Χαράλαμπος Γεωργούλας

17
12

Μικροκομματικοί χειρισμοί ενός «εθνικού ζητήματος»

Η πείρα μάς έχει διδάξει, όταν ακούμε μεγάλες κουβέντες για «εθνικά ζητήματα», να ψάχνουμε λίγο πιο κάτω από την επιφάνεια, για να βρούμε τα μικροκομματικά συμφέροντα. Αυτό χρειάζεται να κάνουμε και με την πρόσφατη «εθνική αγανάκτηση» της ηγεσίας τής ΝΔ για την «πρόκληση Ζάεφ», αλλά και για την «ενδοτικότητα» της κυβέρνησης, που αποθρασύνει τους «Σκοπιανούς». Όλοι γνωρίζουμε πως η ηγεσία της ΝΔ σκλήρυνε τη στάση της στο μακεδονικό, όταν είδε την κοσμοσυρροή στα συλλαλητήρια. Έκτοτε δεν αφήνει ευκαιρία που μπορεί να της δοθεί, για να σηκώσει στο έπακρο τους τόνους, μέχρι του σημείου να λέει στη Βουλή ο ηγέτης της λόγια που μόνο στα καφενεία μπορεί να ακούσει κανείς, όπως εκείνη η απαράδεκτη αποστροφή περί συναλλαγής: πάρτε τη μη περικοπή των συντάξεων και «παραδώστε» μας τη Μακεδονία.
10
12

Νομιμότητα με ενέχυρο το δίκαιο των άλλων

Όσο για τους «ριχάρδους», ας αφήσουμε τους προβεβλημένους νομικούς που τους υπερασπίζονται, να ψάχνουν πού στραβοπάτησαν οι διωκτικές και οι δικαστικές αρχές και αδίκησαν τους πελάτες τους. Όλοι οι άλλοι πλην αυτών θα ξέρουμε ότι αυτοί που αδικήθηκαν ήταν άλλοι. Εκείνοι που οι ίδιοι οι χρυσοκάνθαροι τους αδίκησαν αποδεδειγμένα. Γιατί δεν γίνεται να πλουτίζεις μέσα σε ελάχιστο χρόνο αγοράζοντας απλώς στην αξία τους πολύτιμα αντικείμενα, χωρίς να χάνει αυτός που τα εκποιεί ή αυτός που τα αγοράζει λιωμένα σε πλάκες. Και επειδή είναι μάλλον απίθανο να χάνουν όσοι έχουν λεφτά να αγοράσουν κιλά χρυσό σε πλάκες, πηγή του άνομου κέρδους τους είναι η ανέχεια και η ανάγκη των πολλών. Όσο νόμιμοι και να μας αποδείξουν οι συνήγοροί τους ότι είναι, ούτε δίκαιο, ούτε θεμιτό θα είναι ποτέ το κέρδος τους, όσο κι αν μας έχει γανώσει το μυαλό ο νεοφιλελευθερισμός.
03
12

