στο κόκκινο

Υπάρχει η τάση να βγάζουμε εκτός ορατότητας ομάδες ανθρώπων, όπως οι πρόσφυγες, οι Ρομά, οι κρατούμενοι στις φυλακές (...) υπάρχει η λογική του «καθαρού» και του «μη καθαρού», ο ρατσισμός και κυρίως ο σεξισμός. Ο κανιβαλισμός εμφανίσθηκε και στην υπόθεση του Κρανιδίου, με αντανακλαστικά που έδειξαν ως υπεύθυνους τους αιτούντες άσυλο και ειδικά τις γυναίκες για την αξιόμεμπτη συμπεριφορά τους, με έναν αυτοματισμό που απαλλάσσει κυρίως τους άρρενες ως μη συμμετέχοντες. Όμως, υπάρχουν παράλληλα κανάλια πληροφόρησης, δίκτυα κοινωνικής αντίδρασης, κι αυτό φάνηκε καθαρά στην περίπτωση των vouchers στα ΚΕΚ. Ζούμε μια πρωτόγνωρη συνθήκη και έχουμε δει μόνο τα προεόρτια. Το κυρίως έργο αρχίζει μετά και το θέμα είναι τι θα μας αφήσει σαν κλειδαριές μετά. Στα δικαιώματά μας.

Είναι στο χέρι μας, εμάς που δεν θεωρούσαμε «αόρατους» ως χτες τους υπαλλήλους των σούπερ μάρκετ, τα delivery, τους ανθρώπους που μαζεύουν τα σκουπίδια, που τους λέγαμε και χτες καλημέρα, να τους προστατέψουμε από τα επικοινωνιακά παιχνίδια της κυβέρνησης Μητσοτάκη (...) Πρέπει και σε αυτή την κρίση να μην αποδεχθούμε «αόρατους» ανθρώπους (...) Εμείς λέγαμε και χθες καλημέρα σε αυτούς τους ανθρώπους, για εμάς δεν ήταν και δεν είναι αόρατοι (...)

Η δέσμη πέντε σημείων που περιλαμβάνεται στο #ΜένουμεΌρθιοι αποτελεί ομπρέλα προστασίας για όλους τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις του πολιτισμού, της δημιουργικής οικονομίας και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης: - ειδικό Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, καλύπτοντας πλήρως και τους επισφαλώς εργαζόμενους, ενώ προβλέπει μη επιστρεπτέα ενίσχυση για επιχειρήσεις, συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ με προτεραιότητα στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις: - πολλαπλάσιο της εξαγγελίας του υπουργείου Πολιτισμού οικονομικό πακέτο στήριξης, για να κρατηθεί ζωντανή η καλλιτεχνική δημιουργία και η παραγωγή πολιτιστικού έργου το επόμενο διάστημα - στήριξη των πνευματικών δικαιωμάτων - σημιουργία Ταμείου υπό την Αναπτυξιακή Τράπεζα για τον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα και άμεση παροχή μικροπιστώσεων με βάση το θεσμικό πλαίσιο που ετοίμασε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά δεν έχει προχωρήσει νομοθετικά η κυβέρνηση της ΝΔ. - συμμετοχικός σχεδιασμός για ένα ολιστικό στρατηγικό σχέδιο για την επόμενη μέρα του Πολιτισμού, της δημιουργικής οικονομίας και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης μέσα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται.

Κρατάμε πλήθη ανθρώπων σε άθλιες συνθήκες, σαν κρουαζιερόπλοια με κρούσματα κορωνοϊού, αλλά στη στεριά, σε ασφυκτικά γεμάτες φυλακές και προσφυγικές δομές, το αναποτελεσματικό παιχνίδι με το χρόνο για να κερδηθούν ημέρες και εβδομάδες κάνει αναπόδραστο αυτό που θα συμβεί. Ο κορωνοϊός δεν κάνει διακρίσεις στο ποιος θα νοσήσει, αλλά είναι διαφορετικές οι συνθήκες υπό τις οποίες καθένας τον αντιμετωπίζει και οι συνέπειες που θα μείνουν πίσω στη ζωή του, με βάση την τάξη, το περιβάλλον, την καταγωγή, την ηλικία, κτλ., και μία σημαντική περίπτωση είναι οι κρατούμενοι, τόσο στα σωφρονιστικά ιδρύματα όσο και οι πρόσφυγες και μετανάστες στις δομές, αλλά και οι καταυλισμοί των Ρομά, άνθρωποι αδύναμοι και οικονομικά και κοινωνικά. Η περίπτωση του θανάτου της γυναίκας κρατούμενης στις φυλακές του Ελαιώννα, ασχέτως αν πέθανε ή όχι από τον κορωνοϊό, ήταν ουσιαστικά μία προαναγγελθείσα εξέλιξη, καθώς είναι κοινή διαπίστωση διαχρονικά η ελλιπέστατη πρόσβαση κρατούμενων στην Υγεία, ο συνωστισμός σε μικρά κελιά, οι κακές συνθήκες υγιεινής, κτλ. Η Ελλάδα έχει δεχθεί πολλές φορές σκληρές παρατηρήσεις από φορείς στο εσωτερικό και διεθνώς και έχει πληρώσει εκατομμύρια σε πρόστιμα. Όσες προσπάθειες αποσυμφόρησης των φυλακών έγιναν στο παρελθόν είτε έμειναν ανολοκλήρωτες είτε δεν αντιμετώπισαν συνολικά το πρόβλημα.

