Πάνος Λάμπρου

Το κοινωνικό ζήτημα, το δικαίωμα ως ζητούμενο, έρχεται κάθε φορά με επιθετικό τρόπο να μας θυμίσει ότι πολιτική δεν είναι "επικοινωνία", δεν είναι τρικ, δεν είναι μια "φασαρία" στη Βουλή, αλλά καθημερινότητα, ανθρώπινες σχέσεις, απόρροια πολιτικών και κατεύθυνσης, Η ανατριχιαστική υπόθεση και όσα εξελίχθηκαν στο γηροκομείο "Αγία Σκέπη" στα Χανιά, δεν φέρνει στο φως μόνο την βαναυσότητα κάποιων ανάλγητων και κερδοσκόπων, αλλά και την κυρίαρχη αντίληψη για τη μοίρα του... αλόγου όταν αυτό μεγαλώσει. Μιλάμε για τους ηλικιωμένους|ες. Για τα ιδρύματα, τα γηροκομεία, την απομόνωση και εγκατάλειψη, για τη νεοφιλελεύθερη λογική.. Ας μιλήσω προσωπικά: Όταν φτάσει η ώρα θα ήθελα να μείνω στο σπίτι και τη γειτονιά μου ή στο χωριό μου. Να μπορώ να κάτσω στο μπαλκόνι μου ή τη μικρή μου αυλή και να χαίρομαι όταν θα βλέπω τον ήλιο να ανατέλλει. Δεν θα ήθελα να είμαι όμηρος στα χέρια άλλων, που ενδεχομένως θα με αντιμετωπίζουν σαν απομεινάρι ανθρώπινης ύπαρξης, σαν απόβλητο, σαν άχρηστο σκουπίδι. Και υπάρχουν τρόποι.... Και είναι υποχρέωση της Πολιτείας Αντί να χρηματοδοτούν τα αμφιβόλου ποιότητας και ανθρωπιάς κερδοσκοπικού χαρακτήρα ιδρύματα, να ενισχυθεί και να επεκταθεί το πρόγραμμα "βοήθεια στο σπίτι". Αντί να θεωρείται μονόδρομος ο ιδρυματισμός να ενισχυθούν σε όλη τη χώρα τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας. Αντί να στοιβάζονται άνθρωποι σε μαζικά κολαστήρια, να δημιουργηθούν μικρές δομές - σπίτια, που θα μπορούν οι άνθρωποι να ζουν σε οικογενειακό περιβάλλον με αξιοπρέπεια. Στο παρελθόν, όχι στο μακρινό, έχουν δει το φως της δημοσιότητας, περιπτώσεις ιδρυμάτων, που αφορούσαν παιδιά ή ανάπηρους πολίτες, Και κάθε φορά μιλάγαμε για φρίκη, για αναλγησία και πέφταμε από τα... σύννεφα και κάναμε το σταυρό μας και μετά το ξεχνάγαμε και ξαναρχίζαμε πάλι να ασχολούμαστε με τα δήθεν μεγάλα ζητήματα. Αλλά η ζωή μας επαναφέρει, μας χτυπάει καμπανάκι, ουρλιάζει από την αδικία, τις ανισότητες, την απανθρωπιά, την υπερβολική δόση αυταρχισμού, αναμφίβολα από την αίσθηση ότι η κοινωνία αυτή πρέπει να αλλάξει. Και να θυμηθούμε το σύνθημα που φωνάζαμε με πάθος. "Αυτοί μιλούν για κέρδη και ζημιές, εμείς μιλάμε για ανθρώπινες ζωές" Ναι, γιατί και η ζωή των ηλικιωμένων μετράει. Ακριβώς το ίδιο.

