Ντ. Χάντερ «Chav / Αλληλεγγύη από τα υπόγεια», μετάφραση: Έμιλυ Μαγκουρίλου, Γιώργος Μαμώλης, Χρήστος Πάνας, επίμετρο: Αλμπέρτο Προυνέτι, Εκδόσεις των Συναδέλφων, 2022
Ο πρωτοεμφανιζόμενος βρετανός συγγραφέας Ντ. Χάντερ έγραψε ένα αυτοβιογραφικό αλλά και στοχαστικό βιβλίο για το τραύμα, την τάξη και την ταυτότητα, «ένα μεγαλοπρεπές φάσκελο στα μούτρα της “πολιτικής της αξιοπρέπειας”», ζώντας είκοσι πέντε χρόνια σαν chav (τσαβ), που σημαίνει ναρκομανής, άχρηστος, εγκληματίας. Στον χώρο του λούμπεν προλεταριάτου, εξαρτημένος από το κρακ ήδη από την εφηβεία του, βιοπορίζεται, από παιδί, ως εργάτης του σεξ. Ο Αλμπέρτο Προυνέτι στο επίμετρο γράφει: «Από μικρός μεγαλώνει στον δρόμο, συλλαμβάνεται για συμπλοκές και για εμπόριο ουσιών, υφίσταται επανειλημμένα σεξουαλική κακοποίηση και συντηρεί την οικογένεια εκπορνευόμενος. Δέχεται βία αλλά και ασκεί. Ζει μεγάλες περιόδους ως άστεγος». Η κατάληξη είναι συνήθως η φυλακή. Έγκλειστος, στα 23 του, έρχεται σε επαφή με κείμενα του Γκράμσι, της Άντζελα Ντέιβις, της Έμμα Γκόλντμαν και του Τζορτζ Τζάκσον. Εκεί μαθαίνει να γράφει και να διαβάζει. Στα σαράντα του, πλέον, με πανεπιστημιακή μόρφωση, αποφασίζει να γράψει για την πορεία του προς την κοινωνική συνειδητοποίηση.
Στον πάτο του καζανιού εγκαταβιούν οι τσαβ που για την ελίτ δεν είναι παρά τα βρωμερά σκουπίδια της εργατικής τάξης, αφημένοι στην τύχη τους και από την επίσημη αριστερά. Για τους προοδευτικούς οι άνθρωποι αυτοί είναι είτε αδαείς είτε με κακή πληροφόρηση. Είναι ανθρώπινα όντα που βγάζουν λεφτά εκτός καπιταλιστικού συστήματος. Σε αυτή την άγρια κοινωνική ζούγκλα υφίστανται άγραφοι νόμοι, ενίοτε μοίρασμα με βάση τις ανάγκες του καθενός, βία μαζί και αγάπη, αλληλεγγύη μαζί και αδικία.
Τούτη η αλληλεγγύη της πιάτσας είναι που προσφέρει δυνατότητες επιβίωσης στο πιο χαμηλό κοινωνικό επίπεδο. Όντας λευκός και άνδρας γλύτωσε τα χειρότερα: «Πιστεύω ειλικρινά πως αν ήμουν οτιδήποτε άλλο εκτός από λευκός τώρα θα ήμουν νεκρός.» Ο Χάντερ γράφει μέσα από βιωμένες εμπειρίες τους τρόπους διαμόρφωσης της σκέψης πάνω σε πολιτικά προβλήματα. Ο λόγος που κάνει το «Chav / Αλληλεγγύη από τα υπόγεια» τόσο πολύ σημαντικό είναι το βάθος του, η ανάλυση των κατωτέρων κοινωνικών στρωμάτων· πόσο περιορισμένη είναι η προσωπική φροντίδα, η οποία δεν μπορεί νε ξεχωρίζει απ’ την κοινή φροντίδα. Δείχνει πως η θεραπεία, η πρόσβαση στην Υγεία αποτελεί προνόμιο, πως η γνώση και η κατανόηση για τον πόνο του Άλλου είναι αναμφισβήτητα συνδεδεμένες με την ταξική κατάσταση του καθενός. Μετά τα εικοσιπέντε του συμμετέχει για δέκα χρόνια σε κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης. Εκεί κατάλαβε πως οι πολιτικοί ακτιβιστές μιλάνε χωρίς να έχουν βιώσει καταστάσεις. Μιλάνε εκ μέρους των φτωχών χωρίς να δίνουν λόγο σε αυτούς: «Οι δικοί μου άνθρωποι ξέρουν να φροντίζουν μα και να πολεμούν… αποτελούν τα κατεξοχήν εξεγερμένα υποκείμενα της νεοφιλελεύθερης κοινωνίας.» Γνωρίζει πως η συντριπτική πλειοψηφία αυτών που θα διαβάσουν το βιβλίο θα είναι σε ένα διαφορετικό κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον από τους ανθρώπους των οποίων τις ιστορίες αφηγείται.
Συμπληρώνει ο Προυνέτι: «Όποιος είναι θύμα της καταπίεσης, πρέπει να είναι πρωταγωνιστής των αγώνων του… οι προοδευτικοί να πάψουν να υποτιμούν την εργατική τάξη. Πρέπει η εργατική τάξη να μιλήσει με τη φωνή της, όσο βρώμικη και αν είναι. Μια κωλοδουλειά είναι. Δεν είναι γεύμα σε δεξίωση, δεν είναι λογοτεχνικό έργο.»
Για να ανατρέψουμε τον καπιταλισμό, γράφει ο Χάντερ, οφείλουμε να μάθουμε να επιβιώνουμε μέσα σε αυτόν συλλογικά και όχι ατομικά. Να εδραιώσουμε τις διαδικασίες και τις πρακτικές που θα προωθήσουν και θα δώσουν προτεραιότητα ακριβώς στη συλλογική μας επιβίωση.
Αντώνης Φράγκος