Απ’ όλες τις φυλακές εκπέμπεται το ίδιο μήνυμα ανησυχίας και αγωνίας. Όταν όλοι είμαστε σε καραντίνα, οι έγκλειστοι υποχρεώνονται να είναι στοιβαγμένοι σε μικρούς θαλάμους. Αν αυτό ήταν βασανιστήριο, τώρα συνιστά έγκλημα. Αυτή η γυναίκα αν ήταν ελεύθερη θα πήγαινε σε γιατρό. Τώρα πέθανε αβοήθητη, απ’ ό,τι κι αν πέθανε. Οι κρατούμενες αρνούνται τώρα να φάνε και σε απάντηση, τους έκλεισαν και το κυλικείο απ’ όπου όσες έχουν λεφτά θα μπορούσαν να πάρουν κάτι. Αυτός ο κόσμος αντιμετωπίζεται σαν να περισσεύει. Οι κρατούμενοι ζουν σε φοβερή αγωνία προσπαθούν να φυλαχθούν, ενώ δεν χωράνε στα κρεβάτια και κοιμούνται στο πάτωμα. Χωρίς γιατρούς, καθαριότητα, χλωρίνη με το σταγονόμετρο κι ενώ οι φύλακες μπαινοβγαίνουν, χωρίς να γνωρίζουμε αν τηρούν τους κανόνες υγιεινής. Εισαγγελείς υπάρχουν μέσα στις φυλακές και θα έπρεπε να έχουν παρέμβει εδώ και πολύ καιρό, όπως και για την Μόρια ή άλλα ΚΥΤ. Την ίδια ώρα συνεχίζονται οι συλλήψεις και οι προφυλακίσεις για ψύλλου πήδημα.

Μπορεί και πρέπει να ακουστεί ο λόγος που φέρνει όλους προ των ευθυνών τους, απέναντι στην εθιστική χρήση εκτελεστικών πράξεων από την εξουσία χωρίς νομιμοποίηση, την ώρα που η ΕΕ βλέπει χωρίς να αντιδρά χώρες να παραγκωνίζουν κοινοβούλια. Απειλούνται οι ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα που σχετίζονται με τον σκληρό πυρήνα του δημοκρατικού πολιτεύματος με τα μέτρα που λαμβάνονται. Αποφασίζουμε εμείς για όσα μας συμβαίνουν; Υπάρχουν μηχανισμοί διαβούλευσης και διαφάνεια στη λήψη των αποφάσεων; Είναι βολική και εθιστική η υποκατάσταση της κανονικής εκτελεστικής εξουσίας από εκτελεστικές πράξεις. Εμείς οι «άσχετοι» καθηγητές ΑΕΙ, δουλεύουμε με τηλεδιασκέψεις, γιατί έχει σιγάσει η Βουλή των Ελλήνων; Λένε για «ανεύθυνη» κριτική, αλλά πότε ήταν «υπεύθυνη»;

Αυτή την στιγμή, στο 80% περίπου της οικονομίας έχει σταματήσει η παραγωγική δραστηριότητα, το 80% περίπου των μισθωτών με την αναστολή συμβάσεων γίνονται οιωνεί άνεργοι με επίδομα κάτω του κατώτατου μισθού, την ώρα που σε άλλες χώρες καλύπτεται ποσοστό του μισθού και παραμένεις εργαζόμενος -και με τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί μετά τη λήξη της περιόδου αναστολής η ισόχρονη περίοδος διατήρησης θέσεων αφορά αριθμό, όχι συγκεκριμένους εργαζόμενους, αμοιβές και καθεστώς εργασίας. Το χειρότερο είναι ότι εμποδίζουν έτσι και τις προσλήψεις. Πέρυσι Απρίλιo-Μάιο έγιναν 600.000 προσλήψεις, 250.000 σε καταλύματα και εστιατόρια και 50.000 στο εμπόριο, ενώ μαζί με Μάρτιο και Ιούνιο ήταν άλλες 500.000. Φέτος, η πολύ συντηρητική εκτίμηση είναι ότι δεν θα γίνουν 600.000 προσλήψεις, μπορεί όμως να είναι και 1.000.000. Υπάρχει κίνδυνος να γυρίσουμε σε ανεργία επιπέδων 2013-2014. Μεταξύ των όσων προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι ο Κοινωνικός Τουρισμός που είχε πέρυσι 200.000 ωφελούμενες οικογένειες από ΟΑΕΔ και ΟΠΕΚΑ, να επεκταθεί σε διάρκεια, επίδομα και σε πολύ μεγάλο αριθμό νοικοκυριών για διακοπές σε ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα.