Το ξαναλέω: κάθε φορά που απελπίζομαι, που αντικρίζω τον φανατισμό (ακόμα και μέσα στις καλύτερες "οικογένειες") που νιώθω τον κλοιό του αγριότητας και του σκοταδισμού, συμβαίνει κάτι, που ανατρέπει τις σκέψεις μου και δίνει ελπίδα. Αυτός ο κόσμος δεν ανήκει μόνο στη βαναυσότητα, στον άγριο ρατσιστικό λόγο. Υπάρχει και ένας άλλος κόσμος... Η αναφορά μου αυτή τη φορά στη μητέρα του Άλκη, ο οποίος δολοφονήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Η γυναίκα αυτή (ο θαυμασμός μου απεριόριστος), όταν τη ρώτησαν τι θα έλεγε αν είχε μπροστά της τους φερόμενους ως δολοφόνους του παιδιού της, είπε: "Δεν κρατάω κακία σε κανέναν. Αυτά τα παιδιά μεγάλωσαν χωρίς αγάπη και ίσως να ένωσαν απόρριψη από την οικογένειά τους". Μεγαλείο ψυχής, μεγαλείο ανθρωπιάς, σκέψης, συγκρότησης. Ένας πονεμένος άνθρωπος, που δίνει μαθήματα σε όλες και όλους μας. Και έρχεται ως ηχηρή απάντηση στις κραυγές, στα "ψόφα", στην αγριότητα του λόγου και των συναισθημάτων. Έρχεται ως απάντηση στο αίτημα επαναφοράς της θανατικής ποινής, στα ισόβια που... πρέπει να είναι ισόβια, στη λογική της εκδίκησης, του άφρονα σωφρονισμού. Ναι υπάρχουν και αυτοί οι άνθρωποι, ωραίοι, μεγαλόψυχοι, φωτισμένοι.

Η Τασία Χριστοδουλοπούλου μίλησε για το κράτος. Το κράτος αυτό, που στήθηκε εδώ και δεκαετίες από την δεξιά, στη βάση ενός ανάλγητου, κοινωνικά και ταξικά μεροληπτικού σχεδίου. Το κράτος, που στάθηκε εχθρικά στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που έκανε ότι μπορούσε για να μην εφαρμοστεί η πολιτική της εκλεγμένης από το λαό κυβέρνησης. Ποιος δεν το γνωρίζει, ποια το αμφισβητεί; Αλλά η δεξιά έχει άλλη άποψη, καθώς θεωρεί το κράτος δική της υπόθεση, δικό της μαγαζί, προνόμιο και εργαλείο για τον πολιτικό της σχεδιασμό. Και το κράτος, σύμφωνα με τη δεξιά αντίληψη, έχει συνέχεια, δεν αλλάζει, παραμένει σταθερό, γρανάζι για την εφαρμογή μιας αντιλαϊκής, συντηρητικής και αυταρχικής πολιτικής. Μην το ενοχλείται, μας λέει! Κάπου, ανάμεσα σε άλλα, διάβασα ένα επικριτικό σχόλιο για την Τασία Χριστοδουλοπούλου Της λένε: "Που πήγαν οι ωραίες ιδέες της αριστεράς για το δίκιο του λαού, για τη δικαιοσύνη, την ισότητα, τα δικαιώματα;" Και με τη σειρά μου αναρωτιέμαι. Πως μπορούν να εφαρμοστούν οι ωραίες ιδέες της αριστεράς, όταν μπροστά σου (ιδιαίτερα σε κρίσιμους τομείς) έχεις το οδόφραγμα ενός σκληρού, αμετακίνητου και συντηρητικού μηχανισμού, ο οποίος διαμορφώνει συνειδήσεις, εφαρμόζει πολιτικές, που βρίσκονται στην αντίπερα όχθη από την επιθυμία, από τη βούληση της πλειοψηφίας του λαού; Με ποιον τρόπο; Με ευχές; Με παρακάλια; Η εμπειρία της διακυβέρνησης ήταν σίγουρα το μεγαλύτερο μάθημα για όλες και όλους μας. Γιατί είδαμε το πρόσωπο της κρατικής εξουσίας, που δεν είχε σκοπό να συμπορευτεί ή έστω να ανεχτεί την εκλεγμένη κυβέρνηση. Και έλεγε συνεχώς όχι και έβαζε βέτο και έκανε τα δικά της, ανταγωνιστικά, αντίπαλα, εντελώς εχθρικά. Η Τασία Χριστοδουλοπούλου έκανε μια διαπίστωση και σε καμία περίπτωση δεν μίλησε για εγκάθετους στο κρατικό μηχανισμό, όπως κανείς μας άλλωστε. Τόλμησε να μιλήσει για κάτι που όλοι γνωρίζουν. Τόλμησε να πει τη γνώμη της δημόσια για ένα θέμα ταμπού: το αμετακίνητο κράτος. Αλλά πράγματι, αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο, αν δεν επιδιώκεις και δεν περιορίζεσαι σε μια απλή διαχείριση του συστήματος, αν στοχεύεις σε τολμηρές ριζοσπαστικές τομές, δεν μπορεί παρά να έρθεις σε ιδεολογική αντιπαράθεση και να συγκρουστείς με ένα σύστημα, που αποτελείται και από πρόσωπα, τα οποία κάνουν ότι μπορούν για να μην αλλάξει τίποτα. Και δυστυχώς τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά....

Και εκεί που απελπίζεσαι, που νιώθεις ότι κατακλύζεσαι από φασίζουσες συμπεριφορές -και μάλιστα χωρίς αντιστάσεις-, έρχονται τα άλλα νέα, τα καλά νέα, τα ελπιδοφόρα, που σφύζουν από νεανική αμφισβήτηση, αλληλεγγύη και ριζοσπαστισμό. Αναφέρομαι σε όσα έγιναν στο μουσικό σχολείο Ιλίου, εκεί που καθηγητής (σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες μαθητών) προπηλάκισε λεκτικά ένα παιδί που πήγε στο σχολείο με φούστα, χαρακτηρίζοντάς το "ντροπή της Κοινωνίας" μόνο και μόνο για το ντύσιμό του. Αυτό ασφαλώς είναι ένα άσχημο νέο, συντηρητικό, ομοφοβικό, τρανσφοβικό. Ούτε που μπορούσε να φανταστεί ο καθηγητής την αντίδραση των συμμαθητών και συμμαθητριών του παιδιού. Την επομένη πήγαν στο σχολείο, τα μεν αγόρια με φούστες, τα δε κορίτσια με παντελόνια και γραβάτες. Η φωτογραφία κάνει το γύρο του διαδικτύου στέλνοντας, έτσι κι αλλιώς, ηχηρό μήνυμα. Η κοινωνία δεν είναι μία, ο ρατσισμός και η τρανσφοβία έχουν αντίπαλο. Και είναι αυτά τα παιδιά, τα πιο υπέροχα παιδιά του κόσμου. Όπως και τα χιλιάδες παιδιά, οι χιλιάδες νέοι άνθρωποι -και κάποιοι μεγαλύτεροι-, που διαδήλωσαν για τις γυναικοκτονίες, τους βιασμούς, την έμφυλη βία. Όπως είναι τα χιλιάδες παιδιά, που κατέβηκαν στο δρόμο για τον/την Ζακ. Όπως και οι χιλιάδες νέοι για το πανεπιστημιακό άσυλο, για την πανεπιστημιακή αστυνομία. Όπως και τα παιδιά στο προαύλιο σχολείου στην Θεσσαλονίκη, που έγραψαν με λουλούδια το όνομα του Άλκη. Κάτι τρέχει στην κοινωνία, κάτι πολύ καλό, μέσα σε αυτή την μαυρίλα που μας περιτριγυρίζει επικίνδυνα. Υπάρχει ακόμα ελπίδα.... Σημ: Α, και είμαστε όλ@ ντροπή της κοινωνίας. Και μας αρέσει....