Αντιμέτωποι με μια νέα καταστροφολογία

Η κυβέρνηση (...) χρειάζεται να είναι σε θέση να παρουσιάσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα για την αμέσως επόμενη περίοδο, με βάθος τετραετίας και με στόχο να εξηγήσει με πειστικό τρόπο τι είναι σε θέση –και τι δεν είναι σε θέση– να κάνει σ΄ αυτή τη νέα σελίδα, που δικαιολογημένα λέει πως άνοιξε, ώστε να διευρύνει τον κύκλο των μέτρων υπέρ των λαϊκών τάξεων. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να καταθέτει τα στοιχεία που δείχνουν ότι κάθε της βήμα σ΄ αυτή την κατεύθυνση είναι βασισμένο σε ένα μελετημένο σχέδιο, που εξασφαλίζει τόσο τη βιωσιμότητα κάθε κατάκτησης όσο και τον δίκαιο κοινωνικά χαρακτήρα της. Με αυτό θα αντιπαλέψει τη νεοφιλελεύθερη ατομοκεντρική «σωφροσύνη» τής ΝΔ. Δεν φτάνει, δηλαδή, να είναι καλυμμένα τα βήματά της από οικονομική και δημοσιονομική άποψη, χρειάζεται να είναι και ζυγισμένα στη ζυγαριά της αλληλεγγύης και της κοινωνικής αντίληψης της ευημερίας. Με άλλα λόγια, σ΄ αυτό το μεσοπρόθεσμο σχέδιο μαζί με την ανάκτηση των υλικών στοιχείων που έχασαν οι λαϊκές τάξεις στην οχταετία των μνημονίων, χρειάζεται να υπάρξει φροντίδα για την ανάκτηση και ιδεολογικών στοιχείων, που καταστράφηκαν αρκετά νωρίτερα. Για παράδειγμα με την εγκατάσταση νέων προνομιούχων στη θέση των αδιαφοροποίητων «μη προνομιούχων», ή με την εφαρμογή νέων, «ανώτερων» μορφών πελατειακών σχέσεων. Αν θέλουμε η «δίκαιη ανάπτυξη» να γίνει πειστικό σύνθημα, χρειάζεται να δόσουμε πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο όχι μόνο στην ανάπτυξη, αλλά και στη δικαιοσύνη.
27
11

Η χαμένη αδελφή ψυχή της σοσιαλδημοκρατίας

Σήμερα μόνο η ΝΔ μπορεί να τρίβει τα χέρια της που η ηγεσία τού ΚΙΝΑΛ μέσα στην αμηχανία της αρπάζεται από την «ευκαιρία» τής υπεράσπισης του κ. Σημίτη. Γιατί μπορεί να καταλάβει, σε αντίθεση με την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ, ότι, πίσω από τις κραυγές περί σκανδαλολογίας και σκανδαλοθηρίας, αυτό που εξελίσσεται είναι η ακόμα μεγαλύτερη προσέγγιση του ΚΙΝΑΛ σε μια πολιτική προοπτική σύμπλευσης με τη δεξιά. Μ΄ αυτό τον τρόπο, δηλαδή, αντί να εξασφαλίζεται μια ενισχυμένη αυτοδύναμη παρουσία του ΚΙΝΑΛ, η ηγεσία του το εκθέτει στον εμφανή κίνδυνο (μόνο εκείνη δεν τον βλέπει…) να υποστεί τις συνέπειες που συνήθως συνοδεύουν μια τέτοια τακτική: είτε να παρασυρθούν (προεκλογικά) οι δυνάμει ψηφοφόροι του ΚΙΝΑΛ από το ισχυρότερο μαγνητικό πεδίο της ΝΔ, είτε (μετεκλογικά) το ίδιο το κόμμα, αποδυναμωμένο πια, να οδηγηθεί σε μια εκ νέου συνεργασία με τη ΝΔ, που πιθανότατα θα παίξει το ρόλο τής χαριστικής βολής. Αυτός ο κίνδυνος ενισχύεται σοβαρά με την υπόδειξη του κ. Σημίτη ως «εμβληματικού» ηγέτη του ΚΙΝΑΛ, γιατί διαμορφώνει το κατάλληλο πολιτικό έδαφος για την ευδοκίμηση μιας τέτοιας εξέλιξης.
22
11

