Αρχείο για το χθες, εργαλείο για το σήμερα
Υπήρξε εποχή που η (αριστερή) πολιτική δεν ήταν σέλφις στα κοινοβουλευτικά έδρανα. Υπήρξε εποχή που οι αγωνιστές της Αριστεράς δεν θεωρούσαν ότι η Αριστερά τούς χρωστάει, αλλά της χρωστάνε. Υπηρξε εποχή που ηγέτες τεράστιας εμβέλειας μειοψηφούσαν σε κομματικές ψηφοφορίες κι αυτό δεν αποτελούσε ταμπού και έγκλημα καθοσιώσεως κατά του ηγέτη. Υπήρξε εποχή που ο κανόνας ήταν η συλλογικότητα και όχι η αλαζονεία και οι πριμαντόνες. Υπήρξε μια εποχή που ο αγώνας για έναν καλύτερο κόσμο ανταμειβόταν μόνο με ρίσκο και θυσία.
Μια τέτοια εποχή μάς θυμίζει ξανά ο Τάκης Μαστρογιαννόπουλος με τον δεύτερο τόμο του έργου του για τις εργατικές Διεθνείς, που είναι αφιερωμένος στη 2η Διεθνή «η οποία εμφανίστηκε τον μακρινό Ιούλιο του 1889 και έληξε άδοξα τον Αύγουστο του 1914», καθώς ξεσπούσαν οι φλόγες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν «παρά τα μεγάλα λόγια το σοβινιστικό καρκίνωμα κατάτρωγε τη Διεθνή».