Ας ασχοληθούμε πάλι με.... μη πολιτικά ζητήματα. Η δολοφονία του 19χρονου Άλκη στην Θεσσαλονίκη από οπαδούς αντίπαλης ομάδας δεν ανήκει στη σφαίρα της πολιτικής, όπως αυτή καταγράφεται στα έδρανα της Βουλής ή στο ενδιαφέρον των πολιτικών κομμάτων. Όπως δεν καταγραφόταν για χρόνια πολλά, στο ίδιο πεδίο, η βία κατά των γυναικών, η βία κατά ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπων, οι διακρίσεις και ο κοινωνικός αποκλεισμός των ρομά, των μεταναστών και των προσφύγων, των φυλακισμένων, αλλά και των ανάπηρων πολιτών φυσικά. Εκτός πολιτικής, καθώς η κυρίαρχη συντηρητική πολιτική εστίαζε τη ματιά της, το δημόσιο λόγο της, τη δράση της, στα λεγόμενα μεγάλα ζητήματα, κυρίως στην οικονομία. Τα άλλα εκτός. Εχθρικά εκτός.... Ισχυρίζομαι ότι η δολοφονία του 19χρονου Άλκη είναι άκρως κοινωνικό και συνεπώς πολιτικό ζήτημα. Γιατί αν η πολιτική αδιαφορήσει για όσα συμβαίνουν δίπλα μας, δεν απαντήσει στη βαναυσότητα και το φανατισμό, θα είναι συνυπεύθυνη, θα είναι αυτή, που εντέλει, θα έχει την κύρια ευθύνη για όσα θα ζήσουμε στη συνέχεια. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι η πολιτική δεν έχει μια μορφή, δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μονοπρόσωπη. Μιλάω, λοιπόν, από τη σκοπιά της αριστεράς, της ριζοσπαστικής, της ανανεωτικής, της κινηματικής αριστεράς, αυτής, που αντιλαμβάνεται ότι το προσωπικό είναι και πολιτικό, ότι η λεγόμενη οπαδική βία έχει σχέση με συμφέροντα, την παιδεία και την κουλτούρα. Αυτής, που αντιλαμβάνεται ότι ο ρατσισμός, η πατριαρχία, ο σεξισμός, η ομοφοβία\τρανσοφοβία, η ξενοφοβία, η αποθέωση του "κανονικού", δεν έρχεται ως φυσικό φαινόμενο από τον ουρανό, αλλά είναι αποτέλεσμα πολιτικών πρακτικών, γλώσσας, ιδεών, στερεοτύπων, που ασφαλώς καλλιεργούνται και δηλητηριάζουν συνειδήσεις. Η αυτοκτονία ενός μικρού παιδιού, που έφτασε σε αυτό το ακραίο σημείο, γιατί δεχόταν κακοποιητικό λόγο για τα "παραπανίσια" κιλά του, δεν είναι εκτός πολιτικής σφαίρας. Η αυτοκτονία ενός παιδιού κάτω από την αφόρητη πίεση της τρανσφοβίας, δεν είναι μη πολιτικό ζήτημα. Οι γυναικοκτονίες θα έπρεπε να είναι στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας. Οι μαζικές δολοφονίες προσφύγων στη θάλασσα του Αιγαίου -γιατί περί αυτού πρόκειται-, αφορούν αναμφίβολα τις πολιτικές που εφαρμόζουν οι κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες δυνάμεις σε Ελλάδα και Ευρώπη. Ποιος λέει όχι; Οι δολοφονίες του Νίκου Σαμπάνη και της 8χρονης Όλγας, είναι στην καρδιά του κοινωνικού και πολιτικού ζητήματος, γιατί έχει άμεση σχέση με τις κοινωνικές διακρίσεις και τις ανισότητες, τον απόλυτο κοινωνικό αποκλεισμό. Αλλά το θέμα, όπως είπα, είναι η ματιά. Πως βλέπεις τον κόσμο και τι θέλεις να αλλάξεις. Και εμείς πρέπει να θέλουμε να τα αλλάξουμε όλα. Τα βήματά μας σε αυτή την προοπτική, σε αυτόν τον ορίζοντα. Στον ορίζοντα της καθολική κοινωνικής απελευθέρωσης.

Ο νεοφιλελευθερισμός ως οικονομική συνταγή είναι χρεοκοπημένος, μετά την κρίση του 2008. Ζει και βασιλεύει, ωστόσο, ως κυβερνητική λογική ως καθεστώς κυβερνητικότητας. Το καθεστώς αυτό επιβάλλει τη γλώσσα του. Λέξεις που αντλεί από τον κλασικό οικονομικό φιλελευθερισμό, τις οποίες όμως επενδύει με μια νέα κανονιστικότητα. Η «ελευθεριακή» ρητορική του («ελεύθερη αγορά», «απελευθέρωση τιμών», «απελευθέρωση της εργασίας», «ευελιξία», «απελευθέρωση από τις συντεχνίες», κοκ), ενσωματώνει ισχυρές κανονιστικότητες, χωρίς τις οποίες είναι αδιανόητη η όποια λειτουργία αγοράς. Τις κανονιστικότητες αυτές διαχειρίζεται όχι η αγορά, αλλά η πολιτική εξουσία. Ο νεοφιλελευθερισμός στην πράξη κάνει αυτό, ενώ κηρύττει το ακριβώς αντίθετο: κατασκευάζει τις πολιτικές προϋποθέσεις επιβολής ενός δόγματος, μάλλον, παρά αφήνει την αυθόρμητη εξέλιξη των πραγμάτων να αναδείξει μια υποτιθέμενη φυσική και αυθόρμητη ευταξία. Η επίφαση «ουδετερότητας», «φυσικότητας» και «αυτονόητου μονόδρομου» σημαίνει την ίδια την άρνηση του δημόσιου χαρακτήρα της άσκησης εξουσίας. Άρνηση της έκθεσης της διοικητικής διαδικασίας στον δημόσιο έλεγχο. Διαφύλαξή της στο απυρόβλητο της δημόσιας δοκιμασίας και ελέγχου. Με άλλα λόγια: καταστατική άρνηση της δημοκρατίας.

Η πρόταση μομφής, κατά της ανάλγητης και κοινωνικά μεροληπτικής κυβέρνησης της ΝΔ, δεν αφορά μόνο τα έδρανα της Βουλής, τους βουλευτές και βουλεύτριες, αλλά κυρίως αφορά τη μάχη, που χρειάζεται να δοθεί μέσα στην κοινωνία. Μομφή, λοιπόν, για όλα όσα με βαναυσότητα πράττει η αυταρχική και νεοφιλελεύθερη (διόλου φιλελεύθερη) κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη. Μομφή για τους 23.000 συνανθρώπους μας που χάθηκαν. Μομφή για την έλλειψη ΜΕΘ. Μομφή για την ασυλία που έχουν οι ιδιωτικές κλινικές, τα ιδιωτικά συμφέροντα. Μομφή για το ΕΣΥ, που αφέθηκε στην τύχη του, για τους γιατρούς που δεν προσελήφθησαν. Μομφή για το δήθεν "επιτελικό κράτος", για όσα είδαμε και ζήσαμε τις μέρες του χιονιά. Για την Αττική οδό, για τους μεγάλους κλειστούς δρόμους, για τα χιλιάδες σπίτια που έμειναν χωρίς ρεύμα, για τον άστεγο που πέθανε από την παγωνιά στην Θεσσαλονίκη, για το φέρετρο πάνω στο χιόνι, για τους ανθρώπους, που ζουν σε χαμόσπιτα χωρίς νερό και ρεύμα εξαιτίας μιας σκληρής ταξικής πολιτικής υπέρ των πλουσίων και των μεγάλων συμφερόντων. Μομφή για την ακρίβεια, την ανεργία, την πείνα, που δυστυχώς είναι υπαρκτή και μαστίζει ανθρώπους, παιδιά... Για τον κατώτερο μισθό, τις κάλπικες υποσχέσεις, την πολιτική τους για την αναπηρία, τις ανισότητες, τον κοινωνικό αποκλεισμό. Μομφή για τον αυταρχισμό και την καταστολή, τον ακροδεξιό κατήφορο, την εκφορά ρατσιστικού λόγου. Μομφή για την πολιτική τους στο προσφυγικό, για τις εγκληματικές επαναπροωθήσεις μέσα στην θάλασσα του Αιγαίου, για τις περικοπές, την πείνα στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Μομφή για τις διώξεις σε δημοσιογράφους, για τις παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη, για τις πλαστές δημοκοπήσεις, για το ύφος της εξουσίας, για την κατάσταση στις φυλακές, για τον περιορισμό της δημοκρατίας και των ελευθεριών, για τη στοχοποίηση της νέας γενιάς. Μομφή, που χρειάζεται να φτάσει στο τελευταίο σπίτι, σε κάθε γωνιά της χώρας, να φανεί πως πράγματι μας χωρίζει άβυσσος, ιδεολογική, πολιτική, κοινωνική, από τη Νέα Δημοκρατία. Μέσα στα κινήματα και τους δρόμους. Με την αριστερά....

Η παραλία της Ερεσού Λέσβου δεν είναι μια οποιαδήποτε παραλία, είναι κάτι παραπάνω. Δεν είναι…

Θα μπορούσε να είναι κινηματογραφική ταινία, αλλά δεν είναι. Μια θεατρική παράσταση για μικρούς και…

Γενικά, δεν είμαι λάτρης των διαφόρων "παγκόσμιων ημερών", καθώς το αναφέρουμε τη συγκεκριμένη ημέρα και την επομένη το ξεχνάμε, σαν να μην υπήρξε. Απλώς κάναμε το... καθήκον μας, ίσως για να έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας. Όσοι και όσες το κάναμε δηλαδή. Σήμερα, διαβάζω, πως είναι η παγκόσμια ημέρα μεταναστών. Και προσφύγων θα πω εγώ. Αλλά τι σημασία έχει; Μιλάμε για τους ξεριζωμένους. Γι' αυτούς και αυτές, που άφησαν την πατρίδα τους ή για να κυριολεκτούμε, που τους ανάγκασαν να φύγουν από τον τόπο τους, με βία.... Γιατί δεν είναι μόνο ο πόλεμος, που ξεριζώνει. Είναι και η πείνα, οι κοινωνικές διακρίσεις, οι διώξεις, η εξαθλίωση, το νερό, που σε μια σειρά χώρες είναι πολυτέλεια, η καταστροφή του περιβάλλοντος. Και θυμάμαι, τον 16χρονο Αχμέτ, ο οποίος ταξίδεψε με ένα πόδι λιγότερο από το Πακιστάν στη χώρα μας για να βρεθεί σε ένα άθλιο μπουντρούμι στις φυλακές μεταναστών Κορίνθου. Τον Αλτόν, που άλλαξε το όνομά του σε Θανάση για τον δεχτούν τα ελληνόπουλα στο σχολείο, να γίνει αποδεκτός. Τις άθλιες ρατσιστικές ιαχές "Αλβανέ, δεν θα γίνεις Έλληνας ποτέ". Τον Λουκμάν, που έχασε τη ζωή του εξαιτίας της ρατσιστικής δολοφονικής επίθεσης χρυσαυγιτών, Τον Αντετοκούμπο, που μεγαλουργεί και αναγκάζει τους ρατσιστές να σκύβουν το κεφάλι. Την Αισέ, που έφυγε από την πατρίδα της για να γλιτώσει από βέβαιο θάνατο. Μια γυναίκα, η οποία είχε τη δύναμη να σηκώσει το ανάστημά της στον άντρα αφέντη. Και όχι μόνο... Τον Μουσταφά, που μαζί με τον φίλο του (δεν θυμάμαι το όνομά του), κράταγαν περήφανα το πανό του ΣΥΡΙΖΑ στην Θεσσαλονίκη στην πορεία της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Τις ρατσιστικές "σκούπες", έτσι τις έλεγαν και έτσι τις λένε και σήμερα κάποιοι άθλιοι. Αλλά και τους έλληνες μετανάστες, οι οποίοι ζουν σε άλλες χώρες, στην Γερμανία, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Ωστόσο, αδέλφια, δεν φτάνει να θυμόμαστε ή να λέμε ιστορίες πόνου. Δεν φτάνει μέσα από το Φβ να κατακεραυνώνουμε την αναλγησία, την εκμετάλλευση, τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, την πείνα, τις περιφερειακές και κοινωνικές διακρίσεις, το ρατσισμό. Όχι δεν φτάνει. Χρειάζεται κάτι παραπάνω.... Χρειάζεται κίνημα, δρόμος, ανυπακοή στην υστερία του ρατσισμού και του εθνικιστικού παραληρήματος. Όσο υπάρχουν φράκτες θα είμαστε υπόλογοι. Όσο υπάρχουν κέντρα κράτησης για πρόσφυγες θα είμαστε ντροπιασμένοι. Όσο η πλούσια και ισχυρή Ευρώπη θα δίνει ψίχουλα για να είναι μακριά από αυτήν οι ξεριζωμένοι θα είμαστε ηττημένοι. Για τον Αιλάν, τον Αχμέτ, την Αισέ, τον Μουσταφά, τον Λουκμάν, για τους χιλιάδες, για τα εκατομμύρια των ξεριζωμένων....