Αναδημοσιεύσεις

18
11

Στην ΑΣΟΕΕ πήγαν για μαλλί, αλλά ίσως βγουν κουρεμένοι

Όποιος αντιδρά στο κλείσιμο της ΑΣΟΕΕ, αντιδρά στην έξωση των «μπαχαλάκηδων», γιατί μοιράζεται μ’ εκείνους τους ίδιους σκοπούς, τα ίδια μέσα. Ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει, θα πείτε. Κι όμως, όσο αβάσιμο κι αν φαίνεται το εγχείρημα, με την αμέριστη βοήθεια των συστημικών μέσων, μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα στο επικοινωνιακό πεδίο τουλάχιστο. Οι βουλευτές και οι παντός είδους εκπρόσωποι της ΝΔ και της κυβέρνησης αυτές τις μέρες εκπληρώνουν το κατά δύναμιν αυτό το καθήκον, όπου σταθούν κι όπου βρεθούν. Συνδυάζοντάς το με βολές κατά του ΣΥΡΙΖΑ, που στάθηκε, όπως είχε υποχρέωση, στο πλευρό των φοιτητών. Και προσπαθούν να μας πείσουν, ούτε λίγο ούτε πολύ, πως όποιος αντιδρά στα μέτρα της κυβέρνησης στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι αυτονόητα παράγοντας διάλυσης των πανεπιστημίων. Δεν κάνουν καν τον κόπο να μιλήσουν για φοιτητές και φοιτητικό κίνημα. Γι’ αυτούς καλός φοιτητής είναι όποιος κοιτάει τα μαθήματά του και κλείνει τα μάτια του σε όσα συμβαίνουν γύρω του. Και κακός, κάκιστος, όποιος σηκώνει τα μάτια του από το βιβλίο και αντιδρά, όταν βλέπει να συμβαίνουν γύρω του γεγονότα που αντιβαίνουν στον πρώτο και κύριο σκοπό της παιδείας, τη διαμόρφωση ελεύθερων και δημοκρατικών πολιτών, με πλήρη συνείδηση της υποχρέωσής τους να μην είναι «ιδιώτες», αλλά να μετέχουν των κοινών. Όπως έκαναν πάντοτε, αμφισβητώντας τη συνταγή της αντίδρασης, που τους θέλει νωθρούς, υπάκουους και με παρωπίδες, πανέτοιμους για τις «αγορές» και όχι για την αγορά. (...) Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: οι φοιτητές βγήκαν στους δρόμους κατά χιλιάδες, σε συγκεντρώσεις και πορείες που είχαν καιρό να δουν οι πόλεις μας. Άτομα και συλλογικότητες εντόπισαν αιτίες άξιες λόγου για να κινηθούν, να αρχίσουν πάλι να δρουν όχι απεγνωσμένα, αλλά ως μαζικό κίνημα εν τη γενέσει του. Οι επιλογές της κυβέρνησης φαίνεται πως είχαν το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Η ταύτιση με τους «μπαχαλάκηδες» μπορεί να χάσει το έδαφος κάτω από τα πόδια της. Αντίθετα, εξ αντιδράσεως μπορεί να αναζωογονήσει τα χαρακτηριστικά του μαζικού κινήματος στον πανεπιστημιακό χώρο. Κι αυτό δεν άργησαν να το επισημάνουν οι οξυδερκέστεροι από τους αναλυτές, ακόμα και του φιλοκυβερνητικού συντηρητικού τύπου. Ορισμένοι από αυτούς, μάλιστα, κρατούν και αποστάσεις από τους ακροδεξιούς της κυβερνητικής πλειοψηφίας, οι οποίοι ερμηνεύουν το μονοπώλιο της κρατικής νόμιμης βίας σαν αυτονόητο δικαίωμα για ξυλοφόρτωμα, ως ύπατη μέθοδο φρονηματισμού για μικρούς και μεγάλους. Οι εύστοχες παρατηρήσεις τους, όμως, δεν φτάνουν στ’ αφτιά ανθρώπων που διακρίνονται για την ελαφρότητα της απόλυτης σιγουριάς ότι η κρίση τους είναι η μόνη ορθή, όπως ο υπουργός ΠροΠο, ή για την κενότητα του φανατισμού τους, όπως η υπουργός Παιδείας.
18
11

Ευκλείδης Τσακαλώτος: Ιδεολογικές αντιφάσεις της Ν.Δ.

Εκεί που δεν υπάρχει αντίφαση είναι ανάμεσα στο οικονομικό πρόγραμμα και στην αυταρχική πολιτική στο κράτος, στις εργασιακές σχέσεις, στο μεταναστευτικό – παντού. Ο εθνικισμός και η ξενοφοβία, ο νόμος και η τάξη, αποτελούν παραδοσιακά όπλα για τις συντηρητικές δυνάμεις, σε έλλειψη αναπτυξιακού και κοινωνικού οράματος. Η ιδέα είναι να οικοδομηθεί η ηγεμονία πάνω σε μια νέα, πιο αυταρχική και εθνική συνείδηση και ταυτότητα. Βέβαια και εδώ υπάρχει αντίφαση. Αλλά σε αυτή την περίπτωση με τις φιλελεύθερες ιδέες της δημοκρατίας, της ισονομίας και των ατομικών δικαιωμάτων.
18
11

Ο Ησίοδος και το Πολυτεχνείο

Παράδοξο ή όχι, τον θεμελιώδη πολιτικό χαρακτήρα του Πολυτεχνείου τον θυμούνται πρωτίστως, με βαθιά ενόχληση, οι κατεξοχήν αντίπαλοί του, όσοι παρέλαβαν από τους χουνταίους τη σκυτάλη της ύβρεως εναντίον του. Αυτοί πρωταγωνιστούν, δεκαετίες τώρα, στη συστηματική εκστρατεία κατασυκοφάντησής του. Αυτοί έσπευσαν πρώτοι να χλευάσουν την επέτειο σαν πανηγυράκι σουβλατζήδων, ώστε αναδρομικά να μειώσουν μέχρι μηδενισμού και τη σημασία της 17ης Νοέμβρη του 1973. Αυτοί χλευάζουν την «κεφάλα του Σβορώνου». Αυτοί αρνούνται ότι σκοτώθηκαν άνθρωποι εκείνες τις μέρες: «Μύθος οι νεκροί του Πολυτεχνείου». Αυτοί διακινούν την κακοήθη φήμη ότι η εξέγερση «στήθηκε από Αμερικανούς πράκτορες». Αυτοί εμπορεύονται πολιτικά τον κατάπτυστο ισχυρισμό ότι για τον διαμελισμό της Κύπρου δεν φταίνε άλλοι από τους ελεύθερους εγκλωβισμένους του Πολυτεχνείου. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, είναι ολοφάνερη μια «ποιοτική διαφορά». Οι αρνητές του Πολυτεχνείου δεν πλασάρουν πια τη χολή τους αποκλειστικά από περιθωριακά ημίμαυρα κανάλια και από λαθρόβια κιτρινιάρικα έντυπα. Ορισμένοι από αυτούς έχουν αναρριχηθεί πλέον (τοκίζοντας πολιτικά και τη χλεύη τους κατά του Πολυτεχνείου) σε υψηλά αξιώματα. Μετατοπίστηκαν σταδιακά από την ακροδεξιά περιοχή του ιδεολογικού φάσματος (οπότε και υφυπούργευσαν ως στελέχη του ΛΑΟΣ) στη Δεξιά, και μάλιστα σε μια Δεξιά που πολύ θα ήθελε να πιστέψουν κι άλλοι –εκτός από τους υμνητές της στα Μέσα– ότι τυγχάνει Κεντροδεξιά. Κι έγιναν υπουργοί. Και κομματικοί αντιπρόεδροι. Και μάλιστα ενός κόμματος του οποίου ηγείται ο κατά δήλωσή του νεαρότερος αντιστασιακός παγκοσμίως, αφού ήταν «πολιτικός κρατούμενος της χούντας σε ηλικία έξι μηνών». Και ο οποίος τώρα, διά του υπουργού Δημοσίας Τάξεως και Ασφαλείας, διατάζει τα ΜΑΤ να εισβάλουν στα πανεπιστήμια, με ποικίλες προφάσεις.
18
11

