Αντώνης Παπαζαχαρίου

Τις τελευταίες ώρες έχει γίνει χαμός στο Twitter με εκατοντάδες Τούρκους να επιτίθενται στον Elon…

Το Βόρειο Αιγαίο είναι πρωταθλητής στην Ανεργία σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Είναι μια από τις…

Ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν ήδη φύγει από την Ουκρανία και είναι πρόσφυγες και προσφύγισσες. Η…

Στην Ερεσό ο χρόνος σταματάει. Πας για τρεις μέρες και νομίζεις ότι είσαι μια βδομάδα. Αν πας για μια βδομάδα είναι σαν να έκανες έναν μήνα διακοπές. Είναι λες και η μέρα κρατάει περισσότερο. Λες και σταματάει όλος ο θόρυβος του κόσμου και μπορείς να συγκεντρωθείς σε εσένα. Και όπως βεβαιώνουν όλοι και όλες όσοι έχουν βουτήξει στα παχιά, φουσκωμένα, παγωμένα και πεντακάθαρα νερά της, στην Ερεσό είναι λες και είσαι ελαφρύτερος. Στην Ερεσό μια μέρα θα ανέβεις στον προφήτη Ηλία. Και ίσως δεις τον ήλιο να δύει τη στιγμή που ανατέλλει το φεγγάρι. Και όταν κοιτάξεις κάτω δεν θα δεις τσιμέντο. Θα δεις την άμμο, τους φοίνικές, τα αρμυρίκια και την θάλασσα. Και θα νιώσεις γεμάτος. Όμως ο χρόνος σταματάει στην Ερεσό και με άλλη έννοια. Όταν κλείνουν τα μαγαζιά το βράδυ, στις δύο δηλαδή, ο περισσότερος νέος κόσμος βαδίζει προς την παραλία. Στην έρημο. Και εκεί, σε αυτήν τη διαδρομή, στο σημείο που κάποιοι θέλουν να ρίξουν τσιμέντο, συναντάς όλη τη νιότη σου σαν σε ταινία. Συναντάς παρέες από εφηβάκια που γελάνε και λένε τρομακτικές ιστορίες. Συναντάς λίγο πιο μεγάλα παιδιά που έχουν πλέον απομονωθεί σε ζευγάρια. Λίγο πιο πέρα βλέπεις φοιτητοπαρέες με κιθάρες και άλλες φοιτητοπαρέες που κάνουν μεθυσμένες πολιτικές συζητήσεις και διαφωνούν με πάθος, όπως διαφωνείς στα 18 σου. Βλέπεις παρέες γυναικών, βλέπεις ζευγάρια γυναικών ερωτευμένων σε έναν τόπο που νιώθουν ασφαλείς. Σε έναν τόπο που με αγώνες έχουν καταφέρει να κάνουν πατρίδα τους. Και εσύ συνεχίζεις να περπατάς. Και βλέπεις ένα πάρτι με ψυχεδελική μουσική κάτω από τα αστέρια. Εκεί που κανέναν δεν ενοχλεί, γιατί είσαι πια στην έρημο και βλέπεις κόσμο να χορεύει και να αγκαλιάζεται. Και συνεχίζεις να προχωράς. Και βλέπεις ένα πιο μεγάλο ζευγάρι με το νεογέννητο παιδάκι τους να έχουν κάτσει δίπλα στο κύμα. Και ξέρεις ότι αυτό το παιδάκι θα μεγαλώσει και θα περάσει απ’ όλα τα στάδια αυτής της διαδρομής. Εκτός αν αφήσουμε να γίνει η Ερεσός τσιμέντο. Εκτός αν στερήσουμε από αυτό το παιδί αυτή την ευκαιρία και από την Ερεσό αυτό που την κάνει μοναδική.

Τουρισμός και παραγωγή ως συμπληρωματικά αγαθά και όχι ως υποκατάστατα. Οι 5 αρχές σημαίνει ότι στοχεύουμε σε μια ολιστική ανάπτυξη όπου το σύνολο είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών. Τι θα σήμαινε αυτό για το Νησί μας; Για παράδειγμα, η διεθνής βιβλιογραφία συνιστά η σχέση μεταξύ των τυποποιημένων τοπικών αγροτικών προϊόντων και του τουρισμού στις περιοχές από όπου προέρχονται δεν είναι δεδομένη αλλά εξαρτάται από την χρήση κοινών πόρων. Με απλά λόγια αν η τουριστική ανάπτυξη σέβεται την τοπική παραγωγή και αντιστρόφως και αν τα τοπικά προϊόντα τυποποιούνται και χρησιμοποιούνται στον τουρισμό, τα οφέλη θα είναι σημαντικά και για τους δύο κλάδους. Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού- Η Λέσβος ως Γεωπάρκο Από αυτή τη συζήτηση δεν θα μπορούσε φυσικά να απουσιάζει το γεγονός ότι η Λέσβος είναι αναγνωρισμένη ως γεωπάρκο της UNESCO. Η βιβλιογραφία είναι πλούσια σε μελέτες που αφορούν τα αποτελέσματα του γεωτουρισμού στην οικονομική μεγέθυνση και την βιώσιμη ανάπτυξη. Παράλληλα όμως έχει αποδειχθεί ότι το να είναι ένας τόπος αναγνωρισμένος ως Γεωπάρκο δημιουργεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης, νέες οικονομικές δραστηριότητες και πρόσθετες πηγές εισοδήματος, ιδίως στις αγροτικές περιοχές. Ενθαρρύνει παράλληλα την παραγωγή τοπικών προϊόντων και τοπικών χειροτεχνημάτων που ασχολούνται με τον γεωτουρισμό και τα γεωπροϊόντα. Ταυτόχρονα η Λέσβος μπορεί και πρέπει να επενδύσει ταυτόχρονα και σε άλλες μορφές τουρισμού. Έχει στρατηγικά πλεονεκτήματα και μπορεί να προσφέρει μια σειρά άλλων τουριστικών προϊόντων τα οποία μεταξύ άλλων θα διευρύνουν την τουριστική περίοδο πέραν του καλοκαιριού. Ενδεικτικά μπορώ να αναφέρω το ότι η Λέσβος αποτελεί παγκοσμίως κορυφαίο οικοτουριστικό προορισμό χάρις στο πλούσιο φυσικό περιβάλλον και ιδιαίτερα στη διεθνούς σημασίας ορνιθοπανίδα της. (Στη Καλλονή έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 60 είδη υδρόβιων πουλιών, από τα οποία τα 20 διαχειµάζουν, τα 7 αναπαράγονται, τα 26 εμφανίζονται κατά τη μετανάστευση και τα 7 ζούνε µόνιµα στις αλυκές.) Παράλληλα καθώς ο τουρισμός παγκοσμίως επικεντρώνεται πλέον στην ανάδειξη της εμπειρίας, η Λέσβος μπορεί να αποτελέσει τόπο γαστρονομικού τουρισμού, ενώ μπορεί να αναπτύξει ταυτόχρονα ήπιες υποδομές για την ενίσχυση του Ιαματικού τουρισμού με τις 6 θερμές πηγές της. Ειδική μνεία μπορεί να γίνει και στον θρησκευτικό τουρισμό (σύμφωνα με μελέτες το 97% των επισκεπτών της Λέσβου για θρησκευτικούς λόγους είναι επισκέπτες που επισκέπτονται το νησί με στοιχεία περιοδικότητας, και το 73% εξ αυτών επισκέπτονται την Λέσβο με την οικογένειά τους). Τα ποσοστά αυτά θα έπρεπε να είναι ο στόχος για όλες τις μορφές τουρισμού. Τέλος, τα στοιχεία συμπεριληπτικότητας (όπως ενδεικτικά της ΛΟΑΤΚΙ συμπεριληπτικότητας) και προσβασιμότητας στον τουρισμό θα πρέπει να είναι παρόντα σε κάθε απόφαση. Άλλωστε αυτά έχουν να κάνουν και με το αξιακόbrandnameπου συζητήσαμε παραπάνω. Τα προϊόντα μας Κάθε συζήτηση για την ανάπτυξη όμως πρέπει να λαμβάνει υπόψιν το γεγονός ότι η Λέσβος παράγει μια σειρά αγροδιατροφικών προϊόντων όπως το ελαιόλαδο και τα προϊόντα ελιάς, τα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το τυρί και το γιαούρτι, το ούζο και άλλα. Έχει πληθώρα γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών, αγροτικούς συνεταιρισμούς κάποιοι εκ των οποίων δημιούργησαν τυποποιητήρια, επιχειρήσεις ελαιολάδου που έχουν παγκόσμιες διακρίσεις, και παραδείγματα νέων κοινωνικών επιχειρήσεων.Το ερώτημα είναι πως τα προϊόντα θα συμβάλουν στη δημιουργία ενός τοπικού brand-nameκαι πως θα επιτευχθεί η σύνδεση των τοπικών προϊόντων με την τοπική τουριστική βιομηχανία για παράδειγμα μέσω συμβάσεων των ξενοδοχείων με τοπικούς παραγωγούς για την χρήση τοπικών προϊόντων. Αυτό είναι προφανές ότι καθίσταται ευκολότερο όταν οι μονάδες είναι μικρότερες και δεν αποτελούν μέρος διεθνών εταιριών με δεδομένες αλυσίδες εφοδιασμού και διεθνή συμβόλαια. Η σχετική βιβλιογραφία είναι ιδιαίτερα πλούσια. Αντί επιλόγου Αυτή τη στιγμή γίνεται μια τεράστια συζήτηση για το ταμείο ανάκαμψης. Ένα ταμείο που ενδεχομένως αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία και για την Λέσβο. Όμως δεν έχει υπάρξει καμιά ουσιαστική διαβούλευση για το έργα θα περιλαμβάνει, δεν έχει γίνει καμία πραγματική ακρόαση των τοπικών φορέων και της τοπικής κοινωνίας. Η συζήτηση για τις αρχές που θέλουμε να διέπουν την ανάπτυξη του τόπου μας έπρεπε να είχε ξεκινήσει χθες. Έτσι ώστε η εφαρμογή ενός βιώσιμου, ρεαλιστικού και συμπεριληπτικού αναπτυξιακού σχεδίου να ξεκινήσει σήμερα.

Είναι η κατάσταση εκείνη που ο μισθός είναι 650 ευρώ, το νοίκι για 50 τετραγωνικά στο κέντρο 450 ευρώ, το 12ωρο πληρώνεται με ρεπό στην καλύτερη, τα ΜΜΜ είναι ασφυκτικά γεμάτα εν μέσω πανδημίας, τα νοσοκομεία δεν έχουν μόνιμο προσωπικό, οι μαθητές ανά τμήμα αυξάνονται, τα πανεπιστήμια αδειάζουν για να γεμίσουν τα κολέγια και και η κυβέρνηση πουλάει νόμο και τάξη καλύπτοντας δολοφονίες άοπλων για να συνομιλήσει με τα πιο ταπεινά ένστικτα των ψηφοφόρων της. Δυστοπία είναι οι ξεδιάντροπες παρεμβάσεις υπουργών στην… ανεξάρτητη δικαιοσύνη υπέρ δολοφόνων, δυστοπια είναι οι θάνατοι μαρτύρων σε υποθέσεις ναρκωτικών, δυστοπια είναι το μιντιακό κατεστημένο που δεν μιλάει για όλα αυτά. Δυστοπια είναι τα εργατικά ατυχήματα για τα κέρδη, δυστοπια είναι η μείωση των δαπανών για υγεία και παιδεία και η αύξηση των εξοπλιστικών, δυστοπια είναι ότι προσλαμβάνονται αστυνομικοί αντί γιατρών και δασκάλων. Δυστοπια είναι ένας πλανήτης που φλέγεται γιατί κάποιοι θελανε υπερκέρδη. Δυστοπια είναι οι πλούσιοι να κάνουν διακοπές στο διάστημα και φτωχοί να πεθαίνουν ως ντελιβεραδες στη Καλλιθέα. Δυστοπια είναι να σε έχουν πείσει ότι αυτό το πράγμα είναι ο μόνος δυνατός κόσμος.

Τι αξία δίνουμε ως κοινωνία στη ζωή του άλλου; Τι αξία δίνουμε στη ζωή του Νίκου Σαμπάνη, που 18χρονων έπεσε νεκρός από σφαίρες της αστυνομίας; Τι αξία δίνουμε στη ζωή του Δημήτρη Δαγκλή, που 40 χρόνων δούλευε το ένα 12ωρο μετά το άλλο και έπεσε μια γερανογέφυρα πάνω του στο λιμάνι του Πειραιά; Τι αξία δίνουμε στη ζωή του Ανέες Μιρ, που 18 χρόνων δούλευε ντελίβερι και στο πρώτο του μεροκάματο έπεσε νεκρός στην άσφαλτο; Τι αξία δίνουμε στη ζωή του Ζακ που τον σκότωσαν για μια τζαμαρία; Του Παύλου που τον σκότωσαν γιατί ήταν αντιφασίστας; Του Αλέξη που τον σκότωσαν γιατί πήγαινε Εξάρχεια; Τι αξία δινουμε στις ζωές των γυναικών που σκοτώνονται συνέχεια από εκεινους που έχουν τα κλειδιά του σπιτιού τους; Τι αξία δινουμε στις ζωές όσων θαλασσοπνίγονται κάθε μέρα στο Αιγαίο; Θεωρούμε ότι η ζωή είναι το υπέρτατο αγαθό; Ή εξαιρούμε ως κοινωνία κάποιες ζωές γιατί είναι ζωές Ρομά, μαύρων, Σύριων, γυναικών, γκει, φτωχών, αντιφασιστών, οροθετικών, χρηστών, αναπήρων, Εβραίων, Παλαιστίνιων, προσφύγων, μεταναστών, παραβατικών, φυλακισμένων, κάτι τελος πάντων που μπορούμε να πούμε στους εαυτούς μας: είναι μακριά από μένα; Ξέρετε ποτέ η ζωές όλων αυτών αντιμετωπίζονταν επίσημα ως υποδεέστερες; Να μην συνηθίσουμε τον θάνατο. Να μην αποδεχτούμε αυτή τη κανονικότητα. Να φωνάξουμε ότι οι ζωές των Ρομα μετράνε! Να απαιτήσουμε ξανά εργατικό δίκαιο στη χώρα! Να σταματήσουμε το έγκλημα στα σύνορα! Να απαιτήσουμε ίσα δικαίωμα για όλους και όλες! Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δούμε τις ανισότητες που υπάρχουν και να τις πολεμήσουμε όχι να τις αγνοούμε. Να μας εξοργίζει ο θάνατος. Να μας εξοργίζει η αδικία. Γιατί αν αποδεχτούμε αυτή τη κανονικότητα, θα χτυπήσει γρήγορα και τη δίκη μας πόρτα…

