Παύλος Κλαυδιανός - Μιχάλης Υδραίος

Η τελευταία σύνοδος του ΝΑΤΟ είναι, όντως, ιστορική, διότι αφήνει κάθε υποτιθέμενο αμυντικό στοιχείο του…

Το διεθνοπολιτικό περιβάλλον, όπου κινείται η ελληνική εξωτερική πολιτική, αλλάζει δραματικά το τελευταίο διάστημα. Θα…

Δεν είναι δυνατόν να μην επισημάνουμε και πάλι τις τεράστιες ευθύνες του Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος, από τη μία, δηλώνει ότι είναι έτοιμος να επανέλθει στις διαπραγματεύσεις και, από την άλλη, θέτει συνεχώς προσκόμματα με αόριστες και προβληματικές προτάσεις, όπως αυτή περί αποκεντρωμένης ομοσπονδίας ή ακραία επικίνδυνες προτάσεις που αμφισβητούν το πλαίσιο του γ.γ. του ΟΗΕ, όπως αυτή περί επιστροφής στο σύνταγμα του 1960! Δηλαδή ακύρωση όλων των συγκλίσεων που έχουν έως τώρα επιτευχθεί. Ακραία και επικίνδυνη ήταν η ενέργεια του ΠτΔ να συζητήσει θέμα δύο ξεχωριστών κρατών, βολιδοσκοπώντας ακόμα και τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών, αγνοώντας ότι η διχοτόμηση αποτελεί καταστροφικό σενάριο. Επί της ουσίας θα αναγνωρίσει τα τετελεσμένα της τουρκικής εισβολής και θα μετατρέψει τη Βόρεια Κύπρο σε τουρκική επαρχία. Μερικές φορές ο ΠτΔ φαίνεται να λειτουργεί με τρόπο που υπονομεύει την προοπτική λύσης, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της δικής του θητείας, αλλά σαν να επιθυμεί να δεσμεύσει στο αδιέξοδο και την επόμενη προεδρική ηγεσία. Στον αντίποδα της αδιέξοδης πολιτικής, το ΑΚΕΛ θεωρεί ότι η μόνη συμφέρουσα δυνατότητα για την ειρήνη στην Κύπρο, αλλά και την ευρύτερη περιοχή, είναι η επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και η οριστική επίλυση του κυπριακού. Πολύ περισσότερο που αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός το ότι πριν 4 χρόνια, στη Γενεύη, οι δύο πλευρές έφθασαν σε απόσταση αναπνοής από την τελική λύση. Η Αριστερά υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να κυριαρχήσει μία ατμόσφαιρα απαισιοδοξίας, καταθέτοντας, όπως ήδη σημειώθηκε, μία ολοκληρωμένη πρόταση προς τις δύο κοινότητες. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι σε περίπτωση υιοθέτησης και υλοποίησης της πρότασης από την επίσημη ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Τουρκία θα αντιδράσει θετικά. Θα έχει, όμως, πιεσθεί διπλωματικά και θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για το αδιέξοδο σε αυτό το ιδιότυπο παιχνίδι επίρριψης ευθυνών.

