτερους δυνατούς όρους για την καθημερινότητα της περιοχής (φωτισμό, ελεύθερους χώρους, καθαριότητα)» τόνισε. Ο Νάσος Ηλιόπουλος πρότεινε επίσης: «Η ζώνη ελέγχου του ύψους των κτηρίων που καθορίστηκε με το Προεδρικό Διάταγμα του 1975, θα πρέπει να επικαιροποιηθεί με την συνεργασία των δύο αρμόδιων υπουργείων, του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Προτείνουμε να θεσπιστούν ηπιότεροι όροι δόμησης, ανώτατο ύψος κτιρίων, χρήσεις γης, ως γνώμονες για τις πολεοδομικές αδειοδοτήσεις με απαρέγκλιτη εφαρμογή τους από την υπηρεσία Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων».

Είναι ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης να συμβάλει στην ασκούμενη στεγαστική πολιτική προς όφελος των κατοίκων, απαντώντας στη στεγαστική κρίση και παράλληλα συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση του κέντρου της Αθήνας με χαμηλό κόστος. Η διεκδίκηση και κατοχύρωση του δικαιώματος στη στέγη και η θέσπιση ενός συνολικού μακροπρόθεσμου πλαισίου διασφάλισης σταθερής, αξιοπρεπούς και προσιτής οικονομικά κατοικίας για όλους τους κατοίκους της Αθήνας είναι για εμάς προτεραιότητα. Ο Δήμος μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στη συγκρότηση ενός πλέγματος πολιτικών και υπηρεσιών, που ξεκινούν από την υποστήριξη δομών κοινωνικής αλληλεγγύης και υποστήριξης αστέγων, όπως κέντρα ημέρας κλπ, αλλά πάνε πολύ πιο μακριά. Αρχικά, η έκταση του προβλήματος απαιτεί την ίδρυση ενός δημοτικού γραφείου στέγασης, που θα αναλάβει το σχεδιασμό και συντονισμό των επιμέρους πολιτικών κατοικίας του Δήμου, τη δημιουργία μητρώου στεγαστικών αιτημάτων, αλλά και τη νομική υποστήριξη ιδιοκτητών που κινδυνεύουν να χάσουν την κατοικία τους. Ακόμα, ένα τεράστιο εργαλείο στα χέρια του Δήμου είναι η επανάχρηση του υπάρχοντος αδρανούς οικιστικού αποθέματος -δημόσιου και ιδιωτικού- αξιοποιώντας κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, σε συνδυασμό με συνολικότερα προγράμματα ολοκληρωμένης ανάπτυξης γειτονιάς. Η αξιοποίηση αυτή θα θέτει ως προτεραιότητα την κοινωνική κατοικία και θα περνάει μέσα και από τη στήριξη και ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και των συνεταιρισμών στον τομέα της κατοικίας, για επισκευή και ενεργειακή αναβάθμιση του υπάρχοντος αποθέματος, αλλά και για τη διαχείρισή του με κοινωνικούς όρους. Τέλος, τίθεται πια επιτακτικά το αίτημα για παρέμβαση στον ενοικιαζόμενο τομέα, ο οποίος συρρικνώνεται βασικά λόγω της επέκτασης της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στην κατεύθυνση αυτή μπορούν να εφαρμοστούν προγράμματα συντονισμού της προσφοράς και της ζήτησης κατοικίας, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς ενοικίων με κοινωνικά κριτήρια. Τέτοια προγράμματα έχουν εφαρμοστεί στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Γερμανία και μπορούν να μας προσφέρουν χρήσιμη εμπειρία.

Όχι κύριε Μπακογιάννη, η Αθήνα δεν σας ανήκει, σας ανήκει η ακόρεστη ανάγκη για εξουσία και αυτό εκφράζετε όταν βλέπετε την Αθήνα σαν μια ιδιοκτησία. Τα συνθήματά σας, όσο κι αν ευαγγελίζεστε την ανανέωση, φαντάζουν δυσοίωνα και απειλητικά, και δεν μπορούν να κρύψουν ένα δήμαρχο – αφεντικό. Ούτε οι πολίτες της Αθήνας είναι χειραγωγήσιμα, λοβοτομημένα φαντάσματα που θα παπαγαλίσουν τις ιδέες της ΝΔ. Η πόλη δεν ανήκει σε κανέναν, ούτε και στους ψηφοφόρους σας, όπως αφήνετε να εννοηθεί.

Η ιδέα του αστικού χωριού αναδύθηκε στην Βρετανία, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και καθόρισε την κυβερνητική πολιτική στα χρόνια μεταξύ 1997-1999. Χαρακτηριστικά αυτού του μοντέλου αστικής ανάπτυξης είναι η δόμηση μέτριας πυκνότητας, οι μεικτές χρήσεις γης, οι δημόσιες μεταφορές, οι πεζόδρομοι και οι δημόσιοι χώροι. Προϋποθέτει την απεξάρτηση απ’ τη χρήση αυτοκινήτων και προωθεί τη χρήση ποδηλάτου, βάδισης και δημόσιας συγκοινωνίας. Η βάση της λειτουργικής αποτελεσματικότητας ενός τέτοιου σχήματος είναι η αξιοποίηση της ίδιας περιοχής τόσο για κατοικία όσο και για εργασία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ελαχιστοποιούνται οι μετακινήσεις και η χρήση αυτοκινήτου, με τεράστια οικολογικά οφέλη αλλά και εξοικονόμηση χρόνου και ενέργειας από τους πολίτες. Σε μια ουσιαστικότερη εφαρμογή του μοντέλου, που όμως ξεφεύγει από το καθαρά πολεοδομικό επίπεδο και επεκτείνεται στο οικονομικό/πολιτικό, η κοινότητα μπορεί να στοχεύσει στην οικονομική αυτάρκεια και την αμεσοδημοκρατική αυτοδιαχείριση. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι κοινοτικές δομές έχουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των κατοίκων και στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνοχής.