Μπάμπης Μιχάλης

09
02

Και γκαφατζής και ψυχρός εκτελεστής

Ο εκβιασμός βέβαια δεν ήταν ποτέ κάτι άγνωστο για τον Τόμσεν, ο οποίος στην 37χρονη θητεία του στο ΔΝΤ εκτέλεσε εν ψυχρώ αρκετές από τις χώρες που ανέλαβε να «βοηθήσει». Ο Δανός εντάχθηκε στο ΔΝΤ το 1982 σε ηλικία 27 ετών, τρία μόλις χρόνια μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους συναδέλφους του στο Ταμείο, ο Τόμσεν κατάφερε να αποφύγει μια αποστολή σε κάποια χώρα της Αφρικής ή της Λατινικής Αμερικής. Εμεινε στην Ευρώπη αναλαμβάνοντας προγράμματα χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης υπό μετάβαση. Η πρώτη δουλειά που του ανατέθηκε ήταν η ενωμένη ακόμα Γιουγκοσλαβία, στην οποία το ΔΝΤ είχε ήδη αρκετά χρόνια παρουσία με δανειοδοτικά προγράμματα. Μεταξύ 1990 και 1991, μέχρι το ξέσπασμα του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου, ο Τόμσεν διετέλεσε επικεφαλής της μόνιμης αντιπροσωπείας του Ταμείου στο Βελιγράδι. Από τη θέση αυτή απαίτησε τις γνωστές μεταρρυθμίσεις του Ταμείου και λιτότητα. Η οικονομία βυθίστηκε το 1990 σε ύφεση 10,6% και απεργίες, ενώ πολύ σύντομα έκαναν με την υποδαύλιση Γερμανίας και υπόλοιπης Δύσης την εμφάνισή τους και οι εθνικιστικές διαφορές. Ηταν η απαρχή του αιματηρού εμφυλίου.
17
01

Ανάπτυξη με… δωρεάν εργασία

Για περίπου 150 χρόνια, ώς την κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ, εκατομμύρια Αφρικανοί έγιναν με τη βία δωρεάν εργατικά χέρια προκειμένου να «αξιοποιηθούν» στις μεγάλες φυτείες βαμβακιού, ζάχαρης και καπνού του αμερικανικού Νότου και των νησιών της Καραϊβικής. Η εργασία των Αφρικανών σκλάβων συνετέλεσε στην εγκαθίδρυση εκτεταμένων αγροτικών εκμεταλλεύσεων στις αποικίες του αμερικανικού Νότου, στην οικοδόμηση της πανίσχυρης οικονομίας του βαμβακιού στον 18ο αιώνα, καθώς και κωμοπόλεων και πόλεων που σταδιακά εξελίχθηκαν διαμορφώνοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
09
01

Τα «κοράκια» της Ενέργειας

Ιδιωτικές επιχειρήσεις και ξένοι επενδυτές παρακάμπτουν τις εθνικές νομοθεσίες, ενάγουν κράτη σε ιδιωτικά διαιτητικά δικαστήρια, εκβιάζουν κυβερνήσεις και αποσπούν τεράστιες αποζημιώσεις, φρενάροντας πολιτικές κατά της κλιματικής αλλαγής. Ξεπουλημένες κυβερνήσεις, πολιτικοί-ανδρείκελα εκχωρούν εδώ και αιώνες για εκμετάλλευση κοινά αγαθά του πλανήτη που δεν τους ανήκουν, όπως το νερό, το υπέδαφος, την ενέργεια, σε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και ιδιώτες «επενδυτές». Για την προστασία των τελευταίων έχουν θεσμοθετηθεί χιλιάδες συμφωνίες εμπορίου-επενδύσεων, ενώ οικοδομείται ταυτόχρονα ένα ακραία αδιαφανές διεθνές δικαιικό σύστημα που επιτρέπει σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και ξένους επενδυτές να παρακάμπτουν το εθνικό δίκαιο και να ενάγουν ολόκληρα κράτη σε ιδιωτικά διαιτητικά δικαστήρια που αποτελούνται από δικηγόρους, να εκβιάζουν κυβερνήσεις και να αποσπούν τις περισσότερες φορές από αυτές τεράστιες αποζημιώσεις. Τα τελευταία χρόνια το σύστημα αυτό ξεφεύγει πέρα από κάθε λογική, αφού οι διεκδικήσεις αποζημιώσεων από τα κράτη εκλαμβάνονται πλέον και ως... επενδυτικό προϊόν. Εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου που μυρίστηκαν αίμα σπεύδουν να τοποθετηθούν, χρηματοδοτώντας γενναία τις επιχειρήσεις που ενάγουν κράτη προσβλέποντας σε γενναίες αποδόσεις από το μερίδιό τους επί των μελλοντικών αποζημιώσεων. Από τους βασικούς χρήστες αυτού του φαύλου συστήματος είναι και οι μεγάλες εταιρείες ενέργειας. Ο ελλοχεύων κίνδυνος είναι ότι θα χρησιμοποιήσουν το σύστημα αυτό στη συνέχεια όχι μόνο για να κερδοσκοπήσουν σε βάρος κρατών ρημάζοντας τα δημόσια ταμεία και τα χρήματα των απλών φορολογουμένων, αλλά και για να καθυστερήσουν τη μετάβαση του πλανήτη σε καθαρότερες μορφές ενέργειας.
23
08

