Slavoj Zizek

Υπάρχει μια περίεργη ανατροπή που εμφανίζεται σε πολλές από τις αντιδράσεις στις επιθέσεις Χαμάς στις…

Αν επιμείνουμε στον παλιό μας τρόπο ζωής, μετά βεβαιότητας θα καταλήξουμε σε μία νέα βαρβαρότητα. Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι νέοι βάρβαροι είναι ακριβώς αυτοί που βίαια διαμαρτύρονται ενάντια στα μέτρα κατά της πανδημίας εν ονόματι της προσωπικής ελευθερίας και αξιοπρέπειας – αυτοί σαν τον γαμπρό του Ντόναλντ Τραμπ, τον Τζάρεντ Κούσνερ, που, τον Απρίλιο, καμάρωνε ότι ο Τραμπ «απελευθερώνει τη χώρα από τους γιατρούς»- δηλαδή τους μόνους που μπορούν να μας βοηθήσουν.  Όμως, αξίζει να σημειωθεί ότι στην τελευταία παράγραφο του κειμένου του, ο Αγκάμπεν αφήνει ανοικτή την πιθανότητα μια νέα μετα-ανθρώπινη πνευματικότητα να αναδυθεί. «Σήμερα, το ανθρώπινο είδος εξαφανίζεται, σαν ένα πρόσωπο ζωγραφισμένο στην άμμο που το σβήνουν τα κύματα. Όμως, αυτό που παίρνει τη θέση του δεν έχει πια έναν κόσμο, είναι με το ζόρι μια γυμνή και άλαλη ζωή χωρίς ιστορία, στο έλεος των υπολογισμών της εξουσίας και της επιστήμης. Ίσως, πάλι, μόνο μέσα από αυτό το επερχόμενο ναυάγιο να μπορεί να εμφανιστεί κάτι άλλο, είτε αργόσυρτα είτε αιφνίδια – σίγουρα όχι θεός αλλά ούτε κι ένας άλλος; άνθρωπος- ένα άλλο ζώο ίσως, μια ψυχή που ζει με κάποιον άλλο τρόπο…»

Η επιδημία του κορωνοϊού δεν σηματοδοτεί μόνο το όριο της παγκοσμιοποίησης της ελεύθερης αγοράς, αλλά σηματοδοτεί και το ακόμα πιο θανατηφόρο όριο του εθνικιστικού λαϊκισμού που επιμένει στην πλήρη κρατική κυριαρχία: Τέλος με το «Πρώτα η Αμερική» (ή οποιοσδήποτε άλλος) αφού η Αμερική θα σωθεί μονάχα με παγκόσμιο συντονισμό και συνεργασία. Δεν είμαι ουτοπικός, δεν απευθύνομαι σε μια εξιδανικευμένη αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων - αντίθετα, η παρούσα κρίση καταδεικνύει με σαφήνεια πώς η παγκόσμια αλληλεγγύη και συνεργασία είναι προς το συμφέρον της επιβίωσης όλων και καθενός από μας, πώς είναι το μόνο λογικό εγωιστικό πράγμα να κάνεις. Και δεν είναι μόνο ο κορωνοϊός: Η ίδια η Κίνα υπέστη γιγαντιαία κρίση από την γρίπη των χοίρων πριν από μερικούς μήνες και τώρα απειλείται από μια επιδρομή από ακρίδες. Επιπλέον, όπως επεσήμανε ο Owen Jones, η κλιματική κρίση σκοτώνει πολύ περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο από τους κορωνοϊούς, αλλά δεν υπάρχει πανικός γι 'αυτό. Από μια κυνική άποψη επιβίωσης, θα μπορούσαμε να μπούμε στον πειρασμό να δούμε τον κορωνοϊό ως ευεργετική μόλυνση που επιτρέπει στην ανθρωπότητα να ξεφορτωθεί το παλιό, αδύναμο και άρρωστο, σαν να πετάει το μισό σάπιο ζιζάνιο και έτσι να συμβάλλει στην παγκόσμια υγεία. Η ευρεία κομμουνιστική προσέγγιση που υποστηρίζω εδώ είναι ο μόνος τρόπος να αφήσουμε πραγματικά πίσω μας μια τέτοια πρωτόγονη στάση επιβίωσης. Τα σημάδια μιας περιορισμένης μεν, αλλά άνευ όρων αλληλεγγύης είναι ήδη εμφανή στις συζητήσεις που διεξάγονται. Για παράδειγμα στην ακόλουθη σημείωση σχετικά με το ρόλο των «τριών σοφών» που θα κληθούν να αναλάβουν δράση, εφόσον οι επιδημίες πάρουν μια πιο καταστροφική τροπή στο Ηνωμένο Βασίλειο: «Το NHS θα μπορούσε να αρνηθεί τη φροντίδα ορισμένων ασθενών κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής επιδημίας κορωνοϊού στη Βρετανία, εάν οι μονάδες εντατικής θεραπείας αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν το σύνολο των κρουσμάτων, προειδοποιούν οι γιατροί. Σύμφωνα με το λεγόμενο πρωτόκολλο των «τριών σοφών», τρεις ανώτεροι σύμβουλοι σε κάθε νοσοκομείο θα αναγκαστούν να λάβουν αποφάσεις σχετικά με την περίθαλψη, όπως αναπνευστήρες και κρεβάτια, σε περίπτωση που τα νοσοκομεία είναι γεμάτα με ασθενείς». Σε ποια κριτήρια θα βασίζονται οι «τρεις σοφοί»; Θα θυσιάσουν τους πιο αδύναμους και τους πιο ηλικιωμένους; Αυτή η εξουσία δεν ανοίγει χώρο για τεράστια διαφθορά; Δεν δείχνουν οι διαδικασίες αυτές ότι είμαστε έτοιμοι να θεσπίσουμε την πιο βάναυση λογική της επιβίωσης του πιο δυνατού; Έτσι και πάλι, η τελική επιλογή που έχουμε είναι: είτε το δίκαιο του ισχυρού ή κάποιος ανανεωμένος κομμουνισμός.