Δημήτρης Παπανικολόπουλος

08
12

Δημήτρης Παπανικολόπουλος: Τελικά, όλοι θυμούνται το 2015, εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραδεχθεί την ήττα, αν θέλει να του πιστωθεί η μάχη. Και να συνεχίσει τη μάχη. Και όχι να μεταφράζει μονίμως αυτό που καταλαβαίνουν οι πολλοί ως συμβιβασμό σε ευθύνη και σταθερότητα. Δεν υπάρχει ανάγκη ούτε για ένα νέο ΠΑΣΟΚ ούτε για μια νέα Δημοκρατική Αριστερά. Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ στο πολιτικό στερέωμα δεν είναι αυτή του καλού διαχειριστή, αλλά του υπερασπιστή των συμφερόντων της κοινωνικής πλειοψηφίας και του ενορχηστρωτή της αλλαγής. Κι αν αντιτάξει κανείς ή καμιά ότι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι σε αυτή την κατεύθυνση, τότε καλό θα ήταν να αναρωτηθεί σε ποιο πολιτικό (ιστορικό, νοηματικό, κ.λπ.) πλαίσιο οφείλουν αυτές να ενταχθούν προκειμένου να γίνουν κατανοητές και πιστευτές: σε αυτό του 2010-2015, σε αυτό του 2015-2019, ή σε ένα που θα αποκαθιστά τη διαρραγείσα ενότητα των δύο;
24
11

Δημήτρης Παπανικολόπουλος: Η νεολαία ως εκλογικός ρυθμιστής

Η ψήφος, όπως και πολλές άλλες αποφάσεις των ανθρώπων, παίρνονται σε κοινωνικά περιβάλλοντα, όπως το οικογενειακό περιβάλλον. Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να αντιληφθούμε την εσωτερική δυναμική αυτών των μικροσυστημάτων, ώστε να κατανοήσουμε γιατί οι νέοι εξακολουθούν να είναι οι εκλογικοί ρυθμιστές. Το 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε γιατί (μεταξύ άλλων φυσικά) πρυτάνευσε σε μεγάλα κομμάτια των ηλικιωμένων η λογική «τουλάχιστον να έχουμε σταθερότητα, και άρα τη σύνταξή μας, ώστε να στηρίζουμε παιδιά και εγγόνια». Από το 2012 ως το 2015, όμως, σε κάθε οικογένεια έγιναν συζητήσεις για το κατά πόσον αυτό είναι βιώσιμο, με αποτέλεσμα να πρυτανεύσει η λογική των νέων και των παραγωγικών ηλικιών «το θέμα είναι να έχουν δουλειά οι νεότεροι και να στηρίζουν τους μεγαλύτερους και όχι οι πρώτοι να ζουν από την ελεημοσύνη των δεύτερων». Κοντολογίς, η αύξηση του ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ στις μεγαλύτερες ηλικίες δεν ήταν τόσο αποτέλεσμα της προγραμματικής μέριμνας που έλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ γι’ αυτές, αλλά κυρίως αποτέλεσμα της σύγκρουσης και της συνεργασίας των γενεών που είχε ως επίδικο το μέλλον των παιδιών (20ρηδων, 30ρηδων, 40ρηδων) (προφανώς απλοποιώ, προκειμένου να καταστεί σαφές το επιχείρημα). Αν, λοιπόν, η αξιωματική αντιπολίτευση στραφεί προγραμματικά στους νέους, υπάρχει πιθανότητα να πετύχει «μ’ ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια». Αλλά κάτι τέτοιο χρειάζεται όχι ανάγνωση των δημοσκοπήσεων, αλλά κατανόηση των αλληλεπιδράσεων στο εσωτερικό των μικροσυστημάτων της κοινωνίας. Την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνιά για τη δυνατότητα διείσδυσής του σε μη νεανικά κοινά, τόσο εξ αριστερών όσο και εκ δεξιών αναπτύσσεται μέριμνα διεμβολισμού των νεανικών κοινών. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν «παίζει» μόνος του εκεί. Από τη μία, το ΜέΡΑ25 δεν έχει κανένα πρόβλημα να υιοθετήσει τον λόγο του πρώιμου ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να τον υπερφαλαγγίσει από τα αριστερά. Από την άλλη, η εξατομίκευση, η απαξίωση των συλλογικοτήτων, αλλά και των ανθεκτικών ανθρώπινων έργων και σχέσεων που αντιτίθενται στο δόγμα «όλα έχουν ημερομηνία λήξεως», «πρέπει να αλλάζεις για να είσαι κουλ, σύγχρονος, να μην είσαι καθυστερημένος», έχουν συμπαρασύρει κομμάτια της κεντρώας νεολαίας και των παραγωγικών ηλικιών που νιώθουν ότι απέκτησαν μια αποστολή ν’ αλλάξουν τον κόσμο («ο Μητσοτάκης είναι σύγχρονος, ο Τσίπρας όχι»). Δηλαδή, καθώς το προφίλ των millennials διαμορφώνεται από το γεγονός ότι είναι επισφαλής και ψηφιακή γενιά, ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να χάσει την αυθεντική εκπροσώπηση και των δύο κυρίαρχων χαρακτηριστικών της νεολαίας.
11
11