Εκτός από το σπίτι μας υπάρχει και η γειτονιά μας

Φαίνεται ότι κάποιες δυνάμεις στην Ευρώπη, εκτός από τις ιδεολογικά και ταξικά ταγμένες στο νεοφιλελεύθερο δόγμα, έχουν αρχίσει από καιρό να αναζητούν διέξοδο. Ανάμεσά τους υπάρχουν γειτονικοί με τον ΣΥΡΙΖΑ σχηματισμοί, όπως οι Πράσινοι και αριστεροί σοσιαλδημοκράτες. Υπάρχει, δηλαδή, έδαφος για να επιχειρηθεί η αναζήτηση μιας σύγκλισης δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το εύρος και το βάθος της οποίας δεν είναι σαφές ακόμα ποιο μπορεί να είναι. Φαίνεται, πάντως, ότι σ’ αυτή τη διαδικασία μπορούν κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ να παίξουν σημαντικό ρόλο τόσο στην προώθησή της στην πράξη όσο και στον επιθυμητό πολιτικό προσανατολισμό της. Αρκεί να το επιδιώξουν στα σοβαρά και συστηματικά.
14
11

Οι πολιτικοί όροι μιας ιδεολογικής δέσμευσης

Ο χωρισμός εκκλησίας και κράτους είναι μια θέση που δεν προσιδιάζει αποκλειστικά στην αριστερά. Υπό ορισμένες συνθήκες, ο χωρισμός αυτός έχει απαιτηθεί και έχει πραγματοποιηθεί, με απόλυτο και συχνά βίαιο τρόπο, από πολιτικές δυνάμεις που ελάχιστη σχέση είχαν με την εργατική τάξη και το σοσιαλισμό. Αυτό σημαίνει ότι η απαίτηση για έναν τέτοιο χωρισμό δεν προκύπτει μόνο από τη γενική ιδεολογική αντιπαλότητα με τις θρησκευτικές ιδεολογίες και την αντίθεση με τους μηχανισμούς που αυτές οικοδομούν. Προκύπτει, και παίρνει τη συγκεκριμένη κάθε φορά μορφή, από τους συγκεκριμένους πολιτικούς όρους με τους οποίους τίθεται σε κάθε περίπτωση, σε κάθε κοινωνία το ζήτημα του χωρισμού.
07
11

Η παρέλαση άρχισε. Πώς θα τελειώσει;

Στην Ελλάδα, πάντως, (...) ξέρουμε τι μας περιμένει, όταν ο εθνικισμός συναντάει το μιλιταρισμό, γνωρίζουμε πώς την πληρώνει η δημοκρατία και πόσο ζημιώνονται τελικά εκείνα τα ανοιχτά ζητήματα, που ακριβώς χρησιμοποιούνται σαν προσχήματα, για να δικαιολογούν την αύξηση των δόσεων ενός αμφίβολου πατριωτισμού. Μέρες που είναι, ας κάνουμε τον κόπο να διαβάσουμε τους πρώτους τέσσερις τόμους από τον «φάκελο της Κύπρου», που έδωσε στη δημοσιότητα η ελληνική Βουλή. Με το δόγμα «η Κύπρος είναι ελληνική», κατάφεραν να βρεθεί το μισό νησί υπό τουρκική κατοχή. Με το δόγμα «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική» πάνε να κάνουν εχθρό μας μια χώρα που έχει ζωτικό συμφέρον να συνυπάρξει με την Ελλάδα. Με το δόγμα «η Βόρεια Ηπειρος είναι ελληνική» τι θα μπορούσε τάχα να μας προκύψει;
31
10

