Εφημερίδα Εποχή

23
11

Walter Baier: Χρειαζόμαστε ένα Ευρωπαϊκό New Deal

Ως αποτέλεσμα της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης και της πολιτικής της λιτότητας, η ανισότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αυξηθεί σε ένα πρωτοφανές επίπεδο. Εκατομμύρια πολίτες έχουν δει πως η υπόσχεση μιας ολοένα και μεγαλύτερης ευημερίας έχει διαψευστεί, και η κατάσταση που ζουν είναι η αντίθετή της. Το αποτέλεσμα είναι μια κρίση αξιοπιστίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κομμάτων του πολιτικού κέντρου που έχουν κυβερνήσει εδώ και δεκαετίες, και της δημοκρατίας καθεαυτής. Δεν είναι μόνο η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση που τίθεται υπό αμφισβήτηση, όπως δείχνει η ψηφοφορία του Brexit, αλλά και η ακεραιότητα των κρατών. Οι ελίτ διατρέχουν τον κίνδυνο να βυθιστούν από το χάος που οι ίδιες έχουν προκαλέσει, και να αντικατασταθούν από εθνικιστές και ακροδεξιούς λαϊκιστές του χειρότερου είδους.
23
11

Gregor Gysi: Η λύση της κρίσης περνάει από την αναδιάρθρωση των χρεών

Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να αποσαφηνίσουμε τι θέλει η αριστερά να εκπροσωπήσει η Ευρώπη και, για παράδειγμα, θα πρέπει να ξαναφέρουμε στην επικαιρότητα θέσεις τέτοιες, όπως «η δημοκρατία είναι αδιαπραγμάτευτη». Τα κόμματα και τα κινήματα της λαϊκίστικης δεξιάς καλλιεργούν ένα κλίμα βίας που δεν πρέπει να το υποτιμάμε. (…)Έτσι φανερώνουν το αυταρχικό και εθνικιστικό τους πρόσωπο. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι επιτυχίες που είχαν οι λαϊκίστικες δυνάμεις της δεξιάς σε διάφορες χώρες της ΕΕ, μας επιβάλλουν να συνεχίσουμε τον αγώνα μας και τη διεθνιστική μας αλληλεγγύη και την πλήρη ανοχή με όλους τους πολίτες του κόσμου. Και, ταυτόχρονα, με όλες τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, ώστε να είμαστε σε θέση να απαντήσουμε στις προκλήσεις της δεξιάς και τις ανάγκες της κοινωνίας.
22
11

Χρειάζεται συγκεκριμένο σχέδιο για τις νέες πολιτικές συγκρούσεις – Συνέντευξη με τον Νάσο Ηλιόπουλο

Ήδη αυτά έχουν γίνει νόμος που αναφέρει ότι με το τέλος του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018, επανέρχονται οι δυο βασικές αρχές των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Πρώτον, η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, δηλαδή ότι στη περίπτωση ύπαρξης διαφορετικών συμβάσεων σε επίπεδο κλάδου και επιχείρησης εφαρμόζονται οι ευνοϊκότεροι για τον εργαζόμενο όροι. Δεύτερον, είναι η επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων, δηλαδή δεν θα υπάρχει η δυνατότητα για έναν εργοδότη μονομερώς να αποχωρεί από την εργοδοτική οργάνωση και να τίθεται εκτός ισχύς της κλαδικής σύμβασης. Τα παραπάνω είναι ψηφισμένα και δεν έχει υπάρξει καμιά νέα αναφορά στη διαπραγμάτευση. Προφανώς, το ΔΝΤ δεν είναι χαρούμενο γι’ αυτές τις πρόνοιες, όπως και ο ΣΕΒ.
15
11

Ετιέν Μπαλιμπάρ: Για τον Μαρξ, η εργασία αποτελεί το θεμέλιο του καπιταλιστικού πλούτου

Θα έλεγα πως το «Κεφάλαιο» είναι μια διπλή έλικα. Υπάρχει ένα νήμα που ξεκινά από την ανάλυση της αξίας, για να φτάσει στους νόμους της συσσώρευσης, από τη στιγμή που γίνεται κατανοητό πως η αφηρημένη έννοια της εργασίας αποτελεί την ουσία όλων των μορφών κεφαλαίου. Υπάρχει και μια δεύτερη έλικα, που μπερδεύεται διαρκώς με την πρώτη, όπου βρίσκουμε τις μορφές ανταγωνισμού, τις συγκρουσιακές μορφές της κοινωνικής σχέσης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, που εξαρτάται απ’ αυτές τις κατηγορίες και που, αντίστροφα, μας επιτρέπει να ερμηνεύσουμε πώς ο καπιταλισμός εξελίσσεται προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Αν αφαιρέσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο Μαρξ περιγράφει τις συγκρούσεις και την πάλη των τάξεων, είναι αδύνατον να κατανοήσουμε τι εννοεί με τον όρο ιστορική τάση και είναι πολύ εύκολο να μας δημιουργηθεί η εντύπωση ότι, κατά βάθος, υπάρχει για τον Μαρξ ένα είδος τάσης εξέλιξης του κεφαλαίου ως απλό και ξεκάθαρο αποτέλεσμα των νόμων που διέπουν την οικονομία. Αυτό, όμως, δεν ανταποκρίνεται σε όσα γράφει. Αυτή η εξέλιξη δεν είναι αποτέλεσμα των νόμων της οικονομίας, αλλά της αλληλεπίδρασης μεταξύ ορισμένων μορφών οργάνωσης της παραγωγής και, από την άλλη, των κοινωνικών αγώνων ή των κοινωνικών συγκρούσεων που είναι αλληλένδετοι μ’ αυτές.
15
11

Δώρα Μακρή: Η Καταλονία είναι βαθιά διχασμένη

Η Ισπανία ζει όλο αυτό το διάστημα τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση των τελευταίων σαράντα ετών. Υπάρχει κοινωνική πόλωση στην Καταλονία, οι κάτοικοι της οποίας είναι απολύτως διχασμένοι. Επίσης, για πρώτη φορά διακρίνεται και αρχίζει να καλλιεργείται και ένας νέος εθνικισμός: ο ισπανικός. Δηλαδή μπορεί κανείς να πει με σιγουριά ότι η Καταλονία των 7,5 εκατ., την περίοδο αυτή προκαλεί την αντίδραση και συχνά τη δυσαρέσκεια των 40 εκατ. της υπόλοιπης Ισπανίας. Διότι η κρίση δεν είναι μόνο πολιτική ή κοινωνική. Είναι πλέον και οικονομική.
15
11

Ηλίας Νικολακόπουλος: Μπαίνουμε σε μια φάση σχετικής ομαλότητας

Αυτό που πέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ με τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2015 είναι να συγκροτήσει ένα μεγάλο κόμμα της αριστεράς. Κάποιες ελπίδες που υπήρχαν στην αντίπαλη όχθη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα ξαναγυρίσει στο 4% του Συνασπισμού, φαίνεται να έχουν τελειώσει.
12
11

Η βρετανική κυβέρνηση οδηγείται από ψευδαισθήσεις μεγαλείου – συνέντευξη με τον Richard Dunphy

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το σχέδιο οικοδόμησης μιας Ενωμένης Ευρώπης βρίσκεται σε βαθιά κρίση, της οποίας το Brexit είναι μόνο ένα μικρό παράδειγμα. Θεμελιώδης αιτία για την κρίση αυτή είναι η έλλειψη δημοκρατίας εντός της Ε. Ε., η οποία εκδηλώνεται με το βαθύ χάσμα μεταξύ των ελίτ της και των πολιτών της. Αυτό το χάσμα βρίσκεται πίσω από την επιδίωξη των νεοφιλελεύθερων πολιτικών ανεξάρτητα από το ανθρώπινο κόστος. Το αποτέλεσμα της δικτατορικής στάσης των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για επιβολή λιτότητας στα κράτη μέλη, είναι η αυξανόμενη ανεργία, η επισφάλεια, η φτώχεια, η υποβάθμιση των ευρωπαϊκών θεσμών στα μάτια των πολιτών, η αδυναμία, και η αποτυχία, της Ευρώπης, να διασφαλίσει τα κοινωνικά δικαιώματα. Όλα αυτά, με την σειρά τους, δημιουργούν μια επικίνδυνη λαϊκιστική νοσταλγία για την μυθική «χρυσή εποχή» του έθνους κράτους. Ας είμαστε όμως σαφείς: «ο σοσιαλισμός σε μια χώρα» και «η σοσιαλδημοκρατία σε μια χώρα» είναι χρεοκοπημένες στρατηγικές για την Αριστερά. Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση παρά η επιδίωξη μιας στρατηγικής αντίστασης προς τον νεοφιλελευθερισμό σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, και ακόμα και πέρα από αυτό. Αυτό σημαίνει να οικοδομήσουμε ένα διαφορετικό είδος Ενωμένης Ευρώπης. Το αν μπορεί να επιτευχθεί ακόμη μέσω μιας μεταρρύθμισης των θεσμικών οργάνων της Ε. Ε. δεν είμαι πλέον τόσο σίγουρος. Η Ε. Ε. φαίνεται, ενίοτε, αδιαπέραστη στις μεταρρυθμίσεις από τα μέσα.
07
11

Γιώργος Ψυχογιός: Συνεχής εγρήγορση για την έκβαση της διαπραγμάτευσης

Το κλίμα που αποκομίζουμε όλοι μας είναι εμφανώς καλύτερο σε σχέση με τις προηγούμενες φορές. Η πληροφόρηση που έχουμε από τους υπουργούς που συμμετέχουν στη διαπραγμάτευση είναι ότι υπάρχει διάθεση και βούληση για συνεννόηση και, ήδη, συμφωνία σε βασικά ζητήματα, ώστε να κλείσει η αξιολόγηση στην ώρα της. Είναι πολύ σημαντικό ότι έχει ήδη «κλειδώσει» το κοινωνικό μέρισμα τόσο ως προς το μέγεθος όσο προς την κατανομή του. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αξιολόγηση βρίσκεται εν εξελίξει. Χρειάζεται, συνεχής εγρήγορση της διαπραγματευτικής ομάδας και ιδιαίτερη προσοχή από όλους μας ως προς τις δηλώσεις μας και την αισιοδοξία μας για την έκβαση της διαπραγμάτευσης. Οι εταίροι έχουν αποδείξει στο παρελθόν ότι μπορεί να ανοίξουν ζητήματα που έχουν κλείσει ή να προβάλουν απαιτήσεις της τελευταίας στιγμής.
06
11

Διαφαίνονται σημάδια ανάκαμψης της οικονομίας – Συνέντευξη με τη Βάλια Αρανίτου

Πώς θα υπάρξει κοινωνική συνοχή; Αυτό είναι πάρα πολύ κομβικό, για μια κοινωνία που θέλει να αναπτύσσεται/εξελίσσεται. Αλλά, για να θυμηθούμε αυτό που μας δίδαξε ο Σουμπέτερ, άλλο ανάπτυξη και άλλο μεγέθυνση. Εμείς δεν θέλουμε μόνο μεγέθυνση, το ΑΕΠ να αυξάνεται από 3% σε 5%. Και στην Κίνα, πχ, βελτιωνόταν για πολλά χρόνια το ΑΕΠ, αλλά οι ανισότητες είναι χαοτικές. Επιδίωξη είναι η ολοκληρωμένη ανάπτυξη, η οποία θα συμβαδίζει προφανώς με την προάσπιση και προώθηση των κοινωνικών δικαιωμάτων.
04
11

Παντελής Βούλγαρης: Η ιστορία είναι ένας ανοιχτός διάλογος

Ο Ναπολέων ήταν πολύ γνωστός, ήξερε πέντε γλώσσες και ήταν συνδικαλιστής από παλιά με την Αριστερά. Η ιδιαιτερότητά του είναι η στάση του όταν αποφασίζεται η εκτέλεση των διακοσίων ως αντίποινα για τη δολοφονία ενός υποστράτηγου και τριών γερμανών στρατιωτών στους Μολάους Λακωνίας. Τότε η «ταρίφα» ήταν πενήντα για έναν. Η ταινία ξεκινά μερικές μέρες πριν από τη δολοφονία του στρατηγού και κορυφώνεται πια τις τελευταίες μέρες. Όταν μαθαίνουν για την εκτέλεση.