Μιχάλης Σπουρδαλάκης

04
09

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Από την αρχή ΙΙΙ: η οργανωτική προοπτική

Η προετοιμασία του συνεδρίου θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά από επιτροπή μελών του κόμματος. Εδώ φυσικά, με δεδομένο την αναγκαιότητα αύξησης των μελών, κανείς δεν μπορεί να περιοριστεί από λογικές επετηρίδας, αλλά θα πρέπει να συμμετέχουν σε αυτή και νέα μέλη. Δεν είναι ωστόσο δυνατόν ο ΣΥΡΙΖΑ να οργανώσει το συνέδριό του με οργανωτική επιτροπή στην οποία συμμετέχουν στελέχη που όχι μόνο δεν είναι μέλη του κόμματος, αλλά ανήκουν σε άλλη πολιτική συλλογικότητα, όσο και αν αυτή φαίνεται ότι βρίσκεται στην ίδια με αυτόν τροχιά. Εκτός εάν το κόμμα αποφασίσει να διεκδικήσει μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Ο σχεδιασμός μιας καινοτόμου οργανωτικής λειτουργίας πρέπει να αποτελέσει επιτέλους σημαντικό μέρος της προβληματικής του συνεδρίου. Εδώ δυστυχώς ακούγονται ιδέες και προτάσεις που είτε έχουν δοκιμαστεί και οδήγησαν σε καταστροφικά για τους εμπνευστές τους αποτελέσματα (ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου κ.ά.) είτε αντιγράφουν πρότυπα και πρωτοβουλίες από κόμματα και κομματικά συστήματα που δεν έχουν καμιά ιστορική επαφή με το ελληνικό κομματικό και πολιτειακό σύστημα και, πολύ περισσότερο, ουδεμία σχέση με την ιστορική διαδρομή του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτές οι απόψεις παραβλέπουν ότι μια αποτελεσματική κομματική οργάνωση οφείλει αφενός να ανταποκρίνεται στον δεδομένο κοινωνικό καταμερισμό εργασίας και αφετέρου να κρίνεται ότι μπορεί να υπηρετήσει τη στρατηγική του συγκεκριμένου κόμματος. Ετσι δεν μπορεί κανείς να μιλάει για άμεση εκλογή του προέδρου από την εκλογική βάση του κόμματος που ουσιαστικά θα καταργεί τη διάκριση μελών και φίλων / μη μελών. Πρακτική που αποτελεί εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια χαρακτηριστικό της καρτελοποίησης των κομμάτων και της συμβολή τους στη μεταδημοκρατική συνθήκη. Το αντεπιχείρημα ότι έχουμε τέτοιες πρακτικές στις ΗΠΑ είναι σαθρό, γιατί όχι μόνο έχουμε να κάνουμε με άλλη ιστορική συγκρότηση του συγκεκριμένου κομματικού συστήματος, αλλά οι προκριματικές εκλογές (primaries) δεν πραγματοποιούνται χωρίς κομματικούς κανόνες και περιορισμούς. Ούτε να σπεύσουμε στην υιοθέτηση των οργανωτικών καινοτομιών του Εργατικού Αγγλικού Κόμματος, οι οποίες στόχευαν στην αντιμετώπιση και παράκαμψη μιας συντηρητικής και σκληρής κοινοβουλευτικοποιημένης κομματικής γραφειοκρατίας, χωρίς να έχει γίνει μια κριτική αποτίμηση της υπάρχουσας οργανωτικής εμπειρίας. Ούτε φυσικά να αναβαθμίζονται τα ψηφιακά μέσα από χρήσιμα και απολύτως αναγκαία για τη λειτουργική διευκόλυνση του κόμματος σε νονούς του μεταλλάσσοντας το σύγχρονο «μαζικό κόμμα» σε «ψηφιακό».
Περισσότερα »
30
08