Θοδωρής Δρίτσας: Στη στρατηγική της έντασης αντιτάσσουμε τη στρατηγική των δημοκρατικών αγώνων

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς συστηματικός πολιτικός αναλυτής για να εντοπίσει ότι η Ν.Δ. στην επικοινωνιακή ρητορική της δεν χρησιμοποιεί ποτέ για παράδειγμα, τον όρο ανεργία. Αρέσκεται στον όρο απασχόληση και στα συναφή. Το ίδιο συμβαίνει με το κράτος πρόνοιας, με το κοινωνικό κράτος ή με το κράτος δικαίου. Ποτέ επίσης δεν νοηματοδοτεί και δεν συνδέει άρρηκτα την ανάπτυξη με την πρόοδο, δηλαδή με τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, με τα εργασιακά δικαιώματα, με την προστασία του περιβάλλοντος και γενικά με την υπεράσπιση κοινωνικών κατακτήσεων. Ούτε βέβαια συνδέει την ανάπτυξη με τη δημοκρατία. Προφανώς, επομένως, η Δεξιά καταπιέζεται από την αδιαμφισβήτητη υπεροχή και πληρότητα του ιδεολογικού λόγου της Αριστεράς. Αυτό δεν μπορεί να το αντέξει, πολύ περισσότερο τώρα, που διακατέχεται από το άγχος να προσδώσει στην εκλογική νίκη της χαρακτηριστικά στρατηγικής νίκης. Θα έλεγε κανείς ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, αισθάνονται ότι είναι γι’ αυτούς ευκαιρία να κατοχυρώσουν άπαξ διά παντός, την ιδιοκτησία τους στο κράτος, κάτι που αμφισβητήθηκε έμπρακτα μέσα στην οικονομική κρίση και ιδιαίτερα με την Αριστερή διακυβέρνηση. Κυρίως αυτό δεν το άντεξαν με τίποτα! Όλα αυτά έχουν τεράστιο ενδιαφέρον και είναι ακριβώς αυτά που μας υποχρεώνουν και μας δεσμεύουν να συγκροτήσουμε τη δομική και προγραμματική μας αντιπολίτευση όχι μόνο με όρους εκλογικής τακτικής, αλλά κυρίως με όρους στρατηγικής προοπτικής. Δεν έχουμε χρόνο. Αυτόν τον αντιπολιτευτικό λόγο μας τον χτίζουμε τώρα και καθημερινά, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να τον αναδείξουμε ως πρώτη προτεραιότητα στην προσυνεδριακή συλλογική διαδικασία και στις αποφάσεις του συνεδρίου. Έχουμε πλέον τις θετικές και αρνητικές εμπειρίες από όλη την τελευταία δεκαετία, κυρίως όμως από την άσκηση της κυβερνητικής ευθύνης. Γι’ αυτό και η εμβάθυνση της αξιολόγησης όλης αυτής της εμπειρίας, η λογοδοσία και ο αναστοχασμός πρέπει να γίνουν τα ισχυρότερα όπλα μας και να μην τα φοβηθούμε.
17
11

Γιώργος Κυρίτσης: Η Δεξιά δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά

Οι προοδευτικοί πολίτες κατανοούν σιγά - σιγά ότι, παρά το λούστρο του φιλελεύθερου κοσμοπολίτη και χορτασμένου ηγέτη, επιστρέφουμε και πάλι στην περίοδο του χωροφύλακα. Το σύνθημα «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά» θα ακούγεται σύντομα όλο και πιο συχνά, όλο και πιο εκκωφαντικά.
17
11

