καλλιτεχνική παιδεία

25
06

Το ημερολόγιο του Ευκλείδη Τσακαλώτου: Άκου να δεις κάτι πράγματα…

Οι ελίτ στη χώρα μας δεν έχουν μόνο απομακρυνθεί από τα προβλήματα του κόσμου, αλλά και από οποιαδήποτε σύνδεση με παγκόσμιους προβληματισμούς. Οι ανισότητες όλων των εκδοχών είναι στο κέντρο αυτών των προβληματισμών εδώ και παρά, μα παρά, πολύ καιρό. Το να αγνοείς αυτό, ασχέτως των ιδεών σου ή των συμφερόντων σου, είναι κάπως… μυωπικό για να είμαι ευγενής. (...) Μου έρχεται στο νου η απόφαση του Αρείου Πάγου των ΗΠΑ του 1954 (Brown v. Board of Education) που επιτέλους έβαλε φρένο στο διαχωρισμό ανάμεσα σε μαύρους και λευκούς μαθητές στα αμερικανικά σχολεία. Η απόφαση ήταν ομόφωνη, και την παρουσίασε ο Earl Warren, πρόεδρος του δικαστηρίου. (...) Η απόφαση ερμήνευσε το άρθρο του Συντάγματος (equal protection clause της 14ης τροπολογίας) που επιτάσσει την ίση προστασία των πολιτών ενώπιον του νόμου από τις πολιτείες. Αντέστρεψε μια προηγούμενη απόφαση του δικαστηρίου (Plessy v. Ferguson, 1896), που δικαιολογούσε τα ξεχωριστά σχολεία ως «separate but equal»,  - διαχωρισμένα αλλά ίσα - αναπτύσσοντας όλα τα επιχειρήματα του γιατί ο διαχωρισμός από την φύση του γεννά ανισότητες. Ιδιαίτερα επιχειρηματολόγησε ότι τα φυλετικά διαχωρισμένα σχολεία έχουν δυσμενείς συνέπειες για όλους τους μαθητές - και μαύρους και λευκούς. 66 χρόνια αργότερα είμαστε υποχρεωμένοι ξανά μανά να επαναλάβουμε τα ίδια επιχειρήματα. Όπως έγραφε και η πικέτα μιας ηλικιωμένης κυρίας στις ΗΠΑ “I can’t believe I still have to protest for this shit”. (...) Η άβυσσος που με χωρίζει με την κ. Κεραμέως νομίζω ότι πλέον καταλαβαίνω που οφείλεται. Όταν είχα ακούσει για πρώτη φόρα το “The Wall” των Pink Floyd και είχα δει το σχετικό video είχα ανατριχιάσει από την εικόνα του αυστηρού καθηγητή που καταπίεζε τους μαθητές και φώναζε με μια βέργα στο χέρι ενώ εκείνοι βάδιζαν σε μια γραμμή παραγωγής πριν γίνουν κιμάς. Φοβάμαι ότι η κ. Κεραμέως το είδε ως εγχειρίδιο. (...) Στην ερώτηση αν θα γονατίσει σε ένδειξη αλληλεγγύης με το κίνημα Black Lives Matter, o Dominic Raab, ο υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας, απαντάει “I take the knee for two people: the Queen and the missus when I asked her to marry me,”. Γονατίζω μόνο για δύο ανθρώπους: Την Βασίλισσά και την κυρά μου, όταν την ζήτησα σε γάμο».  Αυτός ο κυνισμός της δεξιάς παντού. Ξέρουν τις αντιδράσεις που θα προκαλέσουν αυτές οι προκλητικές δηλώσεις, αλλά επίσης γνωρίζουν, πόσο απήχηση θα έχουν σε ένα δεξιό κοινό που θέλει να λέγονται τα πράγματα με το όνομα τους και να ξεμπερδεύομε με την πολιτική ορθότητα. Το κόστος σε όρους αύξησης του ρατσιστικού φαινομένου ποσώς τους ενδιαφέρει. (...) Η φράση «τα μαγειρέματα του κ Σταϊκούρα» φτάνει στα αφτιά μου. Στην αρχή χαίρομαι γιατί την παίρνω με την κυριολεκτική έννοια και ως λάτρης της μαγειρικής σκέφτομαι μετά από τόσα χρόνια βρήκαμε ένα κοινό με τον νυν Υπουργό των Οικονομικών. Μπορεί να μην εμπλέκεται σε διάλογο για την οικονομία, τα μέτρα, τις προτάσεις μας, λέω, αλλά ίσως ανταλλάξουμε απόψεις για μία μακαρονάδα ή έστω ένα ψητό κατσαρόλας. Καταλαβαίνω όμως γρήγορα ότι στην περίπτωσή του η φράση χρησιμοποιείται μεταφορικά, και αφορά υποψίες ότι «μαγειρεύει» την λίστα Πέτσα με τα χρήματα που πήραν οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ. (...) Από την άλλη, ακόμη και αν ήμουν κακοήθης και πίστευα ότι ο κ. Σταϊκούρας αδιαφορεί για την ποιότητα της δημοκρατίας στην χώρα δεν θα μπορούσα να μην είμαι ορθολογικός. Και ως ορθολογικός γνωρίζω ότι ο Υπουργός γνωρίζει ότι μια τέτοια απόπειρα θα μαθαινόταν άμεσα. Και για αυτό δεν πιστεύω ότι αδιαφορεί. (...)
20
06

Γιώργος Μπουγελέκας: Για τη σημασία της καλλιτεχνικής παιδείας

Με άξονα την εξυπηρέτηση των εφήμερων αναγκών της οικονομικής ολιγαρχίας και της αγοράς η κ. Νίκη Κεραμέως, υπουργός που στοχεύει στη μείωση του μαθητικού πληθυσμού μέσω της επαναφοράς της εξοντωτικής τράπεζας θεμάτων, εξοστρακίζει -αντί να αναβαθμίζει- από το νέο αναλυτικό πρόγραμμα του Γυμνασίου και του Λυκείου τις κοινωνικές επιστήμες, τις ξένες γλώσσες, την καλλιτεχνική και μουσική παιδεία, τη βιολογία. Περιορίζει έτσι δραστικά τη γενική παιδεία και, επομένως, καταδικάζει τις επόμενες γενιές των μαθητών της πατρίδας μας στην απόλυτη εξειδίκευση, στην ημιμάθεια και τελικά στην εύκολη χειραγώγησή τους από την πολιτική και εργοδοτική εξουσία. Απομακρύνει τον έφηβο από «[…] το κοινό ταμείο του πολιτισμού μας από το οποίο ο οιοσδήποτε πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εκταμιεύει τα αγαθά της αποθησαυρισμένης ευαισθησίας και της συσσωρευμένης γνώσης». (Α. Ελεφάντης, «Αυγή», 13.10.2006). Αυτή τη γενική παιδεία το σχολείο οφείλει να σεβαστεί και να καλλιεργήσει ως την κύρια αποστολή του, γιατί ποτέ ξανά, συντεταγμένα και μεθοδικά, δεν θα δοθεί η δυνατότητα στον άνθρωπο να κατακτήσει αυτό το αγαθό και να μπορέσει να ανοιχθεί στον κόσμο της κοινωνικής, της φυσικής και της καλλιτεχνικής πραγματικότητας. Η καλλιτεχνική παιδεία, όπως ίσως υπαινικτικά φάνηκε από τα προαναφερθέντα, αποτελεί προϋπόθεση αλλά και συστατικό στοιχείο της γενικής παιδείας. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει η μία χωρίς την άλλη.