Αλέξανδρος Στεργιόπουλος

21
11

«Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει», του Τζέιμς Μπόλντουιν

Ο Μπόλντουιν ρίχνει το βλέμμα του βαθιά στο παρελθόν και εντοπίζει κάθε στεναγμό, κάθε δάκρυ, κάθε πόνο, κάθε κραυγή του σώματος των μαύρων. Η σκλαβιά της εποχής που έγραφε ήταν πιο ύπουλη. Η αλυσίδα είχε κοπεί, όμως η απειλή και τα σημάδια της έκαιγαν τις ψυχές και τα σώματα των μαύρων. Ακόμη και σήμερα. Οι λευκοί εξουσιαστές χτυπούν με τη μισθωτή σκλαβιά, με τις διακρίσεις, τον διαχωρισμό και τη μόνιμη ενοχή που ρίχνουν στους μαύρους. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα μέσα της δεκαετίας του ’70 και αρκεί ένα βλέμμα, μια χειρονομία, μια λάθος κίνηση για να καταδικαστεί ο μαύρος αδερφός. Ο Μπόλντουιν ποτέ δεν έκλεισε τα μάτια και περιέγραψε με αμεσότητα και ευαισθησία τα βάσανα της φυλής του.
23
08

Διαβάζοντας το χρώμα

Ο Τζέιμς Μπόλντουιν πιάνει τη μελωδία που δεν τελειώνει και την κάνει κομμάτια! Δεν εστιάζει κάπου συγκεκριμένα, αλλά φροντίζει να χει πανοραμική θέα. Διαλύει την ομίχλη της προκατάληψης και της οργής και με ψυχραιμία αγγίζει τις ψυχές και τα χρώματα. Στο χρώμα βρίσκεται το μυστικό της υπομονής, της υποτίμησης, της βίας, της αντιβίας, της ελπίδας, του έρωτα ανεξαρτήτως φύλου. Αν είσαι μαύρος τα ερωτήματα που ορίζουν και κινητοποιούν τη ζωή σου είναι διαφορετικά από κάποιον που είναι λευκός. Το μαύρο σε έναν Αφροαμερικανό φέρνει στο νου τη σκλαβιά, την ταπείνωση, τη βία, τον διαχωρισμό, τον ρατσισμό. Το λευκό δηλώνει ανωτερότητα, υπεροχή, ιδιοκτησία. Βέβαια, το ταξικό κάνει τον τελικό διαχωρισμό, αλλά το χρώμα αφυπνίζει, τρομοκρατεί, δίνει ελπίδα, διαμορφώνει στάση ζωής. Ο Μπόλντουιν θίγει και τα δύο με μαεστρία. Υπάρχουν στιγμές, λεπτοδουλεμένες, που με διακριτικότητα αλλά βαθιά ακρίβεια, αναδεικνύουν τη σημασία που δείχνουν στους μαύρους οι λευκοί όταν οι πρώτοι δεν είναι μόνο φτωχοί και μαύροι. Όταν ο μαύρος έχει χρήματα και ντύνεται μοδάτα θα μπει στο αεροπλάνο και όχι στην οικονομική θέση.