Άγγελος Τσέκερης: Επισημάνσεις

Πολύ ωραίο τον έκαναν τον νέο Ποινικό Κώδικα. Δικαιωνόμαστε επιτέλους όλοι εμείς οι απλοί πολίτες που μας χάρισε τα δάνεια η τράπεζα και μας δέσμευσαν περιουσιακά στοιχεία για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Καμαρώστε τώρα που η Ελλάδα θα κατέβει 38 θέσεις στον πίνακα της διαφθοράς και θα γελάμε. Στον ίδιο όμιλο με τις Μαυριτανίες και τα Τουρκμενιστάν θα παίζουμε. Μας έκραξαν λίγο και οι “Financial Times”, αλλά σιγά την εγκυρότητα τώρα. Τα σοβαρά οικονομικά έντυπα όπως το “Ξέπλυμαν Ντέιλι” και η “Σουντόιτσε Διαφθορούμπεν Μεδεκαοχτωμασέλεν” λένε τα καλύτερα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αν καταλάβαμε καλά, το σχέδιο της ΕΛ.ΑΣ. για την αντιμετώπιση της ανομίας προβλέπει να συλλαμβάνεται όποιος έχει αλογοουρά και κουβαλάει σακίδιο. Τους ύποπτους τους εντοπίζουν από τον χαρακτηριστικό θόρυβο που κάνει το σακίδιο όταν κουβαλάς μέσα πανό διαμαρτυρίας και βιβλία του Μπακούνιν. Για μικροποσότητες Μπακούνιν χρησιμοποιούν και εκπαιδευμένα λυκόσκυλα. Αυτό όμως που έχει τσακίσει την ανομία είναι που κάθονται τα ΜΑΤ στην Καλλιδρομίου και βάζουν τρικλοποδιές σε όποιον κουβαλάει σακούλες με ψώνια από τη λαϊκή. Καμία κυβέρνηση δεν το τόλμησε μέχρι σήμερα.
17
11

Πώς η καύση των φακέλων αδυνάτισε την ιστορική μας μνήμη

Η καύση ήταν αποτέλεσμα μιας πολιτικής απόφασης με σκοπό όχι να καταστρέψει τη συλλογική μνήμη αλλά να την επανοργανώσει. Η ελληνική κοινωνία προτίμησε την ώρα που πια μπορούσε να δεχθεί την τραυματικότητα ενός παρελθόντος, αντί να το μελετήσει, να το απωθήσει, να καταστρέψει τις πιο αιχμηρές πλευρές του. Δεν άντεχε τη διαπραγμάτευσή του, έλπιζε σε μια υπέρβαση που θα γινόταν χωρίς να χρειαστεί να ανοίξει ξανά τις πληγές. Είναι προφανές ότι δεν τα κατάφερε. Βοήθησε η καύση των φακέλων σε κάτι όσον αφορά την επούλωση των τραυμάτων ή την υπέρβαση της διχασμένης μνήμης;  Θα απαντούσα σίγουρα αρνητικά. (...) Για τους ιστορικούς η καταστροφή όλων αυτών των τεκμηρίων αποτέλεσε και αποτελεί μια τεράστια απώλεια, ένα δυσαναπλήρωτο κενό για την κατανόηση της ιστορίας, την ανίχνευση και μελέτη  πληροφοριών, μηχανισμών, νοοτροπιών, συναισθημάτων, μιας τεράστιας τοιχογραφίας του ελληνικού 20ού αιώνα. Στο σύνολό της η ιστορική κοινότητα αντέδρασε το 1989. (...) Η αντίδρασή τους δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, υπήρξε μια πλήρη αδιαφορία για τα επιχειρήματά τους. (...) Τι μας έχουν προσφέρει αυτοί οι λίγοι φάκελοι σε σχέση με τους υπόλοιπους που καταστράφηκαν; Καταρχάς με την καταστροφή χάσαμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σε μεγάλες συνθέσεις με στοιχεία που θα αφορούσαν εκατομμύρια πολίτες. Αυτό που έμεινε μας βοηθάει να προσθέτουμε στοιχεία στα βιογραφικά ορισμένων προσώπων, αλλά κυρίως να καταλάβουμε τους μηχανισμούς ασφαλείας και τις «κρεατομηχανές» από τις οποίες πέρασαν εκατομμύρια άνθρωποι για δεκάδες χρόνια.
17
11