Τέλος στον Κανόνα Volcker

Ο εν λόγω νόμος πήρε το όνομά του από τον εισηγητή του, πρώην πρόεδρο της Fed, Πολ Βόλκερ, και θεσπίστηκε το 2013 - πέντε χρόνια μετά το κραχ- επιχειρώντας να βάλει μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ της συνηθισμένης τραπεζικής δραστηριότητας και του άγριου και επικίνδυνου κερδοσκοπικού παιχνιδιού των κολοσσών της Wall Street που τίναξε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα στον αέρα. O νόμος απαγορεύει στις τράπεζες -που δέχονται καταθέσεις καταναλωτών οι οποίες διασφαλίζονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση- να προβαίνουν σε αγοραπωλησίες μετοχών και άλλων κινητών αξιών με ίδια κεφάλαια και για δικό τους κέρδος (proprietary trading). Στόχος, να εμποδιστεί η ανάληψη υψηλών επενδυτικών ρίσκων ανάλογων με αυτά που την περασμένη δεκαετία οδήγησαν στην κατάρρευση των τραπεζών και τη διάσωσή τους από το κράτος. Οταν ο Βόλκερ πρότεινε τον κανόνα το 2009, αυτός αποτελούνταν από μόνο μία παράγραφο. Πέντε χρόνια αργότερα ο πυρήνας του κανόνα είχε φτάσει τις 100 σελίδες, ενώ μερικές ακόμα εκατοντάδες σελίδες ήταν το υποστηρικτικό υλικό που τον συνόδευε. Η… επέκταση του κανόνα ήταν προϊόν των έντονων πιέσεων που άσκησαν οι μεγάλες τράπεζες. Μεταξύ αυτών και οι Goldman Sachs, JP Morgan, Morgan Stanley οι οποίες εργάστηκαν επίμονα για χρόνια, παρασκηνιακά, προκειμένου να «σκοτώσουν» τον νόμο… περιπλέκοντάς τον. Οι παρεμβάσεις των τραπεζιτών είχαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός νόμου πολύπλοκου και δύσκολου να εφαρμοστεί. Η εφαρμογή του ήταν στενά εξαρτημένη από την ερμηνεία και την εποπτεία των ομοσπονδιακών ρυθμιστικών αρχών –οι οποίες όμως ως γνωστόν εδώ και δεκαετίες ελέγχονται (μέσω της «περιστρεφόμενης πόρτας») από τις τράπεζες.
22
08

Συνωμοσία για την επιβίωση… των εντομοκτόνων

Πριν από μερικές εβδομάδες μια ομάδα ερευνητών (Center for Media and Democracy - Τhe Bioscience Resourse Project) δημοσιοποίησε στο διαδίκτυο έναν τεράστιο όγκο εγγράφων υπό την επωνυμία «The Poison Papers» (Τα έγγραφα του δηλητηρίου). Αριθμώντας ένα σύνολο 20.000 ντοκουμέντων συνολικού μεγέθους 200.000 σελίδων, τα Poison Papers ξεσκεπάζουν σε όλο της το μεγαλείο την άνομη κολεγιά μεταξύ χημικών βιομηχανιών και κρατικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. Τα έγγραφα δείχνουν ότι χημική βιομηχανία και κρατικές αρχές των ΗΠΑ γνώριζαν από χρόνια την υπερβολική τοξικότητα αρκετών χημικών προϊόντων -που χρησιμοποιούνται έως σήμερα ευρέως στον κόσμο- και εργάζονταν από κοινού προκειμένου αυτή η πληροφορία να μη φτάσει ποτέ στο κοινό και τον Τύπο.
27
02

Ο Σόιμπλε έκανε… την «πάπια» για το σκάνδαλο των μετοχών

Για τη φοροδιαφυγή στην Ελλάδα και την υπόλοιπη ευρωζώνη κόπτεται ουκ ολίγες φορές ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απαιτώντας μετά μανίας την πάταξή της, στην πατρίδα του όμως ενίοτε κάνει τα στραβά μάτια.