κλιματική κρίση

Πιθανή ηγεμονία της νεοφιλελεύθερης αντίληψης διαχείρισης της κλιματικής κρίσης, δεν προοιωνίζει λοιπόν την αποτελεσματική αντιμετώπιση και τη μετρίαση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που πάντα θα είναι υπό την αίρεση της ιδιωτικής κερδοφορίας, και της προστασίας των αγορών. Η προσαρμογή σε μια τέτοια εξέλιξη θα είναι επεισοδιακότερη. Η πιθανότερη εκδοχή θα είναι η δημιουργία – με συναίνεση μεταξύ των ελίτ ή με την επικράτηση της υπερδύναμης – ενός «σιδηρού» Green Deal, μιας «πράσινης επιβολής», που θα αντλεί τις εξουσίες της από την πλανητική κατάσταση εξαίρεσης που θα έχει κηρύξει. Ένα τέτοιο καθεστώς θα διαφυλάξει με τη βία τις ανισότητες που θα διευρύνονται, θα διατηρεί τα προνόμια των ελίτ και θα επιβάλει σκληρή ενεργειακή λιτότητα παγκοσμίως για τους πληβείους, μέσα σε ένα περιβάλλον κρατικών καταρρεύσεων, μαζικής προσφυγιάς και πολεμικού πανικού ανά τον κόσμο. Ενδεχομένως μέσα στο όλο και λεπτότερο θεσμικό κέλυφος μιας τύποις δημοκρατίας. Το δυστοπικό αυτό σενάριο δεν είναι επιστημονική φαντασία, αλλά πιθανή κατάληξη ενός παγκόσμιου συστήματος συμφερόντων που προτιμά να καεί ο κόσμος γύρω του, παρά να παραδώσει ένα έστω και μικρό μερίδιο συναπόφασης και πλούτου στους φτωχούς. Στο σενάριο αυτό, δεν είναι καθόλου σίγουρο πως η κλιματική καταστροφή έχει ορατό τέλος…

Η βία της φύσης δεν εκδηλώνεται πάντα με τρόπο θεαματικά δραματικό. Το δράμα μπορεί να έρθει σταδιακά, αργά αργά, σχεδόν φυσικά. Η στάθμη των θαλασσινών νερών που απολήγουν στις ακτές της Ανδαλουσίας δεν ανέβηκε απότομα, όπως σε ταινίες οικοτρόμου. Οι ιδιοκτήτες των χιλιάδων στρεμμάτων, που θα έβαλαν κι αυτοί το χεράκι τους –όπως παντού στον κόσμο, και στην Ελλάδα βέβαια– να στερέψει μια ώρα αρχύτερα ο υδροφόρος ορίζοντας, άργησαν να το καταλάβουν. Τώρα η πείρα τους επικυρώνει τις προ πενταετίας ή δεκαετίας προβλέψεις των ειδικών, οι οποίες όμως έχουν ήδη παλιώσει. Αυτό σημαίνει –το φωνάζουν πια σε ολοένα πιο υψηλούς τόνους, μήπως και ακουστούν σχετικώς έγκαιρα– πως όσα κακά προφήτευαν για το μακρινό 2100, πιθανότατα θα συμβούν το 2050. Ή, με πιο κοντινούς αριθμούς, ίσως και περισσότερο κατανοητούς, περιβαλλοντικά το 2030 είναι ήδη παρελθόν ή, έστω, είναι 2020. Οικολογικά, οι δεκαετίες συμπυκνώνονται σε διετίες. Το σλόγκαν «το μέλλον αρχίζει τώρα» δεν προσφέρεται πλέον για τις χαρμόσυνες επαγγελίες της κομματικής προπαγάνδας. Είναι ένα σύνθημα κλιματικά πραγματωμένο, με δεινές τις συνέπειες.