Βασίλης Ρόγγας

Όταν παρατηρούμε τη μεγαλύτερη πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ από το Σεπτέμβριο του 2015 διαπιστώνουμε ξεκάθαρα πως αυτή αφορά τη Βόρεια Ελλάδα κατ’ αποκλειστικότητα, γεωγραφική περιοχή στην οποία οι κάτοικοί της, σύμφωνα με την πολιτική, δημοσκοπική και δημοσιογραφική ύλη πριν τις εκλογές, δυσαρεστήθηκαν περισσότερο από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Δεν είναι ωστόσο ασφαλές πως η πτώση αυτή οφείλεται μόνο στη Συμφωνία, μιας και τα δεδομένα αυτά πρέπει να συσχετιστούν με την παραδοσιακή ψήφο στη Δεξιά, το κατά πόσο οι πολίτες αυτοί θεώρησαν τις πολιτικές που παρήχθησαν την τελευταία αυτή τετραετία ευνοϊκές για την οικονομική τους κατάσταση, τους χαμηλότερους ρυθμούς μείωσης της ανεργίας εκεί, κ.ο.κ.

Οι χιλιάδες νέοι και νέες, που δεν ψήφισαν συνειδητά γιατί δεν έβλεπαν το ΣΥΡΙΖΑ ως το μικρότερο κακό ή και γιατί τον έβλεπαν έτσι ακριβώς και δεν ήθελαν να τον στηρίξουν, είναι συχνά αυτοί που διεξήγαγαν την αντιμνημονιακή καμπάνια, αυτές που έκαναν την εξέγερση του Δεκέμβρη, συμμετέχοντες στο φοιτητικό κίνημα του 2006-7, όσοι και όσες κόπιασαν σε δομές κοινωνικής αλληλεγγύης, σε επανακτημένα πάρκα, στην αντιπληροφόρηση. Έχουν υπάρξει opinion makers, πολιτικοί επιτελεστές, άνθρωποι που ακόμα ενημερώνονται για όλα χωρίς να συμμετέχουν πια. Είναι (και) αυτοί που έδωσαν τη νίκη στο ΣΥΡΙΖΑ το Γενάρη του 2015. Θα ήταν διαθέσιμοι κάποιοι/ες από αυτούς να ξανασυμμετάσχουν σε εκλογική αναμέτρηση, αν δουν ειλικρίνεια, αξίες, έμπνευση και, φυσικά, αυτοκριτική.

Τα κόμματα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, αν θέλουν να έχουν επιτυχία στον αγώνα τους μακροπρόθεσμα, πρέπει να υιοθετήσουν οργανωτικές καινοτομίες ανάλογες με την απεύθυνση που θέλουν να έχουν. Οι ευρείς και πορώδης ομόκεντροι κύκλοι μελών, υποστηρικτών και κριτικών ψηφοφόρων αναζωογονούν τη συμμετοχικότητα και τη δημοκρατία, και αυτό μπορεί να συμβεί με τη δημιουργία ψηφιακών δικτύων και ηλεκτρονικών πλατφορμών με διαβουλευτική ή/και αποφασιστική σημασία. Κι από την άλλη μεριά, η ίδια αυτή κίνηση δεν χρειάζεται να οδηγήσει στη ρευστοποίηση των ενδιάμεσων οργάνων που είναι ταυτόχρονα εντολείς και εντολοδέκτες, από τα πάνω προς τα κάτω και από τα κάτω προς τα πάνω.

Το ελληνικό μικροαστικό success story συνεχίζεται. Ως του σημείου που οι μεγάλοι παίχτες να καταλάβουν όλη την αγορά, μέχρι η προσφορά να συναντηθεί με τη ζήτηση. Και μέχρι τότε θα έχει αλλάξει μέρος του κέντρου της πόλης. Οι νεότεροι κάτοικοι θα απομακρυνθούν από το κέντρο της γιατί (ήδη από τώρα) διώχνονται από τους ιδιοκτήτες για να γίνουν τα σπίτια Airbnb. Ο πολιτικός και πολιτισμικός δυναμισμός τους, η κινητικότητά τους, θα πάψουν να υφίστανται με τον τρόπο που τα ξέραμε. Τα καταστήματα στις γειτονιές θα στραφούν προς τους τουρίστες.

Η κορυφαία επαναστάτρια δικαιώθηκε σε σχέση με την αντίθεση της στο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό. Η Σοβιετική Ένωση αλλοτριώθηκε σε μια στυγνή δικτατορία που έπνιξε τη δημόσια ζωή και κατέρρευσε οικονομικά στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η δική της θεωρητική κληρονομιά σε σχέση με τα οργανωτικά ζητήματα δεν ευτύχησε να εμπεδωθεί ως ηγεμονικό υπόδειγμα κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Αλλά αυτό δεν ήταν και το τέλος της. Εκατό χρόνια από τη δολοφονία της, οι απόψεις της δεν είναι, όπως συνηθίζουμε να λέμε, επίκαιρες, αλλά μένουν ένας μη εφαρμοσμένος οργανωτικός προσανατολισμός, μια ευρηματική μεθοδολογία για όσους και όσες έχουν αναφορά στο δημοκρατικό σοσιαλισμό που θέλει να τελειώσει με τον καπιταλισμό. Τόση είναι η επικαιρότητά του έργου της, που η παρακάτω φράση, όπως ακριβώς διατυπώθηκε το 1915, δεν χάνει καθόλου από την αξία της: «ο μαρξισμός είναι μια επαναστατική παγκόσμια θεώρηση που πρέπει πάντα να μάχεται για νέες αποκαλύψεις. Ο μαρξισμός δεν πρέπει να αποστρέφεται τίποτα περισσότερο από το να μείνει παγωμένος στην παροντική του μορφή. Είναι στα καλύτερά του όταν χτυπά το κεφάλι του από αυτοκριτική, και μέσα στους ιστορικούς κεραυνούς και αστραπές διατηρεί το σθένος του».