Μια μεγάλη μάχη εκτυλίσσεται αυτό τον καιρό στις Βρυξέλλες, γύρω από την ευρωπαϊκή Οδηγία για τη μεταρρύθμιση των πνευματικών δικαιωμάτων. Πρόκειται για το λεγόμενο «Publisher’s Right», το (χρηματικό) δικαίωμα που διεκδικούν οι εκδότες εφημερίδων και περιοδικών και τα πρακτορεία ειδήσεων από το Ίντερνετ, όταν αξιοποιεί το περιεχόμενό τους. Επίσης, πλατφόρμες όπως το YouTube να παρακινηθούν να αμείβουν καλύτερα παραγωγούς περιεχομένου.
Από τη μία πλευρά συντάσσονται οι υποστηρικτές του δικαιώματος, εκδότες Τύπου και δημιουργοί, π.χ. μουσικοί και δημοσιογράφοι, και από την άλλη οι γίγαντες των ψηφιακών μέσων και μέτοχοι στις πλατφόρμες, από κοινού με τους υποστηρικτές της «ελευθερίας στο Ίντερνετ».
Στόχος της Οδηγίας, η οποία προτάθηκε το 2016 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι να εκσυγχρονισθεί το πλαίσιο για τα πνευματικά δικαιώματα στην ψηφιακή εποχή.
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ, η σύνταξη της Οδηγίας αποτελεί αντικείμενο εντατικού λόμπινγκ, καθώς τα ποσά που διακυβεύονται είναι τεράστια. Οι δημιουργοί, οι δημοσιογράφοι και οι επιχειρηματίες του Τύπου αναζητούν έσοδα για την αναπαραγωγή περιεχομένου το οποίο καρπώνονται οι πλατφόρμες του Ίντερνετ δωρεάν. Από την άλλη πλευρά, εμφανίστηκε μια απροσδόκητη συμμαχία ανάμεσα στους γίγαντες των ψηφιακών μέσων, που φοβούνται μήπως αμφισβητηθεί το επιχειρηματικό μοντέλο τους, και τους υποστηρικτές του Ίντερνετ, οι οποίοι βλέπουν στην Οδηγία μια απειλή για την ελευθερία του Διαδικτύου. Οι GAFA (Google, Apple, Facebook και Amazon) διεξήγαγαν μια άνευ προηγουμένου εκστρατεία λόμπινγκ στο επίπεδο των ευρωπαϊκών θεσμών εναντίον της μεταρρύθμισης, υποστηρίζοντας κυρίως πως κινδυνεύει να υπονομεύσει το δωρεάν Ίντερνετ.
Στο πλαίσιο αυτό, περισσότεροι από εκατό μεγάλοι ρεπόρτερ και διευθυντές εφημερίδων από 27 χώρες της Ε.Ε. συνυπέγραψαν άρθρο του συναδέλφου τους του Γαλλικού Πρακτορείου Σαμί Κετζ, που καλεί τους ευρωβουλευτές να θεσπίσουν «συγγενικά δικαιώματα», κάτι που θα υποχρέωνε τους γίγαντες του Ίντερνετ να συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση του Τύπου.
Το άρθρο, που συνυπογράφεται από 103 δημοσιογράφους, δημοσιοποιήθηκε χθες στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) και σε πολλά ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης.
«Σε μια σταδιοδρομία άνω των 40 ετών, είδα τον αριθμό των δημοσιογράφων στο πεδίο να μειώνεται διαρκώς, ενώ οι κίνδυνοι δεν έπαψαν να αυξάνονται. Γίναμε στόχοι και τα ρεπορτάζ κοστίζουν όλο και πιο ακριβά», αναφέρε στην έκκληση προς τους ευρωβουλευτές ο Σαμί Κετζ, διευθυντής του γραφείου του Γαλλικού Πρακτορείου στη Βαγδάτη, ο οποίος έχει καλύψει πολυάριθμες συγκρούσεις για το πρακτορείο ειδήσεων.
«Τέλος η εποχή που πήγαινα στον πόλεμο με σακάκι ή πουκάμισο, μ’ ένα σημειωματάριο στην τσέπη, δίπλα στον φωτογράφο ή τον εικονολήπτη. Σήμερα χρειάζονται αλεξίσφαιρα γιλέκα, κράνη, θωρακισμένα οχήματα, μερικές φορές σωματοφύλακες για να μην σε απαγάγουν, ασφάλειες. Ποιος πληρώνει τέτοιες δαπάνες; Τα μέσα ενημέρωσης. Και αυτό είναι ακριβό», συνεχίζει το κείμενο.
«Όμως τα μέσα ενημέρωσης, που παράγουν τα περιεχόμενα και που στέλνουν τους δημοσιογράφους τους να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για να εξασφαλίσουν μια αξιόπιστη, πλουραλιστική και πλήρη πληροφόρηση, έναντι ενός όλο και πιο υψηλού κόστους, δεν είναι εκείνα που αντλούν τα οφέλη απ’ όλα αυτά, αλλά οι πλατφόρμες που τα χρησιμοποιούν χωρίς να πληρώνουν. Είναι σαν να εργαζόσασταν, αλλά ένα τρίτο πρόσωπο να επωφελούνταν αναίσχυντα από τον καρπό της εργασίας σας», συνεχίζει η έκκληση.
«Τα μέσα ενημέρωσης θέλουν να αναγνωριστούν τα δικαιώματά τους για να μπορούν να συνεχίσουν να ενημερώνουν και ζητούν οι εμπορικές εισπράξεις να μοιράζονται και στους παραγωγούς αυτών των περιεχομένων, είτε είναι μέσα ενημέρωσης είτε καλλιτέχνες. Αυτό είναι το ‘συγγενικό δικαίωμα’», προστίθεται στο κείμενο, στο οποίο απορρίπτεται «το ψέμα που διαδίδεται από τη Google και το Facebook ότι δήθεν η Οδηγία απειλεί τον δωρεάν χαρακτήρα του Ίντερνετ».
«Πρόκειται για την υπεράσπιση της ελευθερίας του Τύπου, διότι αν οι εφημερίδες δεν έχουν πλέον δημοσιογράφους, δεν θα υπάρχει πια αυτή η ελευθερία στην οποία είναι προσκολλημένοι οι βουλευτές, ανεξάρτητα από την πολιτική ετικέτα τους», καταλήγει το άρθρο και καλεί τους ευρωβουλευτές να ψηφίσουν υπέρ της εφαρμογής των «συγγενικών δικαιωμάτων», ώστε «να ζήσουν η δημοκρατία και ένα από τα πιο αξιοσημείωτα σύμβολά της, η δημοσιογραφία».
Αγγέλα Νταρζάνου
Πηγή: Η Αυγή
