Δημήτρης Χριστόπουλος

«Εθνικές παραδόσεις» ιθαγένειας, γενικά και αφηρημένα, δεν υπάρχουν. Υπάρχει η αποκρυστάλλωση μιας «παράδοσης» στην ιδιότητα του πολίτη, ιστορικά οριοθετημένη από παράγοντες όπως οι ιδεολογικές αναπαραστάσεις του παρελθόντος, η διεθνής γεωπολιτική συγκυρία, η σημασία που έχει η διαχείριση της διασποράς ή του αποικιακού παρελθόντος, η έκβαση του ταξικού ανταγωνισμού στο εσωτερικό ενός κράτους και, φυσικά, η ένταση των μεταναστευτικών ροών προς ή από μια εθνική επικράτεια. [...] Η θέση λοιπόν που υποστηρίζουμε είναι ότι όλες οι εθνικές παραδόσεις ιδιότητας του πολίτη εμπεριέχουν -στο παρόν, το παρελθόν ή το μέλλον- και τα δύο στοιχεία, ενταγμένα σε δύο άξονες μεθόδου περισσότερο παρά περιεχομένου. Ο πρώτος είναι ο άξονας της ιστορικής συνέχειας και του ειδικού βάρους που έχει η παράδοση στη διοικητική πρακτική και ο δεύτερος είναι ο άξονας της σκοπιμότητας και, επομένως, του ειδικού βάρους που έχει ο ελιγμός στην πολιτική συγκυρία. Συνεπώς, η υπαγωγή της ιδιότητας του πολίτη στους δύο παραπάνω άξονες είναι αυτή, ακριβώς, που καθορίζει, κάθε φορά, την αναλογία μεταξύ εθνισμού και πολιτοφροσύνης σε ό,τι αφορά την ιδιότητα του πολίτη. Το κράτος, βέβαια, ορμάται από συγκεκριμένες ιστορικές καταβολές, ωστόσο, σε ορισμένες ιστορικές στιγμές, όταν, έστω και με καθυστέρηση, αντιλαμβάνεται ότι η ιστορία του δεν λειτουργεί πλέον ως πυξίδα αλλά ως βαρίδι, τότε εκκινεί μια διαδικασία επαναπροσανατολισμού, με βάση τις ανάγκες που διακρίνονται στον ορίζοντα της πολιτικής συγκυρίας. Είναι αυτό που συμβαίνει με την εργαλειακή χρήση του όρου «γένος» στην ελληνική διοικητική πρακτική σχετικά με την ιθαγένεια.

Το Ιράν δεν είναι τυχαία χώρα. Ο πλούτος του δεν είναι μόνο τα πετρέλαια. Έχει μια βαθιά αστική παράδοση, μοναδική για την περιοχή, έχει ένα συγκλονιστικό δυναμικό νέων ανθρώπων πολύ μορφωμένων και ανήσυχων και τέλος, σε αντίθεση με τα γειτονικά κράτη, το Ιράν είναι μια εύτακτη πολιτεία, ένα κράτος που δουλεύει κανονικά σε όλα τα επίπεδα των δημοσίων πολιτικών. Τα τελευταία χρόνια, δια της επιρροής του, αποτελεί το περιφερειακό αντίπαλό δέος του καθεστώτος της Σαουδικής Αραβίας, μπροστά στο οποίο το Ιράν είναι παράδεισος θρησκευτικής ανεκτικότητας. Η Σαουδική Αραβία, σε αρμονική συνεργασία με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ επιθυμεί την απομόνωση του Ιράν, ενώ οι πιο ακραίες φωνές στα παραπάνω κράτη που δυστυχώς σήμερα εκφράζονται στις κυβερνήσεις τους, θέλουν την καταστροφή του, για να μην αυξήσει την επιρροή του στον ισλαμικό κόσμο. Στο Ιράν διεξάγεται εδώ και πολλά χρόνια ένας αδυσώπητος αγώνας μεταξύ των μετριοπαθών και σκληροπυρηνικών του κατεστημένου για την πορεία που θα ακολουθήσει η χώρα. Τα επίδικα είναι πολύ δύσκολα και περίπλοκα, ενώ η αμερικάνικη πολιτική επί Τραμπ ζορίζει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Πιστεύω πως αν το Ιραν άφηνε ελεύθερους ανθρώπους σαν την Σοτουντέχ να εκφράζουν ανεμπόδιστα τις απόψεις τους, το κέρδος θα ήταν ανυπολόγιστο για όλους σε μια δύσκολη περιοχή, σε μια ακόμη πιο δύσκολη στιγμή για την ανθρωπότητα.

Ο φασισμός δεν είναι κάποιος πολιτικός εξωγήινος που αποβιβάστηκε στην Ευρώπη, αλλά «δικό μας παιδί». Η μοιραία Ε.Ε. έχει πλήρως αποδεχθεί το θεώρημα πως, τάχα, για να μην έχουμε φασίστες πρέπει να μην έχουμε μετανάστες. Από τον φόβο του αντιευρωπαϊκού ακροδεξιού λόγου, ενσωματώνουμε τις παραδοχές του και η ολέθρια ζημιά γίνεται. Ετσι έγινε το 1930 και έτσι –σε άλλο περιβάλλον– γίνεται και σήμερα. Απλώς περιμένουμε πότε θα πέσει η Μέρκελ, ώστε να γίνει και στη Γερμανία αυτό που έγινε στην Κεντρική Ευρώπη, στην Αυστρία και την Ιταλία. Τότε όμως θα έχει πετάξει το αφελές πουλάκι της πραγματικής ευρωπαϊκής ένωσης.