Macro

Selva Almada «Ο άνεμος που σαρώνει», μετάφραση: Αγγελική Βασιλάκου, εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2023

Από τις πλέον αναγνωρισμένες αργεντινές συγγραφείς, η Σέλβα Αλμάδα είναι, μαζί με την Μαριάνα Ενρίκες και την Σαμάντα Σβέμπλιν, στην πρωτοπορία των σύγχρονων λατινοαμερικάνων συγγραφέων. Γεννήθηκε στο Έντρε Ρίος το 1973 και μεγάλωσε στην επαρχία -στο δέλτα του ποταμού Παρανά -μέχρι τα δεκαεφτά της. Σήμερα ζει στο Μπουένος Άιρες. Επηρεασμένη σφόδρα από αμερικάνους λογοτέχνες -Κάρσον Μακ Κάλερς, Ουίλιαμ Φόκνερ, Φλάνερι Ο Κόνορ- αλλά και από τον σπουδαίο Χουάν Ρούλφο, έγινε γνωστή διεθνώς με την τριλογία «Ο άνεμος που σαρώνει», «Ladrilleros», «No es un rio». Το πρώτο μέρος της, εκδοθέν το 2012, πούλησε πολύ και απέσπασε θετικές κριτικές. Το αποτέλεσμα ήταν να επανεκδοθεί στα αγγλικά και να συμπαρασύρει και τα επόμενα βιβλία της. Έχει ήδη μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες, έχει μεταφερθεί στο θέατρο, στο σινεμά, ενώ έγινε όπερα στο Ρίο ντε λα Πλάτα και έλαβε το First Book Award Festival International στο Εδιμβούργο.
 
Η πρώτη εμφάνιση της Σέλβα Αλμάδα -ένα ομολογουμένως ποιητικό μυθιστόρημα μικρού μήκους- προέκυψε στην προσπάθειά της να γράψει μια μικρή ιστορία για την έφηβη κόρη ενός πάστορα, την Λένι, που ακολουθεί τον πατέρα της, αιδεσιμότατο Πίρσον, στα κηρύγματά του ανά την αργεντινή επικράτεια, όπου το σαράβαλο του πάστορα παθαίνει βλάβη στη μέση της πάμπας. Από εκεί και πέρα η μικρή ιστορία ανοίγει: δίπλα εμφανίζεται το συνεργείο του ηλικιωμένου μηχανικού Γκρίνγκο Μπάουερ και του νεαρού βοηθού του, Ταπιόκα, και μερικά σκυλιά. Ο τελευταίος μπορεί να είναι γιος του Μπάουερ, αν κρίνουμε από τον τρόπο που η μάνα του τον παρατάει εκεί. Η ιστορία διαρκεί κάποιες ώρες, όσες χρειάζεται ο Μπάουερ για να διορθώσει τη σοβαρή βλάβη. Το συνεργείο και ο γύρω χώρος είναι το σκηνικό. Τα παιδιά αποσύρονται στο βάθος και ενώ πλησιάζει η καταιγίδα οι ενήλικοι διασταυρώνουν τα ξίφη των δοξασιών τους με πάθος. Ο χρόνος μοιάζει να σταματάει, καμία κίνηση, όλα περνάνε μέσα από τους διαλόγους. Η ατμόσφαιρα βαραίνει επικίνδυνα καθώς ο δημαγωγός πάστορας προσπαθεί να περάσει την πίστη ως μοναδική μορφή σωτηρίας, σε αντίθεση με τον μηχανικό που εμπιστεύεται απόλυτα την εμπειρική αίσθησή του και τη γύρω φύση. Η ατμόσφαιρα βαραίνει, επίσης, από την επερχόμενη καταιγίδα. Όλα δείχνουν πως η μεγάλη σύγκρουση σοβεί, πως ανά πάσα στιγμή το τραγικό πρόκειται να συμβεί. Η καταρρακτώδης βροχή επιβάλλει μια υποβλητική ατμόσφαιρα με την κοσμική βουή της. Η αναγκαστική απομόνωση βγάζει πολλά καλά κρυμμένα μυστικά στην επιφάνεια με τον θεατράλε ιεροκήρυκα να επιβάλει το δικό του δόγμα για τη σωτηρία της ψυχής και τον μηχανικό να αντιδρά με ορθολογισμό. Στο μεταξύ, η Λένι και ο Ταπιόκα, στερημένοι για διαφορετικούς λόγους τη μητρική παρουσία, τα βρίσκουν μεταξύ τους. Κάνουν μέτωπο απέναντι στους ενήλικες που αδιαφορούν για αυτούς καθώς σκιαμαχούν ανταλλάσσοντας κατηγόριες. Η ηθική, το δίκιο, η αγάπη ή η έλλειψή της συμπληρώνονται από την απελπισία, τη μοναξιά και τη ματαιότητα.
 
Η Αλμάδα καταγράφει την υπόθεση απ’ τη μεριά των ανδρών, την ανάδειξη των συναισθημάτων τους, σε ένα κείμενο που θέτει το ζήτημα της ελευθερίας της συνείδησης και τους κινδύνους στους οποίους οδηγεί ο φανατισμός και οι επιβολές του.
 
Αντώνης Ν. Φράγκος