Τόνι Νέγκρι: «Τα κινήματα οφείλουν να εφεύρουν τους δικούς τους θεσμούς»
Όταν σήμερα μιλούμε για κομμουνισμό, εννοούμε κατά βάση την ικανότητα, τη δυνατότητα, να οργανωθεί η κοινωνική συνεργασία με τρόπο δημοκρατικό. Τι πάει να πει αυτό; Ότι θα δημιουργούνται θεσμοί. Όχι όμως θεσμοί κυριαρχίας, αλλά θεσμοί που θα παράγονται από τη βάση. Θεσμοί που θα νομιμοποιούνται όχι από το κράτος το ίδιο, αλλά από την άσκηση μιας άμεσης δημοκρατίας, από μια άμεση δυνατότητα συμμετοχής. Θα οικοδομούν τις ίδιες τις δομές παραγωγής και ακριβώς τούτο θεωρώ ότι αποτελεί το θεμελιώδες χαρακτηριστικό του κομμουνισμού. Διότι ο κομμουνισμός, πέρα από μια συγκεκριμένη πολιτική μορφή, αντικατοπτρίζει συνάμα κι έναν ιδιαίτερο τρόπο παραγωγής, μια μορφή πάνω στην οποία παράγεται και αναπαράγεται η ίδια η ζωή, αλλά με βάση τις υλικές συνθήκες. Είναι ένας τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας, είναι ένα πράγμα ριζωμένο βαθιά μέσα στην ανθρώπινη και την κοινωνική πραγματικότητα, είναι αυτό το ίδιο, υλικότητα.