Γιώργος Τσιρίδης: Δημοκρατία – συλλογική δράση, μνήμη και συνείδηση

Η σημερινή δημοκρατία δεν μπορεί να νοείται ως έργο ανδρών επιφανών ή κάποιων «αρίστων», για να το πούμε με τρέχοντες όρους, ούτε ως αποτέλεσμα μιας απροσδιόριστης και αυτόματης θεσμικής τυχαιότητας, αλλά ως προϊόν της αδιάλειπτης δράσης συλλογικοτήτων και κινημάτων και βέβαια του αθροιστικού τους ιστορικού αποτυπώματος. Ο ρόλος των προσώπων, υπαρκτός στην Ιστορία, αποκτά βαρύτητα αποκλειστικά σε συνάρτηση με την - υλική ή ιδεολογική - επίδραση που αυτά έχουν στις μάζες, αλλά και με την επιρροή που δέχονται από αυτές. Αυτό ισχύει τόσο για τις πολιτικές ή οικονομικές ελίτ όσο και για μεμονωμένα μέλη των οργανώσεων με αναφορά στην κοινωνία. Η διαπίστωσή αυτή, αντίστοιχα, μπορεί να αποκτήσει αυξημένη πολιτική βαρύτητα μόνο στο βαθμό που αποτελεί συλλογική διαπίστωση.
17
11

Στις αβύσσους μιας άδειας καθημερινότητας

Ο κόσμος της Λισπέκτορ, ο κόσμος γύρω από τους πρωταγωνιστές και –κυρίως– τις πρωταγωνίστριές της είναι «τόσο πλούσιος που σάπιζε», η καλοσύνη των ανθρώπων είναι οδυνηρή, η σκληρότητα του κόσμου είναι ήρεμη, η ενοχή είναι πάντα παρούσα: «υπάρχουν τόσοι τρόποι να είσαι ένοχος και να χάσεις για πάντα τον εαυτό σου και να τον προδώσεις και να μην τον αντιμετωπίσεις». Για το «δικαίωμα στην κραυγή» μιλάει σε κάποιο άλλο βιβλίο της η Λισπέκτορ. Και αυτά τα διηγήματα είναι κραυγές, βουβές όμως τις περισσότερες φορές, πνιγμένες σε ζωές που βαλτώνουν.
16
11

Πολυμέρης Βόγλης: Ο «μύθος» και ο μύθος

Η επέτειος του Πολυτεχνείου αξίζει να εορτάζεται γι’ αυτό που ήταν: μια πράξη μαζικής αντίστασης ενάντια σε ένα αυταρχικό καθεστώς. Οι νέοι και οι νέες εκείνης της εποχής μέσα σε συνθήκες καταπίεσης και τρομοκρατίας κατάφεραν να οργανωθούν, να κινητοποιηθούν και να συγκρουστούν με μια στυγνή δικτατορία, γνωρίζοντας ότι μπορεί να συλληφθούν, να βασανιστούν και να φυλακιστούν. Συμμετείχαν σε μια εξέγερση, διακινδυνεύοντας ακόμη και την ίδια τη ζωή τους γιατί ήθελαν να αλλάξουν τη ζωή τους που οριζόταν από την αυθαιρεσία, τον φόβο και την καταπίεση, γιατί πίστευαν ότι μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο μέσα από την ανατροπή της δικτατορίας. Ισως και μόνο γι’ αυτό τον λόγο χρειάζεται να εξακολουθούμε να θυμόμαστε το Πολυτεχνείο και να τιμάμε τους νεκρούς του: ήταν μια δίκαιη εξέγερση.