Το αδιέξοδο είναι σαφές και για την ελληνική και την κυπριακή κυβέρνηση και θα μεγαλώνει όσο η ευρωπαϊκή ιδιότητα αξιοποιείται αποκλειστικά για κομπασμούς και καταγγελτική διπλωματία έναντι της Τουρκίας και όχι για ουσιαστικές πρωτοβουλίες. Η Τουρκία, αντίθετα, είναι πιο προσεκτική. Ακόμη και την επαύριο της αντιπαράθεσης στην Άγκυρα σχολίασαν τη στάση Δένδια έξυπνα. Ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε στο «καλό κλίμα» που είχαν στη συνάντησή τους «εκτός πρωτοκόλλου», ενώ ο κ. Τσαβούσογλου ανέφερε «ο κ. Δένδιας είχε ζητήσει να αποφύγουμε τις επιθετικές δηλώσεις. Και εγώ αυτό έκανα». Και στραμμένος προς το διεθνές ακροατήριο πρόσθεσε: «Δεν υπάρχει άλλη χώρα που να απαιτεί δέκα μίλια εναέριο χώρο και έξι μίλια χωρικά ύδατα. Μόνο η Ελλάδα μιλά για παραβιάσεις όταν τα αεροσκάφη μας πετούν εκεί».  Η ελληνική πλευρά έτσι ωθείται στην αγνόηση της θετικής ατζέντας της ΕΕ έναντι της Τουρκίας και αρνείται να την αξιοποιήσει, όπως όφειλε, ως διαπραγματευτικό χαρτί, πετυχαίνοντας συγκεκριμένες δεσμεύσεις από την πλευρά της γείτονος, στην κατεύθυνση της εμπέδωσης ενός κλίματος υπέρβασης της κρίσης στην προοπτική ειρηνικής επίλυσης των διαφορών. Είναι ανοικτό κατά πόσο η αντιπαράθεση της Άγκυρας θα αποτελέσει οιωνό -όχι άριστο- για την πενταμερή της Γενεύης. Προκαλεί εντύπωση, επομένως, η στάση του Ν. Δένδια με δεδομένο, ότι θα συναντηθεί με τον ΥΠΕΞ της Τουρκίας, στις 27/4 στο πλαίσιο μιας οριακής διαπραγμάτευσης, όταν επικρέμεται ο φόβος ενός οριστικού αδιεξόδου, το οποίο μπορεί να οδηγήσει την Κύπρο στη διχοτόμηση. Δυστυχώς και σε αυτό το πεδίο, η επιθετική πολιτική της Τουρκίας αντιμετωπίσθηκε με αναβλητικότητα και υπεκφυγές. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ακολουθώντας  παρελκυστική πολιτική και σνομπάροντας, το προηγούμενο διάστημα τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ακιντζί, πιστό στην λογική της επίλυσης του Κυπριακού στο πλαίσιο διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Καλείται τώρα να αποδείξει ότι εννοεί πραγματικά αυτά που δηλώνει, ότι είναι προσηλωμένος στην επίλυση του Κυπριακού. Είμαστε ανοιχτοί σε κάθε θετική έκπληξη, αν και κρατάμε μικρό καλάθι.

Η εγκατάλειψη από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μιας ρητορικής που επικεντρώνει στις κυρώσεις, στην επέκταση στα 12 μίλια, του δόγματος που μας κληροδότησε ο Α. Παπανδρέου ότι έχουμε μία διαφορά μόνο με την Τουρκία στο Αιγαίο και αυτή είναι η υφαλοκρηπίδα, της ερωτοτροπίας με τη θέση ότι μπορεί να έχουμε σύνορα με την Κύπρο και κοινό αμυντικό δόγμα και η σαφής υιοθέτηση στήριξης μίας προοπτικής επίλυσης των διαφορών μέσω των συνομιλιών, εκτός των άλλων θα τον απαλλάξει από την υποχρέωση να απολογείται, πχ, γιατί δεν υπερψήφισε τον προϋπολογισμό των αμυντικών δαπανών. Πρέπει πρωτίστως να εξαλείψει την υπόνοια ότι εμφορείται από τη θέση “τώρα που είμαστε αντιπολίτευση μπορούμε να κάνουμε πολιτική από πατριωτική πλευρά, αλλά ως κυβέρνηση θα είμαστε ρεαλιστές”. Η θετική εμπειρία υπάρχει και είναι πρόσφατη. Η επίλυση της διαφοράς μας με την Βόρεια Μακεδονία προφανώς και έγινε στο πλαίσιο μίας υπαρκτής θετικής ατζέντας στην προοπτική εισόδου της γείτονος στην ΕΕ. Δεν το αγνοούμε. Στο πλαίσιο αυτής της θετικής προοπτικής, η επίλυση των διαφορών έγινε πιο εύκολη. Όσο και αν τα μεγέθη είναι διαφορετικά και οι επιλογές της Τουρκίας εντάσσονται σε ανταγωνιστικό, έναντι των γειτόνων της, σχέδιο, η μεθοδολογία είναι κοινή. Τα αποτελέσματα στο τέλος της ημέρας θα είναι θετικά καθώς και σε οριστική επίλυση των διαφορών μας θα φθάσουμε και τους αλόγιστους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, σε περίοδο που πρέπει να στηριχθεί ο κόσμος της εργασίας και το κοινωνικό κράτος, σε περίοδο πανδημίας, θα αποφύγουμε.