«Η κατάσταση στην οποία έχουμε βρθεί μπορεί είτε να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε μέσα από το σοκ τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση εδώ και δεκαετίας (π.χ. στο δημόσιο σύστημα Υγείας) και ότι πρέπει να στηρίξουμε το κοινωνικό κράτος και το ίδιο το εργατικό δίκαιο, είτε με αφορμή την κατάσταση αυτή θα υπάρξουν άτσαλες αλλαγές σε ό,τι αφορά την εργασία και θα εισαχθούν με έναν άτακτο τρόπο νέες μορφές εργασίας». Η τηλεεργασία που προτείνεται από τους ακραία νεοφιλελεύθερους ως μια μορφή απελεύθερωσης του εργαζόμενου συνιστά το ακριβώς αντίθετο. «Είσαι συνέχεια διαθέσιμος στον εργοδότη, δεν έχεις ωράριο αλλά επί 24 ώρες πρέπει να παρέχεις την εργασία σου και άρα δε μπορείς να διαχειριστείς τον χρόνο σου. Δεν έχεις τις προβλεπόμενες ημέρες ανάπαυσης για τις οποίες ακόμη και το ΣτΕ έχει πει πόσο σημαντικές είναι για να ανακτήσεις την εργασιακή σου δύναμη και να αναπτύξεις την προσωπικότητά σου. Και σταδιακά δεν έχεις μισθό γιατί καθώς βγαίνεις έξω από το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη, αυτός έχει τη δυνατότητα να σε αντιμετωπίσει ως ελεύθερο επαγγελματία δηλαδή ως μπλοκάκι, είναι η διαδικασία που στην Ευρώπη αναφέρεται ως uberisation».

Η κρίση με τρόπο τραγικό μας βοήθησε να καταλάβουμε πόσο σημαντικό ήταν ότι τόσα χρόνια παλεύαμε για την αναβάθμιση του δημόσιου τομέα, κι ας μας χαρακτήριζαν παρωχημένους «κρατιστές» και ιδεοληπτικούς. Οι κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας είναι σοβαρές. Ακόμα και νεοφιλελεύθεροι που μια ζωή πλειοδοτούσαν για το πόσο «άχρηστο είναι το κράτος» και λοιδορούσαν κάθε υπαρκτή ή ανύπαρκτη αστοχία, τώρα βλέπουν τις αρετές του και φτάνουν να επικρίνουν -σαν να ξύπνησαν σήμερα- τον ιδιωτικό τομέα. Μετά την κρίση η αναβάθμιση των υπηρεσιών του δημοσίου τομέα στην υγεία, στην εκπαίδευση, στη μέριμνα στους αδύνατους θα είναι η μεγαλύτερη πολιτική μας προτεραιότητα και με αυτή την οπτική πρέπει να μπολιαστεί το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Η εντύπωση που έχουμε για τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων είναι η μεγάλη και πρόθυμη συμμετοχή τους. Στα πανεπιστήμιά μας, επίσης, γίνεται εξαιρετική προσπάθεια. Οι εκπαιδευτικοί μας δείχνουν το ενδιαφέρον που πρέπει και αυτό είναι κάτι που τιμά τον κλάδο. Θα είναι το θετικό κεκτημένο και αυτής της δοκιμασίας. Το ίδιο είχαν πράξει οι εκπαιδευτικοί στο απόγειο της οικονομικής κρίσης, το ίδιο όταν τη δεκαετία του ‘90 το σύστημα δέχθηκε τόσους μετανάστες από Αλβανία. Με δυο λόγια οι εκπαιδευτικοί βάζουν πλάτη, γίνονται ξανά στυλοβάτες, κάνουν το καθήκον τους, παρά τις επιθέσεις που δέχονται, από τα γνωστά κέντρα παραπληροφόρησης και απαξίωσης του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος. Ότι ισχύει για την Υγεία, ισχύει και για την Παιδεία. Εμείς μένουμε σπίτι, εσείς (εννοώ την κυβέρνηση) σταματήστε να υπονομεύετε το κοινωνικό κράτος, ενισχύστε το Ε.Σ.Υ., την Παιδεία και την κοινωνική προστασία.

Αν επικρατήσουν Γερμανοί και Ολλανδοί, η πολιτική κατάσταση στη νότια Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ιταλία δεν θα είναι πολύ φιλοευρωπαϊκή στο μέλλον, δεν έχει βοηθήσει ότι πηγαίνουν οι Κουβανοί να βοηθήσουν, στέλνουν βοήθεια οι Κινέζοι, αλλά όχι Ολλανδοί και Γερμανοί. Τώρα, ο κόσμος καταλαβαίνει τι αξιολογούμε περισσότερο, έχουμε χρέος να επενδύσουμε στη δημόσια Υγεία, να βάλουμε θεμέλια τώρα, να επενδύσουμε στα πράγματα που μας κάνουν κοινωνίες πιο ανθεκτικές, αλληλεγγύης και συμβίωσης.