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Από την αρχή I: Η κρίση

Οι μετασχηματιστικές πολιτικές είναι συνήθως το αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, που οργανώνει, εκτελεί και θεσμοθετεί εναλλακτικές των υπαρχουσών κοινωνικοπολιτικών και διοικητικών δομών και σχέσεων. Οι διαδικασίες αυτές προϋποθέτουν τον εντοπισμό και την ιεράρχηση των πεδίων μετασχηματισμού καθώς και την ανάλυση των δυσκολιών και της αναμενόμενης θεσμικής και κοινωνικής αδράνειας ή/και αντίστασης. Φυσικά η συγκρότηση ενός μετασχηματιστικού ρεύματος, για την Αριστερά, δεν μπορεί παρά να απαιτεί κυρίως τη διατύπωση ενός κανονιστικού / αξιακού πλαισίου και οράματος. Ενός οράματος που θα λειτουργεί ως το οραματικό στοιχείο έμπνευσης και κινητοποίησης, της κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας στην οποία στηρίζεται ο πολιτικός φορέας, που, ως επισπεύδων, συντονίζει τις μετασχηματιστικές διαδικασίες. Ο πολιτικός φορέας, η πολιτική συλλογικότητα, το κόμμα αποτελούν την εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για τη ρεαλιστική αντιμετώπιση της κρίσης των «μετασχηματιστικών πολιτικών». Αρκεί φυσικά να μπορεί να υπηρετεί έμπρακτα τη στρατηγική μετασχηματισμών και να ανθίσταται στις σειρήνες και αδράνειες των κατεστημένων μεταδημοκρατικών δομών και σχέσεων που καρτελοποιούν ή, καλύτερα, κρατικοποιούν τα πολιτικά κόμματα. Αυτό, ωστόσο, δεν μπορεί να διασφαλιστεί με ποσοτικά εγχειρήματα εκλογικής (;) διεύρυνσης χωρίς την αποσαφήνιση της μετασχηματιστικής στρατηγικής. Και μια και όλη αυτή η συζήτηση έχει ως αφετηρία τον προβληματισμό για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί παρά να εξετάσει και να αξιοποιήσει κριτικά την εμπειρία του. Στο κάτω κάτω, πέρα από την όποια αξιολόγηση κάνει κανείς για την πορεία του, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κόμμα της ελληνικής ριζοσπαστικής Αριστεράς αποτελεί την πρώτη και μέχρι σήμερα τη μόνη δημοκρατική και αποτελεσματική κυβερνητική απάντηση στην κρίση, σε παγκόσμια κλίμακα τον 21ο αι. Απάντηση, μάλιστα, σε πρωτόγνωρες σε διάρκεια και ένταση συνθήκες οικονομικής κρίσης. Τέλος, η συζήτηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει μια ευρηματική, πρακτική και αποτελεσματική οργανωτική πρόταση για τη μετάβαση και την ανάπτυξη του κόμματος στις νέες συνθήκες. Πρόταση που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση τόσο της κρίσης πολιτικής όσο και των μετασχηματιστικών πολιτικών που τη συνοδεύουν. Αλλά γι’ αυτά θα επανέλθω.
Περισσότερα »
23
05

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Οι αναγκαίες πολιτικές συναντήσεις δεν πρέπει να γίνουν «ραντεβού στα τυφλά»

η εκλογική και πολιτική κατάρρευση των κομμάτων της σοσιαλιστικής οικογένειας δεν είναι απλά το αποτέλεσμα των επιλογών τους κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, αλλά η συνέπεια συγκεκριμένων μετασχηματισμών που χαρακτήρισαν την οργανωτική τους δομή, την ιδεολογία τους και τις κοινωνικές τους αναφορές ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Το κόμμα φαίνεται να υποβαθμίζεται σημαντικά στη διαδικασία παραγωγής και αναπαραγωγής του πολιτικού προσωπικού, όπου και του προγράμματός του. Ολα αυτά εκχωρούνται σε φορείς εξουσίας χωρίς πολιτική νομιμοποίηση και λογοδοσία (ΜΜΕ και τεχνοκράτες). Ομοίως, στα καθ’ ημάς, ας μην ξεχνάμε ότι η υιοθέτηση του ιδεολογικού προτάγματος του «εκσυγχρονισμού» ή της «επανίδρυσης του κράτους» εμμέσως αποδεχόταν ή απλώς νομιμοποιούσε την άποψη πως «δεν υπάρχει εναλλακτική λύση». Τέλος, οι κοινωνικές τους αναφορές περιορίζονταν μόνο στα δυναμικά στρώματα της μεσαίας και ανώτερης επιχειρηματικής τάξης και με έμφαση στο άτομο, ενώ οι εργαζόμενοι και οι συλλογικοί τους φορείς έρχονταν σε δεύτερη μοίρα, αν δεν τους ήταν τελείως αδιάφοροι. Γι’ αυτό και όταν η διεθνής κρίση χτύπησε και τις ευρωπαϊκές οικονομίες, τα κόμματα της σοσιαλιστικής οικογένειας είχαν ως βασικό μέλημα τις κρατικές και επιχειρηματικές αναγκαιότητες και όχι τις ανάγκες της κοινωνίας. Αυτές οι επιλογές ήταν που οδήγησαν και στην πολιτική και εκλογική τους κατάρρευση.
Περισσότερα »
23
10

Περί θεσμικού εκσυγχρονισμού και άλλων προκλήσεων

Ενώ, φυσικά, τον τελικό λόγο για τη Συνταγματική Αναθεώρηση θα τον έχει η Βουλή, κοινοβουλευτικές δυνάμεις, κοινωνικοί και επιστημονικοί φορείς θα πρέπει να συμβάλουν σε μια καμπάνια ενημέρωσης και διαλόγου για τα επίμαχα ζητήματα. Μια καμπάνια που δεν θα λαϊκίζει, υποβαθμίζοντας το Σύνταγμα σε απλό νόμο, ούτε θα μετατρέψει τον καταστατικό χάρτη του δημοκρατικού μας πολιτεύματος σε αδιάφορο, ψυχρό κείμενο χωρίς έμπνευση και, σε κάθε περίπτωση, απόμακρο από τα κοινωνικά και δημοκρατικά κεκτημένα και απαιτήσεις που μας κληροδότησε η κρίση, που σιγά σιγά αφήνουμε πίσω μας.
Περισσότερα »
04
09

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Άλλο η κυβέρνηση κι άλλο το κόμμα;

Η λογική της αλλαγής του γ.γ. της Κ.Ε. ρητά, όπως φάνηκε και στην ομιλία του προέδρου και πρωθυπουργού, επιχειρεί, κατά τη γνώμη μου, την αποκατάσταση της σχέσης κόμματος – κυβέρνησης. Αποκατάσταση που θα περιορίζει τις «μεταδημοκρατικές» πρακτικές που μετατρέπουν την πολιτική σε κυβερνητισμό και κρατικοποιούν τα πολιτικά κόμματα. Πρόκειται για μείζον δημοκρατικό ζητούμενο, την κύρια ευθύνη του οποίου φέρει και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ, αν λάβει κανείς υπόψη του τη ρητορική και την πρακτική του συνόλου της αντιπολίτευσης (εντός και εκτός Βουλής). Ομως η επιτυχία του εγχειρήματος, παρά τη βούληση της ηγεσίας και των μελών του κόμματος, δεν είναι αυτονόητη. Και τούτο γιατί ο «πήχης που είναι ψηλά» δεν περιορίζει το εγχείρημα στην εκλογική αποτελεσματικότητα της κομματικής μηχανής, αφού κύρια επιδίωξη αποτελεί η έμπρακτη υπονόμευση των δομών αναπαραγωγής της χρόνιας κρίσης εκπροσώπησης. Κάτι που αδιαμφισβήτητα αποτελεί και το «γενετικό μοντέλο» του ΣΥΡΙΖΑ.
Περισσότερα »
01
11

Ζήτημα 1ο: Το κόμμα και άλλα σχετικά

Η συζήτηση για την Αριστερά και τη στρατηγική της αποτελεί μέγιστη πρόκληση για το χειραφετητικό κίνημα. Αντίστοιχα, σύνθετη είναι και η σχετική διαδικασία διαμόρφωσής της, που, εκτός από τη χρήσιμη συμβολή της κριτικής παράδοσης των κοινωνικών επιστημών, πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την αναστοχαστική αποτίμηση της πολιτικής και οργανωτικής εμπειρίας του περασμένου αιώνα, το απόσταγμα των επιστημονικών κεκτημένων των λεγόμενων θετικών επιστημών, τη δημιουργικότητα της τέχνης, τη φαντασία των συλλογικών φορέων της κοινωνίας, καθώς και το πολιτικό ένστικτο μιας πάντα λογοδοτούσας ηγεσίας. Σημαντικό μέρος αυτής της συζήτησης, ιδιαίτερα εκείνο που αφορά την καταγραφή και αξιολόγηση της πολιτικής εμπειρίας είναι συγχρόνως και υπόθεση του κόμματος της Αριστεράς. Μάλιστα, μέσα από τις συλλογικές διαδικασίες, το κόμμα πρέπει να εγγυάται τη σύνθεση και τη διαρκή αποτίμηση όλων των απαραίτητων προϋποθέσεων/συμβολών, οι οποίες μπορεί να εγγυηθούν τις διαδικασίες σχετικού διαλόγου και τις πολιτικο-οργανωτικές πρωτοβουλίες που πρέπει να ακολουθηθούν. Έτσι κι αλλιώς, πέρα από τα παραπάνω, το ζήτημα του πολιτικού υποκειμένου (κόμματος) αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα που έχει απασχολήσει την Αριστερά.
Περισσότερα »
  • 1
  • 2