Συνεντεύξεις

Νάσος Ηλιόπουλος: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ποντάρει στην φθορά της κυβέρνησης

Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Τερζής

• Η χώρα επανέρχεται σιγά σιγά σε μια κανονικότητα μετά το σοκ της πανδημίας. Ταυτόχρονα έρχεται αντιμέτωπη και με μια καινούργια οικονομική κρίση που θα δοκιμάσει εκ νέου τις αντοχές της κοινωνίας. Θεωρείτε ότι είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε αυτό που έρχεται;

Δυστυχώς η κυβέρνηση σπατάλησε τον χρόνο που κέρδισε η κοινωνία. Οι πολίτες ακολούθησαν τα περιοριστικά μέτρα με αίσθημα κοινωνικής αλληλεγγύης και έκαναν αυτό που έπρεπε. Δεν ισχύει το ίδιο για την κυβέρνηση.

Βγαίνουμε από την πρώτη κρίσιμη φάση της πανδημίας χωρίς ουσιαστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας. Τα δεδομένα δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών: μηδενικές προσλήψεις μόνιμου ιατρικού προσωπικού, ενώ είμαστε στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη ως προς τις έκτακτες δαπάνες (μόλις 160 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον ΠΟΥ) για την ενίσχυση του συστήματος.

Αντί να βελτιώσει την αναλογία νοσηλευτικού προσωπικού ανά 1.000 κατοίκους -που και εκεί είμαστε πολύ χαμηλά- η κυβέρνηση σχεδιάζει ξανά την είσοδο ιδιωτών στο σύστημα. Δηλαδή όλων αυτών που την κρίσιμη στιγμή είχαν κρυφτεί παραδεχόμενοι την αδυναμία τους να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.

Πέρα όμως από το πεδίο της Υγείας, η κυβέρνηση επιλέγει πολιτικές που οδηγούν σε μια νέα κοινωνική χρεοκοπία. Μια ολόκληρη γενιά, τη στιγμή που προσπάθησε να πάρει ανάσα και να σχεδιάσει τη ζωή της, ετοιμάζεται να ξαναβουλιάξει στην ανασφάλεια. Η εμπέδωση της ελαστικοποίησης της εργασίας αποτελεί το κύριο κυβερνητικό δόγμα. Είναι μια πολιτική που έχει αποδειχθεί κοινωνικά άδικη και οικονομικά αναποτελεσματική.

Σας θυμίζω τι συνέβη όταν μειώθηκε ο κατώτατος μισθός: εκτινάχτηκε η ανεργία! Αν στην εικόνα αυτή προσθέσουμε ότι η ελληνική οικονομία είχε μπει σε τροχιά ύφεσης ήδη από το κλείσιμο του 2019, τότε γίνεται σαφές ότι έρχονται δύσκολες μέρες. Η επίγνωση αυτή τονίζει την ανάγκη για μια άλλη στρατηγική που θα θέτει στο επίκεντρο τη θωράκιση της κοινωνίας.

• Σε λίγες μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τις τελευταίες εκλογές. Θα ήθελα να μου κάνετε μια σύντομη αποτίμηση της περιόδου αυτής, σχολιάζοντας τόσο την κυβέρνηση όσο και τη διαχείριση που έγινε στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Νομίζω ότι κάθε μέρα που περνάει και βυθιζόμαστε στη δίνη της οικονομικής ύφεσης και της γενικευμένης ανασφάλειας, τόσο απομακρυνόμαστε από το ίχνος των τελευταίων εκλογών. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να συνεχίσει να επεξεργάζεται και να αναλογίζεται τη δική του περίοδο διακυβέρνησης και φυσικά και την εκλογική ήττα. Τη διαδικασία αυτή θα πρέπει να τη συνδέσουμε με το μεγάλο ερώτημα που αναδύεται μπροστά μας: Ποια θα είναι η επόμενη μέρα της ελληνικής κοινωνίας; Εκεί θα κριθούν όλα.

Αυτή τη στιγμή βλέπουμε ότι η Νέα Δημοκρατία προωθεί ένα συντηρητικό μνημόνιο με κύριο στόχο την παλινόρθωση των πρακτικών του παλιού πολιτικού συστήματος. Οι εικόνες των ΜΑΤ με πολιτικά να κυνηγάνε κατοίκους των νησιών και οι πλατείες της Αθήνας στις οποίες εμφανίζονται ξανά άστεγοι πρόσφυγες αποτελούν απλά την κορυφή του παγόβουνου. Το σκάνδαλο της τηλεκατάρτισης δεν είναι η εξαίρεση – είναι ο κανόνας της δεξιάς διαχείρισης όπου επικρατούν αδιαφάνεια, διασπάθιση δημόσιου χρήματος και ευθεία προσβολή της νοημοσύνης των πολιτών.

