λογοκρισία

30
11

Νίκος Φίλης: Να «τελειώνουμε» τους δημοσιογράφους;

Σπανίως οι απειλές δημοσιοποιούνται. Συνήθως είναι ένα τηλεφώνημα προς τον εκδότη, με μια διακριτική αναφορά ή η εξαίρεση από διαφημιστική καμπάνια την επόμενη φορά. Οι πολιτικοί, συνήθως, διστάζουν να ζητήσουν φωναχτά την τιμωρία δημοσιογράφου. Γνωρίζουν ότι θα προκαλέσουν την κοινή γνώμη. Και αν τυχόν χρησιμοποιήσουν δημόσιο λόγο για να αξιώσουν την τιμωρία ή ακόμα και την απόλυση δημοσιογράφου, δεν είναι γιατί είναι «ειλικρινείς» ή «τα λένε έξω από τα δόντια». Ούτε είναι η στάση τους αποτέλεσμα μιας προσωπικής ιδιορρυθμίας. Είναι γιατί έχουν καβαλικέψει πρόσφατα το άλογο της εξουσίας και πιστεύουν στην δύναμη μιας ισχύος που είναι δανεική, τους έχει αποδοθεί προσωρινά και πάντως δεν είναι νομιμοποιημένη. Οι νεόκοποι είναι εκείνοι που νομίζουν ότι η εξουσία κρατάει για πάντα. Αυτοί, και οι παρανοϊκοί δικτάτορες ανά τον πλανήτη. Δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι η ελευθεροτυπία θα πάψει να αντιμετωπίζει απειλές, ιδιαιτέρως από τη στιγμή που η εκδοτική βιομηχανία περνάει διαρκώς στα χέρια όλο και λιγότερων ανθρώπων, με επιχειρηματικές ατζέντες. Γνωρίζω όμως σε ποια θέση πρέπει να βρίσκονται οι πάντες -κοινό και δημοσιογράφοι- κάθε φορά που ανακύπτουν τέτοια θέματα. Ιδιαιτέρως όταν ζητείται να απολυθεί δημοσιογράφος από πρόσωπο που κατέχει κυβερνητική θέση, τοποθετημένο μάλιστα σε αυτήν από τον ίδιο τον πρωθυπουργό με σόου δημοσιότητας. Γνωρίζω επίσης τι θα έπρεπε να έχει κάνει ήδη από την πρώτη στιγμή το πρόσωπο αυτό, που περιέπεσε στο μέγιστο ατόπημα να θεωρήσει τον ιδιωτικό του χώρο, πολιτικό (όπως ο ίδιος λέει) δηλ. χώρο εξουσίας, διατηρώντας την ίδια στιγμή τη θέση στην οποία διορίστηκε.
17
11

Η λογοκρισία στη δημοκρατία

Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, πολλοί ήταν αυτοί που πίστευαν πως η λογοκρισία ήταν πια παρελθόν για τη χώρα. Φυσικά η λογοκρισία σήμερα δεν έχει σχέση ως φαινόμενο με αυτό που η χώρα βίωσε ως το 1974, και θα ήταν μείζον λάθος να αγνοήσουμε την τομή της μεταπολίτευσης. Ταυτόχρονα όμως αυτή η τομή δεν πρέπει να μας κάνει να απωθούμε τις συνέχειες της ιστορίας. Μια πολύ πιθανή απάντηση πάντως στο ερώτημα γιατί το θέμα «λογοκρισία» στην Ελλάδα δεν έχει αποτελέσει αυτοτελές αντικείμενο διεπιστημονικής έρευνας και γιατί τόσο το ιστορικό βάθος όσο και η κοινωνική διείσδυση των φαινομένων λογοκρισίας δεν έχουν επαρκώς μελετηθεί ίσως να βρίσκεται στην εδραιωμένη πεποίθηση στον δημόσιο λόγο της χώρας πως «η λογοκρισία σταμάτησε με τη Χούντα». Κατ’ αυτή την αφήγηση, «μεταπολίτευση» και «λογοκρισία» αλληλοαποκλείονται. Ωστόσο, όπως μαρτυρούν τα κείμενα και λήμματα αυτού του τόμου, τα πράγματα είναι ασφαλώς πιο σύνθετα: Η λογοκρισία στη μεταπολιτευτική Ελλάδα μετατράπηκε σταδιακά σε εξαίρεση, παρέμεινε όμως ικανή να δίνει κατά καιρούς νέες πνοές στον πάλαι ποτέ κανόνα του κράτους. ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΠΕΤΣΙΝΗ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ (επιμ.), Λεξικό λογοκρισίας στην Ελλάδα: Καχεκτική δημοκρατία, δικτατορία, μεταπολίτευση
24
10

Λογοκρισία στα χρόνια του Ίντερνετ

Για να καταπολεμηθεί η ρητορική του μίσους καταστέλλεται η Αριστερά, για να περιοριστεί ο ρατσισμός φιμώνονται οι μαύροι, για να αποφευχθεί η υποκίνηση βίαιων ενεργειών εξαφανίζονται οι Παλαιστίνιοι. Και προκειμένου η Ιστορία να μην μολύνει το αέναο παρόν στο οποίο ζούμε, διαγράφεται κάθε αρχείο που μπορεί να ανακαλέσει ενοχλητικές μνήμες. Κι όλα αυτά όχι από κάποιους αυταρχικούς στρατοδίκες, αλλά από έναν αλγόριθμο ή έστω από κάποιους ουδέτερους τεχνοκράτες. Που απλώς προστατεύουν την κοινωνία από τον ίδιο τον εαυτό της αμβλύνοντας κάθε πιθανή αντίθεση.
15
12

Ούτε άδεια, ούτε ελευθερία λόγου;

Μια εξαιρετικά ανησυχητική καταγγελία διατυπώθηκε από τη δικηγόρο Ιωάννα Κούρτοβικ, συνήγορο του Δημήτρη Κουφοντίνα. Ο κρατούμενος της είπε ότι ενημερώθηκε από υπηρεσιακούς παράγοντες της φυλακής ότι με εμπιστευτικό έγγραφο, που κοινοποιήθηκε στη φυλακή από το Πανεπιστήμιο (το οποίο δεν του επιδόθηκε), η διοίκηση της φυλακής καθίσταται υπόλογη αν επιτρέψει στον κρατούμενο να παρέμβει τηλεφωνικά σε ανοιχτή εκδήλωση που διοργανώνουν σήμερα στη Νομική συλλογικότητες με θέμα το νόμιμο δικαίωμα του Δ. Κουφοντίνα στην άδεια.