Το σκάνδαλο χορήγησης διαβατηρίων της Κυπριακής Δημοκρατίας σε πολίτες ασιατικών χωρών καταζητούμενων από την Ιντερπόλ και εμπλεκόμενων σε σοβαρές ποινικές υποθέσεις, έχει δημιουργήσει μία διεθνή κατακραυγή, πολύ περισσότερο που υπάρχουν ενδείξεις εμπλοκής του δικηγορικού γραφείου του ίδιου του κυρίου Αναστασιάδη σε αυτήν την υπόθεση. Επιπλέον, η τουρκική πλευρά δημοσίως διαρρέει ότι ο κ. Αναστασιάδης σε συναντήσεις με τον τούρκο ΥΠΕΞ πρότεινε την αναζήτηση άλλων λύσεων, πέραν αυτής που προωθεί ο Ο.Η.Ε και την οποία επισήμως υιοθετεί τόσο η Κύπρος όσο η Ελλάδα, δηλαδή την επίλυση του κυπριακού στο πλαίσιο μίας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ο κύπριος πρόεδρος δυσκολεύεται να αποδείξει ότι δεν ήταν αυτός που τελικά πρότεινε να εξετασθεί η πιθανότητα ενός βελούδινου διαζυγίου και η εξεύρεση λύσης δύο κρατών, και ισχυρές ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πράγματι έκανε αντίστοιχες προτάσεις. Η επιλογή να ανοίξει μία τέτοια προοπτική μονομερώς και εν κρυπτώ, υπερβαίνει τα εσκαμμένα πολύ περισσότερο που η διχοτόμηση ορθά θεωρείται, σε Κύπρο, Ελλάδα και στη διεθνή κοινότητα, διπλωματική επισφράγιση της εισβολής της Τουρκίας το 1974. Οι ενδείξεις τώρα συνηγορούν στο ότι τρέχει μια παράλληλη διαδικασία με τις διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας – Τουρκίας, οριστικής επίλυσης και του κυπριακού προβλήματος, με τις δικές του ιδιαιτερότητες, που αφορούν τη συμβίωση των δύο κοινοτήτων και τη δημιουργία ενός κράτους συνέχειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η φράση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες ότι «το στάτους κβο στην Κύπρο δεν είναι πλέον βιώσιμο» είναι χαρακτηριστική. Υποσχέθηκε δε ότι «αμέσως μετά τις εκλογές στον Βορρά θα συγκαλέσω ξανά τους πέντε βασικούς εταίρους – τις (τρεις) εγγυήτριες δυνάμεις και τις δύο κοινότητες». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο πρόεδρος της ΕΕ κ. Μισέλ σε δηλώσεις του κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο. «Η Ε.Ε. πρέπει να συμμετάσχει περισσότερο στην ειρηνευτική διαδικασία στην Κύπρο, με επικεφαλής τα Ηνωμένα Έθνη». Άλλωστε, δεν μπορεί να υπάρξει μια διαρκής και σταθερή βελτίωση της κατάστασης χωρίς την λύση του Κυπριακού. Συνεπώς, αμέσως μετά τις εκλογές στην τουρκοκυπριακή πλευρά τον Οκτώβριο, η μόνη λύση είναι η οριστική επίλυση με πολιτική ισοτιμία, στο πλαίσιο μία ομοσπονδίας, που θα καρπώνεται τα πιθανά οφέλη από τα ενεργειακά αποθέματα, τα οποία, εξάλλου, φαίνεται να είναι περιορισμένα.