Κώστας Παπαντωνίου

Απ’ την πρώτη στιγμή η δημοτική αρχή θεώρησε ότι θα επιβάλει τον δικό της νόμο με αυταρχισμό. Έφτασε στο σημείο να σφραγίσει δύο δημόσια κτήρια, στα οποία γίνονται εδώ και πολλά χρόνια πολιτιστικές δραστηριότητες, σε αντίποινα για την αντίδραση των κατοίκων. Πρόκειται για το παλιό σχολείο (σήμερα δεν πηγαίνουν μαθητές, το χωριό γεμίζει από παιδικές φωνές κατά τις διακοπές κυρίως) και το κοινοτικό κέντρο παράδοσης και πολιτισμού. «Μέσα έχουμε 2.500 βιβλία και δεν μπορούμε να τα πάρουμε» λένε οι κάτοικοι. Η αγάπη τους για το νερό βρίσκεται πλάι στην αγάπη για τη γνώση. Εξ ου και τα πολυάριθμα βιβλιοστάσια, ξύλινα περίπτερα με βιβλία ελεύθερα προς όλους, εντός και πέριξ του χωριού. Μεταξύ άλλων, ο Αχιλλέας Μπέος επιχείρησε αρχικά να πείσει ότι το νερό ήταν μολυσμένο φτάνοντας στο σημείο να πει ότι οι κάτοικοι το λέρωναν με προσωπικές ακαθαρσίες. «Το νερό των Σταγιατών είναι ακατάλληλο για ανθρώπινη χρήση, είναι πολύ επιβαρυμένο και να πω την αλήθεια, βέβαια, ότι είναι επιβαρυμένο, όχι γιατί η πηγή βγάζει ακατάλληλο νερό. Πεντακάθαρο είναι, αλλά το βρομίζουν αυτοί οι βρομιάρηδες. Γιατί δεν συνδέονται με την αποχέτευση, χέζουνε κι όλα τα λύματα πάνε στην πηγή αναγκαστικά». Απέναντι στη χυδαιότητα και τον αυταρχισμό, οι άνθρωποι στις Σταγιάτες αντιπαρέταξαν τη συλλογικότητα και την αυτοοργάνωση. Την πάλη για το νερό και το βιβλίο. Λίγες ημέρες μετά την αποκοπή του χωριού από την Κρύα Βρύση, πήραν στα χέρια τους τη διαχείριση του χωριού, με μοναδικό έως σήμερα όργανο λήψης αποφάσεων τη λαϊκή τους συνέλευση. Ταυτόχρονα έβγαλαν έξω απ’ τις πόρτες και τα μπαλκόνια τους μαύρες σημαίες, για να συμβολίσουν τις μαύρες ημέρες που περνούσε το χωριό. «Έρχονται και μας τις σπάνε ακόμα, αλλά θα επιμείνουμε. Θα τις έχουμε υψωμένες μέχρι να δικαιωθούμε». «Μετά τις δύο σοβαρές ζημιές που διαπιστώθηκαν τις τελευταίες μέρες στην παροχή νερού από την Πορταριά και με δεδομένη την αγανάκτηση των κατοίκων που εδώ και 17 μήνες το χωριό δεν υδροδοτείται από την πηγή του Κρύα Βρύση, αποφασίστηκε κλιμάκωση του αγώνα. Η μόνη λύση είναι επανασύνδεση με την Κρύα Βρύση» διεμήνυσαν στις 29 Αυγούστου, μετά από διαδικασία τους.