Πλέον, και πολύ σύντομα, το φαινομενικό πλεονέκτημα της Ν.Δ. μετατρέπεται σε βαρίδι. Υποσχέθηκε αναπτυξιακό σπριντ και ήδη από τα τέλη του 2019 λαχάνιασε την οικονομία. Τώρα, η επιλογή της να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία υπέρ των ισχυρών θα τη φέρει αντιμέτωπη με τα όρια της κοινωνικής συναίνεσης που εξασφάλισε τον Ιούλιο της προηγούμενης χρονιάς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να κατανοήσει τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η πανδημία και να αναλογιστεί και τη δική του πορεία μέχρι εδώ. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι πολύ θετικό ότι για πρώτη φορά είδαμε ένα κόμμα να προχωρεί σε έναν αναλυτικό και ειλικρινή απολογισμό της κυβερνητικής του θητείας. Το μεγαλύτερο λάθος που θα μπορούσαμε σήμερα να κάνουμε είναι να πιστέψουμε ότι η φθορά της κυβέρνησης μετατρέπεται αυτόματα σε στήριξη της δικής μας πολιτικής πρότασης ή ότι το μόνο που απαιτείται από εμάς είναι η διαρκής επίκληση της προηγούμενης κυβερνητικής θητείας.

• Αν επανέλθει και πάλι στο προσκήνιο το ενδεχόμενο εκλογών τον Σεπτέμβριο, ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι έτοιμος γι’ αυτές; Αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, φαίνεται πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χάσει ένα κομμάτι της εκλογικής του δύναμης.

Ενα κόμμα με το δυναμικό και την εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ανταποκριθεί οποιαδήποτε στιγμή σε εκλογές, αλλά δεν μπορεί να λειτουργεί μόνιμα σε καθεστώς αναμονής τους. Αυτή τη στιγμή η προοπτική των εκλογών -όπως είναι λογικό- έχει απομακρυνθεί. Και αυτό δίνει στον ΣΥΡΙΖΑ τη δυνατότητα να συνομιλήσει με το κύριο εύρημα των δημοσκοπήσεων: την επιστροφή της ανασφάλειας των πολιτών για το μέλλον. Αυτό που ακούει κανείς όταν περπατάει στους δρόμους της Αθήνας είναι η αγωνία των ανθρώπων για το «τι θα γίνει αύριο με τις ζωές και τις δουλειές μας», όχι το «φέρτε μου μια κάλπη να ψηφίσω».

• Κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρουσιάσατε δύο προγράμματα αντιμετώπισης της κρίσης, τα «Μένουμε Ορθιοι». Υπάρχει η αίσθηση ωστόσο ότι αυτό δεν αρκεί. Λείπει ένα ουσιαστικό πρόγραμμα που οφείλει να έχει ένα κόμμα του 32% που επιθυμεί να κυβερνήσει και πάλι τη χώρα. Μήπως κάποια πράγματα έπρεπε να έχουν ήδη γίνει;

Το πρόγραμμα «Μένουμε Ορθιοι» αποτέλεσε μια απάντηση στις άμεσες ανάγκες της στιγμής. Ορισε μάλιστα και ένα μοντέλο αντιπολίτευσης σαφέστατα διακριτό από αυτό που έκανε η Ν.Δ. Θυμόμαστε όλοι τον κ. Χατζηδάκη σχεδόν να παρακαλάει τον κ. Μοσκοβισί να κοπούν οι συντάξεις και το αφορολόγητο έτσι ώστε μέσα από την καταστροφή να κερδίσει μερικούς πόντους η παράταξή του. Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ποντάρει χαιρέκακα στην κατάρρευση. Προτείνει σήμερα ένα άμεσα υλοποιήσιμο πρόγραμμα ακριβώς για τη στήριξη και θωράκιση της κοινωνίας.

