Γκίτε Πέτερσεν

21
10

Οικοφεμινισμός: Μια φεμινιστική οπτική για τη σχέση ανθρώπου και φύσης

Σύμφωνα με τη λογική των δυισμών, υπάρχει αντίθεση μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Ο άνθρωπος, δηλαδή ο άνδρας, είναι έξω και πάνω από τη φύση. Ενώ η γυναίκα ταυτίζεται με αυτήν. Υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στις γυναίκες και τη φύση. Από την άλλη πλευρά, οι ίδιοι μηχανισμοί υποτάσσουν και εκμεταλλεύονται και τις δυο κατηγορίες. Η δωρεάν αναπαραγωγική εργασία των γυναικών κατανέμεται με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιείται η φύση για τη δημιουργία πρόσθετης αξίας, την οποία καρπώνεται η καπιταλιστική πατριαρχία. Οι σοσιαλίστριες οικοφεμινίστριες διεκδικούν μια διαφορετική ιεράρχηση της αναπαραγωγικής εργασίας, γιατί χωρίς την αναπαραγωγή δεν υπάρχει παραγωγή! Στην παγκοσμιοποιημένη νεοφιλελεύθερη οικονομία της αγοράς, η αναπαραγωγική εργασία των γυναικών δεν μετράει. Η γερμανίδα κοινωνιολόγος Κρίστα Βίχτεριχ υποστηρίζει ότι η καπιταλιστική αγορά λειτουργεί μόνο και μόνο επειδή χρησιμοποιεί τη μη αμειβόμενη αναπαραγωγική εργασία των γυναικών. Η ηγεμονική νεοφιλελεύθερη οικονομία εντατικοποιεί τη χρήση ανθρώπινων, κοινωνικών και φυσικών πόρων, παρά την αύξηση της αποδοτικότητας. Μια τέτοια οικονομία είναι μη βιώσιμη, γιατί αγνοεί τα κοινωνικά και τα οικολογικά όρια της ανάπτυξης. Ο σοσιαλιστικός οικοφεμινισμός είναι σε διαρκή διάλογο με τον οικοσοσιαλισμό, τον οποίο προσπαθεί να επηρεάσει, προβάλλοντας την αναπαραγωγή στη θέση της παραγωγής, ως έννοια–κλειδί για έναν κόσμο κοινωνικά δίκαιο και βιώσιμο. Εκκινεί από το αξίωμα ότι η φύση αποτελεί την υλική βάση της ζωής και ότι η τροφή, η ένδυση, η στέγαση και η ενέργεια είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διατήρηση της ζωής. Η φύση δεν είναι ένα παθητικό αντικείμενο που πρέπει να κυριαρχηθεί και να υποταχθεί, αλλά ένα ενεργό υποκείμενο με το οποίο ο άνθρωπος πρέπει να αναπτύξει βιώσιμη σχέση. Ο σοσιαλιστικός οικοφεμινισμός ασκεί κριτική στην καπιταλιστική πατριαρχία και επικεντρώνεται στη διαλεκτική σχέση μεταξύ παραγωγής και αναπαραγωγής και μεταξύ παραγωγής και οικολογίας. Παρέχει μια καλή αφετηρία για την ανάλυση των κοινωνικών και των οικολογικών αλλαγών και για τη δημιουργία κοινωνικών δράσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε ένα βιώσιμο και πιο δίκαιο κόσμο.