Ο Καμμένος, ο Κοτζιάς και το δάσος

Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει στην πολιτική να μην έχουμε εποπτεία τού «δάσους», την ώρα που εξετάζουμε με μεγάλη προσοχή το «δέντρο». Παρασυρμένοι από την ασύμμετρη δημοσιότητα που παίρνουν πότε οι κινήσεις και οι δηλώσεις του Π. Καμμένου, που πιστεύει ότι έτσι διασώζει το κόμμα του και τον εαυτό του, και πότε οι κινήσεις και οι δηλώσεις του Ν. Κοτζιά, που αποφάσισε, όπως φαίνεται, να «κάνει παιχνίδι» μόνος του, χάνουμε το κύριο και σημαντικό: οι προϋποθέσεις για να αποδόσει η λογική τών συνεργασιών σε προγραμματική βάση, δηλαδή η πρακτική εφαρμογή τής καθιέρωσης της απλής αναλογικής, δεν είναι δεδομένες, χρειάζεται να κατακτηθούν. Ένα εύκολο συμπέρασμα μετά από αυτή τη διαπίστωση θα μπορούσε να είναι η εκτίμηση πως ήταν άκαιρη η νομοθέτηση της απλής αναλογικής. Πρόκειται για εκτίμηση άστοχη και επικίνδυνη. Άστοχη, γιατί χωρίς την καθιέρωσή της δεν πρόκειται ποτέ να διαμορφωθούν οποιεσδήποτε συνθήκες εφαρμογής της. Επικίνδυνη, γιατί το ισχύον σύστημα ή οποιαδήποτε παραλλαγή τής υπερενισχυμένης τείνει να ενισχύει πότε τον ένα και πότε τον άλλο πόλο ενός συστήματος, και κατά προτίμηση τη συσπείρωση στο συντηρητικό πόλο συντηρητικοποιημένων δυνάμεων του κέντρου.
22
10

«Προσωπικές στρατηγικές» και πολιτικό διακύβευμα

Δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι τόσο όσα είπε και έπραξε ο Π. Καμμένος στις ΗΠΑ, όσο και η παραίτηση του Ν. Κοτζιά δίνουν την ευκαιρία στην αξιωματική αντιπολίτευση να δρέψει επικοινωνιακούς και πολιτικούς καρπούς. Θα έχουν έτσι κι αλλιώς κόστος για την κυβέρνηση. Αν αυτό θα είναι μικρότερο από το γενικότερο όφελος, που μπορεί να αποκομίσει από το συνολικό απολογισμό που θα παρουσιάσει στο τέλος της θητείας της, θα εξαρτηθεί από πολύ περισσότερα και αξιολογότερα πράγματα.
16
10

Εμπόριο της καταστροφής χωρίς τα αναμενόμενα κέρδη

Μόνη ελπίδα της ΝΔ είναι να τη βοηθήσουν τα λάθη τής κυβέρνησης, οι καθυστερήσεις της, οι εσωτερικές ανισορροπίες, τα προβλήματα με τους ΑΝΕΛ, οι ολιγωρίες, οι ασυνέπειες… Πρόκειται, όμως, και πάλι για την ελπίδα ότι τα πράγματα θα πηγαίνουν όλο και χειρότερα. Για την ελπίδα ότι η διατυμπανιζόμενη από την ίδια ανικανότητα της κυβέρνησης θα αποδειχθεί πραγματικότητα. Με τέτοιες «ελπίδες», ότι ουσιαστικά θα βοηθήσει ο αντίπαλος, σπανιότατα κερδίζονται μάχες. Εκλογικές ή άλλες. Μόνο που αυτό ισχύει και για την κυβέρνηση. Η οποία στη μάχη για τη διεκδίκηση της ελπίδας έχει μεν κερδίσει πόντους, αλλά όχι τόσους ώστε να εφησυχάζει. Πολύ περισσότερο που η εικόνα της ασυνεννοησίας και των συγκρούσεων στο εσωτερικό της, όχι μόνο μεταξύ εταίρων, δίνει ευκαιρίες στη ΝΔ και πατήματα. Ειδικότερα όσον αφορά το επίκαιρο ζήτημα της σχέσης με τους ΑΝΕΛ, μιας σχέσης που εξαρχής προοιωνιζόταν προβλήματα, κάποιος πρέπει να εξηγήσει πειστικά στην ηγεσία τους ότι με τον τρόπο που επιλέγει να μειώσει ή να εξουδετερώσει τον κίνδυνο πολιτικών απωλειών, δηλαδή απειλώντας την ίδια την κυβέρνηση, ή προσθέτοντας προβλήματα στα όσα ήδη έχει, το πιο πιθανό είναι να διατρέξει πιο σοβαρούς κινδύνους από αυτούς που προσπαθεί να αποφύγει.