Συνεντεύξεις

Σπύρος Μπακάλης: Δικαίωμα εναλλακτικής μετακίνησης στο κέντρο της Αθήνας

Το Critical mass ride είναι μια μαζική βόλτα στο κέντρο της Αθήνας με εναλλακτικά μέσα μετακίνησης. Το ραντεβού ήταν την Παρασκευή 24/11, στην Πλατεία Κοραή και ο στόχος είναι να επαναλαμβάνεται κάθε τελευταία Παρασκευή του μήνα. Σκοπός η διεκδίκηση του δικαιώματος στον δημόσιο χώρο, της εναλλακτικής μετακίνησης με ασφάλεια.
 
Συνομιλήσαμε με τον Σπύρο Μπακάλη, ποδηλάτη και κάτοικο Αθήνας, ο οποίος έχει δημιουργήσει τη φωτογραφική έκθεση «Ride Αθενς», δίνοντας ορατότητα στο ποδήλατο ως μέσο εναλλακτικής μετακίνησης εντός αστικού ιστού.
 
Πείτε μας λίγα λόγια για την ιδέα πίσω από το Critical mass ride. Πότε
 
ξεκίνησε αυτή η πρωτοβουλία, με τι στόχο;
 
Το Critical mass, όσο γνωρίζω, ξεκίνησε κάπου το 1992 στο Σαν Φρανσίσκο. Ο στόχος
 
ήταν ο ίδιος που παραμένει και σήμερα: Να συγκεντρώνονται ποδηλάτες/τισσες και να κάνουν μια βόλτα όλοι μαζί ως μια ενιαία μάζα στους δρόμους της πόλης διεκδικώντας με αυτό το τρόπο τον χώρο που αναλογεί στο ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης και βοηθώντας παράλληλα νέους και νέες ποδηλάτες/τισσες να αρχίσουν να εξοικειώνονται με τη χρήση του ως μεταφορικό μέσο στην πόλη τους.
 
Είναι πλέον διεθνής θεσμός και τα τελευταία χρόνια όπως παρατηρούμε από πόλεις του εξωτερικού έχει ανοίξει και σε υπόλοιπες «φυλές» της ανθρωποκίνησης, όπως ηλεκτρικά πατίνια, αναπηρικά αμαξίδια, skaters κ.ά.
 
 
Πώς αξιολογείτε το οδικό δίκτυο της Αθήνας; Υπάρχει χώρος και ασφάλεια για οδηγούς εναλλακτικής μετακίνησης; Πρόσφατα έργα, όπως ο Μεγάλος Περίπατος, πρόσφεραν κάτι διαφορετικό;
 
Το οδικό δίκτυο της Αθήνας είναι γενικά κακό για τους οδηγούς κάθε είδους οχήματος. Έγιναν πρόσφατα κάποια μεγάλα έργα ασφαλτόστρωσης δρόμων της Αθήνας, αλλά λείπουν οι σημάνσεις, οι καθαρές διαγραμμίσεις, ώστε να γίνεται σαφές πού υπάρχει περιορισμός και για ποιο λόγο. Το παράνομο παρκάρισμα είναι μεγάλη πληγή στην κατάληψη του ελεύθερου χώρου και δεν μιλάμε τώρα στα δρομάκια της γειτονιάς, αλλά σε κεντρικές αρτηρίες της πόλης όπως οι Πατησίων, Αχαρνών, 3ης Σεπτεμβρίου, Ακαδημίας, Αθηνάς, Ερμού, Πειραιώς κ.ά.
 
Σε ό,τι αφορά το Μεγάλο Περίπατο, πέτυχε στο να ομορφύνει τις «αυλές» των καινούργιων χλιδάτων ξενοδοχείων στην αρχή της Πανεπιστημίου προς Σύνταγμα και γενικά γίνεται η δικιά μας Oxford Street μέχρι και την Ομόνοια, αλλά σε επίπεδο εναλλακτικής μετακίνησης δεν θεωρώ ότι προσφέρει κάτι ουσιαστικό.
 
Όπως και να το κάνεις είναι απάνθρωπο να κυκλοφορείς σε έναν δρόμο με 85-90 dB θόρυβο και καυσαέριο, όπως είναι η Πανεπιστημίου -και πόσοι άλλοι δρόμοι της Αθήνας- ειδικά τις ώρες αιχμής. Σκέψου να είσαι γονιός με παιδί στο καροτσάκι, ηλικιωμένος/η, άνθρωπος με αναπηρία. Δεν συζητάμε καν πόσο δυσκολεύει η μετακίνηση στην Αθήνα αν χρησιμοποιείς αμαξίδιο.
 
Ο καινούριος «πράσινος» δήμαρχος της Αθήνας, έχει κάνει σημαία του το άνοιγμα της Όλγας, γιατί λέει ότι ο κάτοικος από το Παγκράτι δεν μπορεί να πάει στην Ακρόπολη με το αυτοκίνητο του…
 
 
Έχει βελτιωθεί η οδική κουλτούρα των Αθηναίων τα τελευταία χρόνια απέναντι σε οδηγούς εναλλακτικής μετακίνησης;
 
Σίγουρα η οδική κουλτούρα των οδηγών είναι καλύτερη από ό,τι ήταν πριν από 12 χρόνια όταν άρχισα να αφήνω σταδιακά το αμάξι και να χρησιμοποιώ εντατικά το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης. Τώρα αισθάνομαι ότι η πλειονότητα των οδηγών «με έχει στο νου της», όσο και εγώ σέβομαι την ύπαρξη μου στον δρόμο ως ποδηλάτης που μετακινείται με αυτό το μέσο. Είναι δεδομένο πως δύσκολα θα περάσει μέρα που δεν θα πέσεις πάνω στον ασυνείδητο/η που θεωρεί ότι ο δρόμος του/της ανήκει.
 
 
Υπάρχει εμπειρία από κάποια πόλη της Ελλάδας ή του εξωτερικού που θεωρείτε πως έχει ένα αποτελεσματικό και ασφαλές οδικό δίκτυο που δίνει χώρο σε όλα τα μέσα;
 
Θα έλεγα την Ολλανδία και τη Δανία στο σύνολο τους και την πόλη «έκπληξη», το Παρίσι, στο οποίο από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα η δήμαρχος του Anne Hidalgo το έβαλε πείσμα και έχει κάνει ένα τεράστιο μέρος του ποδηλατίσσιμο. Φυσικά όχι «αναίμακτα». Με πολύ πόλεμο από το λόμπι του αυτοκινήτου. Πόλη «έκπληξη» και η Μασσαλία όπου εκεί τα έχουν χωρέσει όλα, ποδήλατα, αυτοκίνητο, λεωφορεία, τουλάχιστον ως πρώτη εντύπωση αυτό έλαβα.
 
Στην Ελλάδα, η Καρδίτσα και η Καλαμάτα έχουν ίσως το πρώτο ανεπτυγμένο ποδηλατικό δίκτυο και η Λάρισα και τα Τρίκαλα έχουν μπει δυνατά στο παιχνίδι αλλά και η Κως. Από την άλλη, πόλεις σαν την Σπάρτη ή την Τρίπολη έχουν όλες τις προδιαγραφές να γίνουν ποδηλατουπόλεις, αλλά οι κάτοικοι δεν «σπάνε» την εξάρτηση από το αυτοκίνητο.
 
Στρατής Ηλιάκης