Τέσσερις ημέρες ανεβοκατέβαινε το βουνό. Άλλες με μια τσάπα στο χέρι για να σκεπάσει με χώμα όποια εστία πήγαινε να γεννηθεί. Άλλες με ένα αλυσοπρίονο για ν' απελευθερώσει τους δρόμους από τα κλαδιά και τους κορμούς των φλεγόμενων δέντρων. Ήταν ένα σκηνικό εφιαλτικό. «Ήμασταν στα 200 μέτρα απόσταση πίσω από τη φωτιά κι ενώ ο αέρας φυσούσε εμπρός στέλνοντάς την σε αντίθετη κατεύθυνση, νιώθαμε ότι ήταν δίπλα». Για τον Θέμο όμως, 35 χρόνων, που μεγάλωσε στα Γεράνεια, ήταν αυτονόητο να βρεθεί σε μια μάχη πρώτης γραμμής για τη διάσωσή τους. Εκεί δοκίμασε μικρότερος τις αντοχές του στο ποδήλατο, εκεί συνεχίζει σήμερα τις αναβάσεις με φίλους του, συμμετέχοντας ταυτόχρονα στον τοπικό σύλλογο δασοπροστασίας. «Είναι σαν να καιγόταν για σας η Πάρνηθα ή ο Υμηττός. Δεν θα πηγαίνατε να βοηθήσετε;». Κάποιος έπρεπε, βέβαια, να πάρει τηλέφωνο. Μένοντας στο Λουτράκι ήταν αδύνατον ν’ αντιληφθεί τη φωτιά στην αρχή της. Πληροφορήθηκε για την εξέλιξη αργότερα, από τοπικές ιστοσελίδες, και ξεκίνησε το γρηγορότερο. Αναρωτιέται ωστόσο «δεν θα έπρεπε ο δήμος να μας πάρει ως εθελοντές πυροσβέστες, ορειβάτες και διασώστες; Υποτίθεται ότι έχει καταρτίσει σχετικό σχέδιο προστασίας που μας περιλαμβάνει». Αργότερα θα διαπίστωνε ότι η δική του περίπτωση δεν ήταν εξαίρεση. «Δεν είχαν πάρει τηλέφωνο ούτε τον πρόεδρο της δημοτικής ύδρευσης». Εδώ όμως δεν λειτούργησε καν το 112. «Υπήρξε μια φήμη για ηλικιωμένο που δεν είχε ενημερωθεί και βρισκόταν το σπίτι του κοντά στη φωτιά. Οπότε μπήκαν στη διαδικασία κάποιοι άνθρωποι να πάνε να τον βρουν, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Αν είχε υπάρξει ειδοποίηση, δεν θα χρειαζόταν να κινδυνεύσουν. Ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής και ο Χαρδαλιάς είπαν ότι δεν εστάλη μήνυμα για να μην δημιουργηθεί πανικός. Μα τώρα είναι που χρειάζεται ο άλλος να πανικοβληθεί. Με την έννοια να κινητοποιηθεί και ν’ αφήσει άμεσα το σπίτι του, στην περίπτωση που κινδυνεύει». Φτάνοντας στο σημείο οι εθελοντές αντίκρισαν μια φωτιά πολύ ισχυρή, που τους έκαιγε τα πρόσωπα από εκατοντάδες μέτρα απόσταση. Με την τελευταία βροχή να πέφτει πριν δύο μήνες και τις συσσωρευμένες ποσότητες από ξεραμένες πευκοβελόνες, το έδαφος για μια πυρκαγιά αμείωτης έντασης ήταν παραπάνω από πρόσφορο. Οι εθελοντές χωρίστηκαν κατ’ ουσίαν σε δυο ομάδες. Η μία είχε επιβιβαστεί σέ φορτηγάκι με δική του μάνικα κι η άλλη, του Θέμου, ήταν πεζοπόρα. «Ρώτησα κάποια στιγμή τον διοικητή πού είχε στείλει τους άνδρες της ΕΜΑΚ, ώστε να πάω εγώ με δική μου ευθύνη σε σημείο στο βουνό που δεν υπήρχε άτομο». Το συναίσθημα απέναντι στη φωτιά υπήρξε καθηλωτικό. «Αισθάνεσαι ότι έχεις απέναντι ένα τσουνάμι. Όποια κίνηση κι αν κάνεις, είναι μάταιη. Αν δεν μπορέσεις να ελέγξεις τη φωτιά μέσα στο πρώτο μισάωρο, μετά είναι αδύνατον». Χωρίς να θέλει να κακολογήσει τους πυροσβέστες, «που χτυπούσαν 24ωρα ενώ εμείς τουλάχιστον γυρίζαμε και κοιμόμασταν στο κρεβάτι μας», υπογράμμισε ότι η τωρινή γενιά «είναι εκπαιδευμένη για ν’ αντιμετωπίζει τις φωτιές στις πολυκατοικίες, όχι για να βγαίνει στο βουνό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην εφαρμόζονται πια κάποιες τακτικές που χρησιμοποιούσαν παλιότερα οι έμπειροι δασοπυροσβέστες, οι οποίοι πλέον έχουν αποσυρθεί». Για τον ίδιο, η επιστροφή του θεσμού της δασοπροστασίας είναι επιτακτική. Σε μια τέτοια συνθήκη, οι δασικές υπηρεσίες θα ήταν ενεργές και στελεχωμένες, το έδαφος καθαρό από ξερόχορτα και πευκοβελόνες και η Πυροσβεστική αντιμέτωπη με διαχειρίσιμες καταστάσεις.

Οι γυναίκες που πάλεψαν στην Ελλάδα δεν ήταν μόνο μορφές της Επανάστασης του 1821, δεν πάλεψαν μόνο για την Επανάσταση, δεν ήταν μόνο αυτές που αγωνίστηκαν. Σπουδαίες αγωνίστριες υπήρξαν και μέσα στα εργοστάσια που δούλευαν από ανήλικες για την ισότιμη μεταχείρισή τους με τους άνδρες, αλλά και μέσα στα ακόμη πιο περιοριστικά σπίτια. Απέργησαν, χτυπήθηκαν, εξορίστηκαν, αρκετές δολοφονήθηκαν.