Είναι σωστή όμως η παρατήρηση ότι δεν μπορούμε να σταθούμε εκεί. Χρειαζόμαστε κάτι συνολικότερο. Η πανδημία ανοίγει -με τον γνωστό απρόβλεπτο τρόπο που έχουν οι κρίσεις- τη στρατηγική συζήτηση και θέτει ερωτήματα για το πώς μπορούν να αναδιαταχθούν ριζικά οι κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις.

Εκεί, και με ορίζοντα το συνέδριό μας, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να εργαστεί εντατικά. Να εμπνεύσει ξανά την εμπιστοσύνη ότι υπάρχουν οι ιστορικές δυνατότητες για ριζικές τομές και συγκρούσεις, με ορίζοντα τα συμφέροντα και τα δικαιώματα της κοινωνικής πλειοψηφίας.

• Στην τελευταία συνέντευξη που είχαμε κάνει για την «Εφ.Συν.» είχατε πει ότι δεν σας ενδιαφέρει να αναλάβετε γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ και πως η θέση σας είναι στον δήμο της Αθήνας. Εχει αλλάξει κάτι από τότε, με δεδομένο το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας προανήγγειλε ανανέωση προσώπων στο κόμμα; Αν σας προταθεί η θέση του γραμματέα, θα το σκεφτείτε;

Είχα πει ότι δεν θα αφήσω τον Δήμο Αθηναίων και επαναλαμβάνω και σήμερα την πρόθεσή μου αυτή. Η ανανέωση και η εναλλαγή αποτελούν δείγμα ζωντάνιας σε έναν πολιτικό οργανισμό και ειδικά η Αριστερά οφείλει να συγκρούεται με τις κάθε λογής επετηρίδες και την αντίληψη εκείνη που βλέπει την πολιτική ως άθροισμα προσωπικών στρατηγικών. Την ίδια στιγμή, πρέπει να σχεδιάζουμε σε βάθος χρόνου. Η «Ανοιχτή Πόλη» θα είναι εδώ και στις δημοτικές εκλογές του 2023.

ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ

Mια λάθος υλοποίηση, που ακυρώνει μια πραγματική ανάγκη

• Μιλώντας για τον δήμο, ας έρθουμε στο θέμα των ημερών, τον «περίπατο της μεγάλης ταλαιπωρίας», όπως αποδείχθηκε ότι είναι. Εσείς τι θα απαντούσατε στους δημότες που βιώνουν αυτήν την κατάσταση;

Η δημοτική αρχή «τα ακούει» σήμερα γιατί επέλεξε να μην ακούσει όταν έπρεπε. Αυτές τις μέρες ζούμε μια λάθος υλοποίηση, που ακυρώνει μια πραγματική ανάγκη. Η Αθήνα χρειάζεται περισσότερο δημόσιο χώρο, τόσο στο κέντρο όσο και στις γειτονιές. Χρειάζεται να αλλάξει το κυρίαρχο μοντέλο κινητικότητας.

Δεν υπάρχει άνθρωπος που ζει ή εργάζεται στην πόλη και να μη συμφωνεί ότι η Αθήνα μπορεί και πρέπει να αλλάξει. Αλλά για να γίνει αυτό με επιτυχία, πρέπει η όποια αλλαγή να σέβεται τη ζωή της πόλης και την καθημερινότητα των ανθρώπων της. Δεν μπορείς να περιορίσεις το αυτοκίνητο χωρίς την ενίσχυση των ΜΜΜ. Δεν γίνεται να μη σχεδιάσεις μέτρα για την προστασία της κατοικίας, του λιανεμπορίου και των παραγωγικών δραστηριοτήτων στο κέντρο της πόλης.

Θέλουμε παραγωγικές δραστηριότητες όπως η αργυροχρυσοχοΐα να παραμείνουν ή φανταζόμαστε μόνο μια θάλασσα από τραπεζοκαθίσματα; Δυστυχώς η δημοτική αρχή φαίνεται ότι αντιμετωπίζει τον δημόσιο διάλογο ως «χάσιμο χρόνου». Χαρακτηριστικά, μέχρι σήμερα δεν έχουν λειτουργήσει οι επιτροπές διαβούλευσης που προτείναμε και ψηφίστηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο. Από τη μεριά μας στηρίζουμε επί της αρχής την ενίσχυση του δημόσιου χώρου, συγκρουόμαστε όμως με μέτρα που δεν σέβονται τους ανθρώπους της πόλης και οικονομικές επιλογές που δεν σέβονται το δημόσιο χρήμα.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών