Συνεντεύξεις

Πρέπει να αναρωτηθούμε, πρώτα, σε ποιες περιοχές του Αιγαίου η Τουρκία, ενδεχομένως, υποβάλλει και αξιώσεις εδαφικής κυριαρχίας σε βραχονησίδες ή νησίδες. Το ζήτημα ρυθμίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, αλλά η Τουρκία το αμφισβητεί. Η Λωζάνη προσδιόρισε με σαφήνεια και οριστικό τρόπο τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας και αυτά μεταξύ Ιταλίας – Τουρκίας στα Δωδεκάνησα, το οποίο καθεστώς κληρονόμησε αυτούσιο η Ελλάδα το 1947 με τη Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία. Υπάρχει συμφωνία οριοθέτησης των συνόρων μεταξύ Ιταλίας – Τουρκίας το 1932, η οποία όμως δεν πρωτοκολλήθηκε ποτέ στην Κοινωνία των Εθνών. Τότε ίσχυε ότι όσες συμφωνίες δεν πρωτοκολλούνται, ήταν άκυρες κάτι το οποίο δεν ισχύει σήμερα. Επιπλέον, η Τουρκία υποστηρίζει ότι το καθεστώς νησιών τα οποία δεν αναφέρονται ονομαστικά, παραμένει αμφισβητούμενο. Επί πολλά χρόνια αυτή η έστω άκυρη συνθήκη όριζε ένα σύνορο και στην πράξη αυτό γινόταν σεβαστό. Το Διεθνές Δίκαιο προβλέπει τη σταθερότητα και μονιμότητα των συνόρων και γι’ αυτό ακόμη κι όταν λυθεί μια συνθήκη, τα σύνορα που όριζε εξακολουθούν να ισχύουν, δεν παρασύρονται σε εξαφάνιση. Εδώ εδράζονται οι αξιώσεις, διεκδικήσεις της Τουρκίας –ήδη έχει διατυπωθεί η άποψη περί γκρίζων ζωνών, στην περιοχή της Δωδεκανήσου, μέχρι στιγμής. Τέτοια, όμως, συγκέντρωση βραχονησίδων και νησίδων δεν υπάρχει στο Βόρειο Αιγαίο ή στην περιοχή Νοτιοανατολικά της Καρπάθου – Κάσου – Καστελόριζου – Κρήτης – Ρόδου. Πάντως, μπορούν να απομονωθούν συγκεκριμένες πτυχές μιας διαφοράς ή συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές και να επιλυθούν από τα δυο ενδιαφερόμενα μέρη, εφόσον δεν θέτουν δυσχερή, περίπλοκα ή ευαίσθητα ζητήματα για τα συμφέροντα του ενός ή του άλλου μέρους.

Δεν θα απέκλεια την πιθανότητα ότι αυτό που θα δούμε και στην Ελλάδα είναι μια εξέλιξη προς μια βοναπαρτική δημοκρατία: η νέα συντηρητική κυβέρνηση θα αντιμετωπιστεί φυσικά καλύτερα από αυτή του ΣΥΡΙΖΑ από τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., ωστόσο δεν θα είναι σε θέση να αναιρέσει τις αρνητικές συνέπειες της λιτότητας την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ αναγκάστηκε να εφαρμόσει. Αυτό που χρειάζεται η Ε.Ε. στο σύνολό της είναι αυτό που ονομάζουμε «οικολογική και κοινωνική επανάσταση βιωσιμότητας». Και δεν νομίζω πως οι συντηρητικοί είναι σε θέση να επιδιώξουν ένα τέτοιο εγχείρημα. Εάν οι πολιτικές τους διαψεύσουν τις ελπίδες και τις προσδοκίες των ψηφοφόρων τους, πιθανότατα θα καταλήξουν σε μια κρίση πολιτικής νομιμότητας μάλλον γρηγορότερα απ’ ό,τι περιμένουμε. Και τότε ως αντίδραση (πράγμα που βλέπουμε ήδη να συμβαίνει) θα μπουν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν έντονες κατασταλτικές δυνάμεις και προς πολίτες και προς την αντίθετη (αριστερή δηλαδή) ιδεολογία! Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντική αυτή τη στιγμή η υπεράσπιση των βασικών πολιτικών ελευθεριών και, όπως συμβαίνει σήμερα στα Πανεπιστήμια, η υπεράσπιση προστατευόμενων χώρων για αντιμαχόμενες δυνάμεις και κοινωνικά κινήματα.

Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι δεν πρέπει να μας εγκλωβίζουν οι λέξεις, αλλά να μας απασχολεί η από κοινού εύστοχη επανανοηματοδότησή τους, στις σύγχρονες συνθήκες. Η Αριστερά, η Ριζοσπαστική Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι πλέον ιστορική κατάκτηση, αξία υπερασπίσιμη παρά τις αδυναμίες, τις ελλείψεις ή τα λάθη. Αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό στην πορεία προς το Συνέδριο. Είναι η βάση εκκίνησης, είναι η… «αμπάριζα». Αυτό το ρεύμα πολιτικής σκέψης, με τις χιλιάδες αντιφάσεις του, αναδείχθηκε εντούτοις και αποδείχθηκε ότι διέθετε την ωριμότερη επάρκεια ώστε να πρωταγωνιστήσει στην ιστορική συγκυρία της κρίσης. Τυχαίο; Όχι βέβαια. Είναι γι’ αυτό, που χωρίς καμιά μα καμιά ιδιοκτησιακή έπαρση, οφείλουμε να το υπερασπιστούμε. Και εμείς οι παλαιοί Συριζαίοι και οι νέοι Σύμμαχοι. Και να το προστατέψουμε. Αλλιώς είναι σαν να βιώσαμε κάποια… ασήμαντα και τυχαία γεγονότα, δηλαδή, σαν να μην μάθαμε ούτε την αλφαβήτα της ανάγνωσης της Ιστορίας. Αλλά η σύγχρονη ριζοσπαστική Αριστερά, προφανώς και μπορεί (πρέπει κιόλας), να διαθέτει και ρεαλισμό και διορατικότητα. Προφανώς και μπορεί (πρέπει κιόλας), να είναι ανοιχτόμυαλη και ανοιχτόκαρδη. Προφανώς και μπορεί (πρέπει κιόλας), να επανακαθορίζει στόχους. Αρκεί όλα αυτά να γίνονται συλλογικά και με ανοιχτές από κοινού συμφωνημένες, δημοκρατικές διαδικασίες. Χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς προνόμια. Εδώ είμαστε τώρα, ενόψει του Συνεδρίου. Και πράγματι, στην αδιαμφισβήτητη «πρωτοτυπία» του εγχειρήματος της Προοδευτικής Συμμαχίας, όταν χρειάζεται σε ειδικές περιπτώσεις να παρακαμφθεί το Καταστατικό για να αξιοποιηθεί όλο το δυναμικό, αυτό επιβάλλεται να γίνεται σε συμφωνημένη βάση και χωρίς πρωθύστερα τετελεσμένα. Διαφορές υπάρχουν, παρότι η Διακήρυξη μας ενώνει. Πρέπει να υπάρχουν και δεν μας φοβίζουν. Για την ιστορική επαναστατική και μεταρρυθμιστική δημοκρατική Αριστερά, όπως και για τη ριζοσπαστική, την εναλλακτική, την πλουραλιστική, είναι το οξυγόνο της. Η πάλη, η αντιπαράθεση ιδεών, επίσης δεν μας φοβίζει. Αρκεί να είναι ανοιχτή, αυθεντική και να μη μοιάζει με αντιπαράθεση μηχανισμών. Μόνο έτσι κατακτιέται η συντροφική συνεννόηση, η εμπιστοσύνη και πολύ περισσότερο η σύνθεση. Το Συνέδριό μας είναι μια μεγάλη ευκαιρία, για να ξανασυναντηθούμε με τις καλές παραδόσεις όλων σχεδόν των ιστορικών ρευμάτων της Αριστεράς. Γιατί μόνο οι ιδέες γεννούν… νέες ιδέες. Αυτές δηλαδή που επειγόντως χρειαζόμαστε.

[Αναφορικά με τις πολιτικές που εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ] όπου έγιναν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, με πρώτη τις Πρέσπες, αλλά και την ιθαγένεια, την ταυτότητα φύλου κτλ, δεν μπορεί να υπάρξει παλινόρθωση. Όπου ο πήχης μπήκε ψηλά, δεν πέφτει. Αυτό είναι το μάθημα. Αντιθέτως, όπου μπήκε χαμηλά για λόγους πολιτικών στρατηγικών κατευνασμού του αντιπάλου ή νοσηρών συμμαχιών με την αντίδραση, ο αντίπαλος αλωνίζει. Παράδειγμα, οι σχέσεις κράτους κι εκκλησίας. Όποτε με τόλμη, τεκμηρίωση και αποφασιστικότητα γίνονται τομές, δεν αναιρούνται. Καμία κυβέρνηση στον κόσμο δεν σκέφτηκε να επαναφέρει τη θανατική ποινή, όπου καταργήθηκε. Καμία συντηρητική κυβέρνηση δεν μπόρεσε –δεν ξέρω αν καν διανοήθηκε- να καταργήσει φιλελεύθερες αλλαγές στην ισότητα των φύλων, ενώ ούτε κυβέρνηση δεν διανοήθηκε ποτέ να επαναφέρει καθεστώς προνομίων της εκάστοτε εκκλησίας που έχει καταργηθεί από προηγούμενη. Καμιά ελληνική κυβέρνηση στο μέλλον δεν θα αμφισβητήσει το δικαίωμα στην αποτέφρωση, όσο εκνευρισμό και απώλεια εσόδων προκαλεί στην εκκλησία της Ελλάδας. Το γεγονός ότι τέτοιου είδους αντι-μεταρρυθμίσεις μπορεί να είναι στη συντηρητική ατζέντα, αλλά ούτε καν εκφέρονται, εφόσον έχουν θεσμοποιηθεί, έχει κρίσιμη σημασία. Όπου αντιθέτως πρυτανεύουν λογικές πως τάχα «η κοινωνία δεν είναι ώριμη» κι άλλα τέτοια, τροφοδοτούνται και δικαιώνονται τα πιο αντιδραστικά αντανακλαστικά κι ο συσχετισμός γίνεται δυσμενέστερος.

Φ. Σιέρα: Τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχαμε μια στρατηγική του κράτους εναντίον του Podemos. Παρακολουθούσαν τις προσωπικές συνομιλίες των ηγετικών στελεχών του, η αστυνομία και οι μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούσαν στενά τα ηγετικά στελέχη του, ακόμη και οι πραξικοπηματίες της Βολιβίας τα βάζουν σήμερα με το Podemos. Αυτό δημιούργησε μια αμυντική τακτική από την ηγεσία του Podemos. Την ίδια στιγμή η υπερ-ηγετική φυσιογνωμία του γενικού γραμματέα του κόμματος δημιούργησε μια επιπρόσθετη αξία τη στιγμή που πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις. Θα έλεγα ότι το Podemos θυσίασε τη δημοκρατική και πιο αντιπροσωπευτική δομή, την ανάπτυξη του στο πεδίο της πολιτικής μάχης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο υπέρ των διαβουλεύσεων και τη λήψη αποφάσεων on line, όπου υπήρχε η αντιπαράθεση των προτάσεων που κατατίθενται. Σε αυτό το επίπεδο το πολιτικό κεφάλαιο των ηγετικών στελεχών του Podemos για να δημιουργήσουν συναίνεση ήταν πάρα πολύ μεγάλο. Το ίδιο το Podemos βρέθηκε μπροστά σε ένα πρόβλημα που προσπαθούν να το λύσουν τώρα, αναπτύσσοντας πραγματικές οργανώσεις βάσεις, οργανώσεις μελών. Οι οργανώσεις αυτές θα έπρεπε να είναι οι συνελεύσεις του Podemos σε τοπικό επίπεδο αντιγράφοντας σε μεγάλο βαθμό το πλαίσιο των ανοικτών συνελεύσεων του Κινήματος των Αγανακτισμένων. Αυτές τις συνελεύσεις – οργανώσεις μελών ο ίδιο ο Ίνιχο Ερεχόν τις αδρανοποίησε γιατί αποτελούσαν ένα εμπόδιο για τη δημιουργία της εκλογικής μηχανής μπροστά στις εκλογές του 2016 και μέχρι σήμερα δεν έχουν επαναδραστηριοποιηθεί. Ανάμεσα στη μία και την άλλη κατάσταση περάσαμε από τους 71 στους 35 βουλευτές και χάσαμε 3 εκατομμύρια ψήφους.

Η κυβέρνηση όχι μόνο καλύπτει την αστυνομική βία και αυθαιρεσία, αλλά ο κ. Χρυσοχοΐδης ψεύδεται απροκάλυπτα, επαίρεται για τον αυταρχικό και αντισυνταγματικό τρόπο που έδρασε η αστυνομία, επιτίθεται σε όποιον κατακρίνει αυτές τις πρακτικές. Η καταπάτηση δικαιωμάτων και ελευθεριών είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του κράτους της δεξιάς. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν νοιάζεται για την ασφάλεια των πολιτών και το Σύνταγμα, αλλά με τον αυταρχισμό της γεννά την ανασφάλεια και τον φόβο. Στόχος της είναι να δείξει ισχύ και πυγμή απέναντι στους πολίτες, ώστε να αποτρέψει τις αντιδράσεις για την πολιτική της. Πρόκειται για τη θεμελίωση της εξουσίας δια του φόβου και της βίας, όπως άλλωστε είπε και ο κ. Βορίδης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αναθεώρηση του Συντάγματος αρνήθηκαν να προστεθεί ρητά η μη διάκριση λόγω φύλου, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Μιλάμε για μία βαθιά συντηρητική κυβέρνηση, νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής και ακροδεξιών εξάρσεων, η οποία συνειδητά γέρνει το καράβι προς τα δεξιά για να ικανοποιήσει το συντηρητικό ακροατήριό της. Η πολιτική αυτή πρέπει να καταδικαστεί και να συναντήσει την καθολική αντίδραση των ελεύθερων πολιτών.

Αν πιστεύουμε ότι σε έναν κόσμο που οι ανισότητες αυξάνονται τόσο γεωμετρικά, σε έναν κόσμο που βυθίζεται στο γεωπολιτικό χάος και τον πόλεμο, θα γλιτώσουμε τις προσφυγικές και τις μεταναστευτικές ροές, είμαστε απλώς ανόητοι. Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι όσο είναι έτσι η Μέση Ανατολή, η Αφρική -Υποσαχάρια και μη- και η Κεντρική Ασία, ο κόσμος θα μετακινείται και όσο δύσκολη να του κάνουμε τη ζωή αυτό απλώς θα μας αποκτηνώνει και ο κόσμος θα συνεχίσει να έρχεται. Έτσι θα γίνει ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος. Για το λόγο αυτό η αντιμεταναστευτική ρητορική και διαχείριση δεν έχει απλώς θύμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτά είναι τα πιο εκτεθειμένα στην ξενοφοβία και το ρατσισμό. Το κυρίως θύμα είναι η ασφάλεια, η κοινωνική συνοχή και η ειρήνη των κοινωνιών μας. Στο όνομα της υποτιθέμενης ασφάλειας υπονομεύουμε την ελπίδα να ζούμε ασφαλώς. Ο κόσμος μας δεν υπέφερε ποτέ από πρόσφυγες. Από φασίστες έχει υποφέρει. Αυτό η ευρωπαϊκή δεξιά μια χαρά το κατάλαβε στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα. Τώρα το ξέχασε και για το λόγο αυτό δεν πάμε καλά.

