Κώστας Αθανασίου

23
11

Μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, η ποίηση

Ο Σουλτς φτιάχνει το σύμπαν του με τις λέξεις του, όμως έτσι κι αλλιώς «τα λόγια έχουν μια πολύ οριστική και τελεσίδικη σημασία, ώστε να μπορούν να περιγράψουν το ημιτελές και ρηξικέλευθο αυτής της πραγματικότητας», μιας πραγματικότητας που μόνο το φίλτρο της φαντασίας του συγγραφέα μπορεί να επεξεργαστεί ή να δημιουργήσει.
17
11

Στις αβύσσους μιας άδειας καθημερινότητας

Ο κόσμος της Λισπέκτορ, ο κόσμος γύρω από τους πρωταγωνιστές και –κυρίως– τις πρωταγωνίστριές της είναι «τόσο πλούσιος που σάπιζε», η καλοσύνη των ανθρώπων είναι οδυνηρή, η σκληρότητα του κόσμου είναι ήρεμη, η ενοχή είναι πάντα παρούσα: «υπάρχουν τόσοι τρόποι να είσαι ένοχος και να χάσεις για πάντα τον εαυτό σου και να τον προδώσεις και να μην τον αντιμετωπίσεις». Για το «δικαίωμα στην κραυγή» μιλάει σε κάποιο άλλο βιβλίο της η Λισπέκτορ. Και αυτά τα διηγήματα είναι κραυγές, βουβές όμως τις περισσότερες φορές, πνιγμένες σε ζωές που βαλτώνουν.
03
11

Αρχείο για το χθες, εργαλείο για το σήμερα

Υπήρξε εποχή που η (αριστερή) πολιτική δεν ήταν σέλφις στα κοινοβουλευτικά έδρανα. Υπήρξε εποχή που οι αγωνιστές της Αριστεράς δεν θεωρούσαν ότι η Αριστερά τούς χρωστάει, αλλά της χρωστάνε. Υπηρξε εποχή που ηγέτες τεράστιας εμβέλειας μειοψηφούσαν σε κομματικές ψηφοφορίες κι αυτό δεν αποτελούσε ταμπού και έγκλημα καθοσιώσεως κατά του ηγέτη. Υπήρξε εποχή που ο κανόνας ήταν η συλλογικότητα και όχι η αλαζονεία και οι πριμαντόνες. Υπήρξε μια εποχή που ο αγώνας για έναν καλύτερο κόσμο ανταμειβόταν μόνο με ρίσκο και θυσία. Μια τέτοια εποχή μάς θυμίζει ξανά ο Τάκης Μαστρογιαννόπουλος με τον δεύτερο τόμο του έργου του για τις εργατικές Διεθνείς, που είναι αφιερωμένος στη 2η Διεθνή «η οποία εμφανίστηκε τον μακρινό Ιούλιο του 1889 και έληξε άδοξα τον Αύγουστο του 1914», καθώς ξεσπούσαν οι φλόγες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν «παρά τα μεγάλα λόγια το σοβινιστικό καρκίνωμα κατάτρωγε τη Διεθνή».
31
03

Μια φωνή από τη φυλακή

Ο περιορισμένος χώρος δεν επιτρέπει να γίνει εκτενέστερη αναφορά στη λεγόμενη «λογοτεχνία της φυλακής», μια λογοτεχνία που έχει, δυστυχώς, μακρά ιστορία και παράδοση, μια λογοτεχνία στην οποία συγγραφείς εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους έχουν υπογράψει βιβλία επίσης εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους αλλά πιθανώς και με μερικά κοινά στοιχεία. Όσον αφορά την Τουρκία, αρκεί να θυμηθούμε τον Ναζίμ Χικμέτ και τα έργα που έγραψε στη φυλακή. Στην ίδια παράδοση, ο Ντεμίρτας στέλνει το δικό του σήμα μέσα από το κελί της φυλακής, για να πει ότι «ο αληθινός εαυτός μας είναι αυτός που είμαστε στα όνειρά μας». Το βιβλίο του είναι αφιερωμένο «στις γυναίκες που δολοφονήθηκαν ή έπεσαν θύματα βίας».