Δημήτρης Παπανικολόπουλος: Η επινόηση φόβων, ανώτατο στάδιο της δεξιάς προπαγάνδας

Όσο, λοιπόν, οι οικονομικοί κίνδυνοι που σπέρνει απομακρύνουν ψηφοφόρους από την κάλπη της, η ΝΔ θα αναζητεί κινδύνους για την προσωπική ασφάλεια για να πουλήσει προστασία στο τρομαγμένο κοπάδι. Και όσο η εγχώρια τρομοκρατία ή η κινηματική βία θα απουσιάζει και ο «μεταναστευτικός κίνδυνος» θα παραμένει ασήμαντος, η ΝΔ θα επινοεί κινδύνους για να δημιουργήσει ή να ξυπνήσει φόβους. Ούτε η γραφικότητα ούτε η κατάρριψη των αιτιάσεών τους θα τους σταματήσει. Γιατί δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία. Μόνο δήθεν προστασία. Γι’ αυτό η Αριστερά θα πρέπει να είναι έτοιμη για προβοκάτσιες. Γιατί η ανάγκη για προστασία χρειάζεται κινδύνους. Και, αν η πραγματικότητα δεν τους προσφέρει, θα πρέπει να εφευρεθούν. Θα πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ότι στο φαύλο κύκλο «έγκλημα και τιμωρία» ο εκβαρβαρισμός της αστυνομίας είναι απαραίτητος κρίκος. Τέλος, καθώς βαδίζουμε προς τις εκλογές θα πρέπει να γίνει καθαρό ότι εκείνο που συγκρούεται είναι το κοινωνικό και δημοκρατικό κράτος της Αριστεράς με το αρπαχτικό και αυταρχικό κράτος της Δεξιάς. Κι ότι τη «δεύτερη φορά Αριστερά», όποτε και να είναι αυτή, πρέπει να φτιαχτεί ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας για την κοινωνία και να ξηλωθούν όλες οι δεξιές πολιτικές που αυξάνουν τον φόβο.
13
10

Δημήτρης Παπανικολόπουλος: Η πατριδοκαπηλεία της ΝΔ, οικονομική πληγή για τη χώρα

Παντελώς απουσιάζει από το δημόσιο λόγο ένα μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής αγροτιάς, η έλλειψη εργατικών χεριών, που η κρίση και η πανδημία γιγάντωσαν. Παρόλες τις εθνικιστικές και ρατσιστικές κορόνες της δεκαετίας του ’90, η ελληνική γεωργία και οικοδομή σώθηκε από την ένταξη στον κοινωνικό ιστό μισού εκατομμυρίου Αλβανών. Από τότε, όμως, πέρασαν 30 χρόνια. Οι Αλβανοί δεν είναι πλέον παλληκαράκια, ενώ τα παιδιά τους είναι καλοί μαθητές και, όπως τα ελληνόπουλα, θέλουν να ζήσουν μια καλύτερη ζωή. Η δε κρίση και η πανδημία είχαν ως αποτέλεσμα Αλβανοί που ήταν πλήρως ενσωματωμένοι στον κοινωνικό ιστό να αναζητήσουν δουλειά στο εξωτερικό. Δηλαδή, βρισκόμαστε ξανά μπροστά στο πρόβλημα που είχαμε το ’90. Τα κόμματα αδιαφορούν για τα αγροτικά προβλήματα, αφού οι αγρότες δεν έχουν φωνή και δεν αποτελούν πλέον εκλογικό ρυθμιστή, ενώ η μεγάλη εισδοχή μεταναστών από το 2015 και μετά αντιμετωπίζεται από τη Δεξιά σαν κίνδυνος (όπως και το ’90). Όταν η απογραφή θα δείξει πλέρια τη δημογραφική γήρανση και συρρίκνωση του πληθυσμού της χώρας, τότε θα γίνει σαφές ότι η Ελλάδα χρειάζεται να ξανακάνει αυτό που έκανε το ’90: να ενσωματώσει εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες. Είναι ζήτημα «εθνικής» επιβίωσης και η πολιτική της ΝΔ συνιστά ως προς αυτό «αντεθνική» στάση. Για του λόγου το αληθές, οι εκπρόσωποι των αγροτών της Πέλλας και της Ημαθίας (δεξιών περιοχών) ζήτησαν μέσα στην πανδημία από τον ακροδεξιό Βορίδη, όταν ήταν υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, να επιτρέψουν σε 10.000 πρόσφυγες/μετανάστες από τα καμπς να εργαστούν στην περιοχή τους, γιατί τόσα είναι τα κενά σε εργατικά χέρια μόνο σε αυτούς τους δύο νομούς. Η Αριστερά, λοιπόν, πρέπει να υπερασπιστεί την ελληνική οικονομία απέναντι στα οικονομικά πλήγματα που της επιφέρει η δεξιά πατριδοκαπηλεία. Γιατί η τσέπη ενδιαφέρει και αυτούς/ες που αδιαφορούν για τα ανθρώπινα δικαιώματα.