Για εμάς που είμαστε εδώ και 4 χρόνια μέσα στην αίθουσα, η αγόρευση της εισαγγελέως δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία, λαμβάνοντας υπόψη και την συνολική στάση της στην ακροαματική διαδικασία. Φυσικά ο εισαγγελέας έχει καθήκον αληθείας, παρόλα αυτά έχουμε συνηθίσει στα δικαστήρια να έχουμε μια στιβαρή εισαγγελική παρουσία. Όμως, το περιεχόμενο και το σκεπτικό της εισαγγελικής πρότασης ήταν ακραίο. Αντιμετώπισε εργαλειακά το υλικό για να καταλήξει στην αθώωση των κατηγορουμένων. Ειδικά, δε, στο κομμάτι της εγκληματικής οργάνωσης αυτό που ουσιαστικά πρότεινε με την αγόρευσή της ήταν η επιστροφή στον κανόνα των μεμονωμένων περιστατικών, όπως πριν 4 χρόνια. Ακόμα και το γεγονός ότι από την έναρξη της δίκης και μετά μειώθηκαν δραστικά οι τόσο συχνές το 2012 – 13 επιθέσεις της Χ.Α., αποδεικνύει την ύπαρξη εγκληματικής οργάνωσης. Το βράδυ της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, οι αστυνομικοί που ήταν εκεί διαβιβάζουν στο Κέντρο ότι οι χρυσαυγίτες είχαν σιδηρογροθιές και ρόπαλα. Η εισαγγελέας, παρότι άκουσε στην αίθουσα το ντοκουμέντο αυτό, δεν το υιοθετεί, το παρεβλέπει. Προτείνει την αθώωση όχι μόνο των ηθικών αλλά και των φυσικών αυτουργών (όπως τα 17 άτομα από τη Νίκαια). Είναι απαλλακτική η πρόταση και γι’ αυτούς. Η εισαγγελέας πήγε πέρα και από τους ισχυρισμούς των κατηγορουμένων. Η πρότασή της υπερακοντίζει ακόμα κι αυτούς. Δεν θεωρώ ότι ήταν μια τυχαία εισαγγελική πρόταση. Δεν είναι τέτοια, όμως, γιατί η δράση της Χ.Α. πάει πολλά χρόνια πίσω και αντιμετωπιζόταν με απάθεια από τις διωκτικές αρχές. Όλο αυτό είχε να κάνει με την Αστυνομία (και αυτό προέκυψε και στην δίκη), ίσως όμως να έχει να κάνει και με εισαγγελικούς και δικαστικούς κύκλους. Για παράδειγμα στο πογκρόμ κατά των μεταναστών το 2011 μετά την δολοφονία του Μανώλη Κανδάρη, δεν υπήρξε καμία εισαγγελική παρέμβαση. Στεκόμαστε, πλέον ως πολιτική αγωγή χωρίς την συνδρομή του κράτους το οποίο εκπροσωπείται στην έδρα από τον/την εισαγγελέα. Είναι αδύνατον να θεωρήσει κανείς ότι η εισαγγελική αρχή δεν λαμβάνει υπόψη της όλα τα διακυβεύματα αυτής της δίκης. Μια απαλλακτική απόφαση θα σημάνει επαναφορά των επιθέσεων των ταγμάτων εφόδου. Η απαλλαγή της ηγεσίας της θα σημάνει και την επιστροφή της κρατικής χρηματοδότησης, που ανέρχεται σε περίπου 8 εκατομμύρια ευρώ. Εκτός από το διεθνές σήμα που θα εκπέμψει μια τέτοια απόφαση, στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό θα επανανομιμοποιήσει την Χ.Α. και θα την ξαναφέρει στους δρόμους. Έχουμε μαζί μας τη φωνή της αντιφασιστικής κοινωνίας. Υπάρχει χρόνος, πρέπει να εκφραστεί η κατακραυγή, κάθε φορέας, κάθε πολίτης να εκφράσει την αντίθεσή του. Υπάρχει μια πλατιά πλειοψηφία που στηρίζει τα θύματα των χρυσαυγιτών που, χθες, ένιωσαν να παγώνουν με την αγόρευση της κ. Οικονόμου. Ήταν όπως το είπε στην εισαγγελέα η Μάγδα Φύσσα «ξαναμαχαιρώσατε τον Παύλο». Πρέπει να σταλεί το μήνυμα ότι δεν θέλουμε να δεχθούμε την επιστροφή στο 2012 – 13. Ο κόσμος πρέπει να ξέρει πως μέσα στην εισαγγελία υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν λογικό το να επιστρέψει η Χ.Α. Το ηθικό της Πολιτικής Αγωγής είναι ακμαίο, η αποδεικτική διαδικασία έχει δώσει όλα τα στοιχεία που χρειάζεται το δικαστήριο. Από τις 8 Ιανουαρίου έχουν προγραμματιστεί 13 συνεδριάσεις όλες στο εφετείο. Η Πολιτική Αγωγή θα εκθέσει τα επιχειρήματά της και νομίζω πως την Άνοιξη θα πρέπει να περιμένουμε την ετυμηγορία.