4 νεκροί, τα 3 παιδιά, στο Αιγαίο σήμερα. Και ένας αγνοούμενος. Τρία μικρά κοριτσάκια. Ας μην φοβούνται μερικοί. Αυτά τα τρία κοριτσάκια δεν θα αλλοιώσουν τον πολιτισμό τους. Δεν θα πάνε στα σχολεία με τα δικά τους παιδιά. Δεν κινδυνεύει πια κανεις πλέον από αυτά τα τρία κοριτσάκια. Πνιγήκανε. Δεν νοιωθουν κάποιοι πιο ασφαλείς; Σκέψου! Σ αυτά τα κοριτσάκια δεν χρειάστηκε ούτε καν επαναπροώθηση….

Από τα παραπάνω προκύπτει ένα απλό ερώτημα: Ποια πρέπει να είναι η απάντηση της Αριστεράς σε αυτήν την σχεδιασμένη έλλειψη σχεδίου της κυβέρνησης; Ή αλλιώς πως θα συγκροτηθεί ένα κοινωνικό μπλοκ δυνάμεων που στη βάση του δεν θα έχει την εξυπηρέτηση μικροσυμφερόντων, αλλά ένα ηγεμονικό σχέδιο για την επόμενη μέρα που θα περιλαμβάνει την μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία; Βαδίζουμε σε αχαρτογράφητα νερά. Η διάρκεια και η ένταση της πανδημίας δεν επιτρέπουν μεγάλη αισιοδοξία για την οικονομία της επόμενης μέρας. Οι νεότεροι και οι νεότερες είναι αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα στην οποία κυριαρχούν η ανεργία και η επισφάλεια ενώ οι προοπτικές, ακόμη και αν έχουν εργασία, είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Ταυτόχρονα, το ιδιωτικό χρέος αποτελεί δαμόκλειο σπάθη για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ η κλιματική κρίση δεν φαίνεται να είναι στις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Αντίθετα αυτό που βλέπουμε είναι ότι, μεσούσης της πανδημίας, η κυβέρνηση κάνει επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα, ενισχύει τις μεγάλες επιχειρήσεις απέναντι στις μικρές, αρνείται κάθε χωροταξικό σχεδιασμό για την ενέργεια και ασχολείται περισσότερο με ρουσφέτια και τακτοποιήσεις παρά με ένα πραγματικό σχέδιο για την βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον ανάπτυξη.  Σε αυτό το πλαίσιο η αριστερά οφείλει να είναι ξεκάθαρη στο ποιοι είναι οι στόχοι της για την αντιμετώπιση της υγειονομικής, της οικονομικής και της περιβαλλοντικής κρίσης. Έχει χρέος να οικοδομήσει κοινωνικές αλλά και πολιτικές συμμαχίες και να απευθυνθεί στις ομάδες που η ΝΔ έχει περιθωριοποιήσει και να το κάνει με σαφώς καθορισμένες προτεραιότητες. Με άλλα λόγια, για την Αριστερά η τακτική του μη σχεδίου που ακολουθεί η ΝΔ δεν μπορεί να είναι επιλογή. Γιατί η έλλειψη κανόνων ευνοεί τους ισχυρούς και η Αριστερά υπάρχει για να ενισχύει τους αδύναμους. Και η Ιστορία όλου το κόσμου μας έχει διδάξει ότι αυτά είναι ασυμβίβαστα.