Παύλος Κλαυδιανός

Συχνά πυκνά τώρα τελευταία χρειάζεται να γράφουμε αποχαιρετισμούς για αγαπημένους φίλους και συντρόφους. Κονταίνει το σχοινί του χρόνου, βλέπεις, όλων μας. Όσων δηλαδή απομείναμε ακόμη που είχαμε μια ορισμένη διαδρομή στην Αριστερά, ζώντας τις εναλλασσόμενες περιπέτειές της. Για όλους/όλες έχεις να θυμηθείς πολλά. Στιγμές χαραγμένες στη μνήμη σου, υπάρχει για όλες και όλους ο δικός τους χώρος. Όμως για τον Μίμη είναι λίγο αλλιώς. Αναδύεται ένας βαθύς πόνος όταν βάνεις σε μια σειρά τους σταθμούς αυτής της πορείας, τη συμμετοχή του. Αδιάλειπτη, μακράς διαδρομής παρά το ότι μας αφήνει ακόμα νέος ή σωστότερα με αμείωτη τη διαθεσιμότητά του, το κέφι του για συμμετοχή και προσφορά ως την τελευταία στιγμή. Αυτό υπήρξε και το πιο γνωστό χαρακτηριστικό του. Υπάρχει όμως και ένα άλλο, ακόμα πιο δικό του, φυσιογνωμικό χαρακτηριστικό, που δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι είναι σε όλους ορατό ή ακόμα από όλους σωστά αποτιμημένο. Ο Μίμης, από πάντα, περπάτησε στον δρόμο της Αριστεράς όντας σε μια μόνιμη αναντιστοιχία: της ανάληψης ευθυνών, δύσκολων και λεπτών, κάποτε και επικίνδυνων, που διεκπεραίωνε με υπομονή και συνέπεια, αφενός, και της δημόσιας, στο κόμμα ή την κοινωνία, αποτύπωσής τους, αφετέρου. Αυτό που για άλλους είναι αυτοσκοπός. Πολύ περισσότερο, δεν επιδιώχτηκε ποτέ από τον ίδιο. Αυτό καθώς ήμουνα σε προνομιακή θέση να το βλέπω, προπαντός να το νιώθω, για δεκαετίες, με παρακινούσε κάθε φορά που έπρεπε να γράψουμε κάτι, π.χ. για μια εκδήλωση ή να γίνει μια ιστορική αναφορά κλπ., που συμμετείχε και ο Μίμης, να τον αναφέρω πάντα. «Μίμη, το είδες», του έλεγα μετά. Δεν το είχε δει, δεν τα έψαχνε αυτά και μηχανευόμουν τρόπους να φτάσει σε αυτόν. Και τα συμβάντα, για να αναφερθεί η παρουσία του ήταν πολλά. Ο χαρακτηρισμός του Αλέξη Τσίπρα ότι υπήρξε «η ψυχή της Κουμουνδούρο», είναι ακριβής, ισχύει απολύτως και για πολλές ακόμα συμβολές στη διαδρομή του: οδός Πειραιώς, Μπουμπουλίνας, Αβέρωφ – Κορυδαλλός – Αίγινα, 3ης Σεπτεμβρίου, Κουμουνδούρου. Δεν είναι πολύς καιρός που λέγαμε στην Εποχή ότι, καθώς ανάρρωσε από τη σοβαρή εγχείριση που έκανε, να του παίρναμε μια μεγάλη συνέντευξη. Να θεραπεύσουμε όσο είναι δυνατόν αυτήν την αναντιστοιχία. Η ιδέα ήταν του Χάρη. Απαντήσαμε «ναι, να την προετοιμάσουμε για την 21 Απριλίου». Ασυλλόγιστα, βολονταριστικά; Πάντως λανθασμένα. Δεν προλάβαμε, και τώρα του το εξομολογούμαστε μέσα στον πόνο της απώλειας.