Ο διάλογος για το μέλλον και την άμεση προοπτική της επανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση έχει ξεκινήσει. Η συνάντηση στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας του ΣΥΡΙΖΑ και της Προοδευτική Συμμαχίας ήταν μια στιγμή, σημαντική στιγμή αυτής της συζήτησης, σημαντική από τη στιγμή που στη συζήτηση συμμετείχαν 695 άνθρωποι που το εγχείρημα τους αφορά άμεσα. Στη συζήτηση συμβάλλονται και άλλοι, μέλη και φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ, αντίπαλοι, δημοσιογράφοι και εκδοτικά συγκροτήματα, ακόμα και κανάλια.
Σε αυτό τον διάλογο συνυπάρχουν τα σημαντικά και τα ασήμαντα. Στα ασήμαντα περιλαμβάνω εκείνα που προέρχονται από την εσωκομματική κουζίνα, τα ελαφρά επιχειρήματα για τον παλιό και τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, για τον ΣΥΡΙΖΑ του 3% και του 33%, για τους βραδυπορούντες παλιούς και τους επισπεύδοντες νέους, για τους «προεδρικούς» και τους άλλους. Το «προεδρικός» ως σημαία ευκαιρίας. Συνταγές για ανθρωποφάγους.
Τα ασήμαντα:
Κατά τη γνώμη μου είναι ασήμαντη η διαφωνία για το όνομα του νέου ΣΥΡΙΖΑ, πρόκειται για τη σκιαμαχία της επικοινωνιακής ασημαντότητας και της γενεαλογικής φιλαρέσκειας, η φιλαρέσκεια της πολιτικής καταγωγής. Εξηγούμαι.
Στο κοντινό παρελθόν προσθέσαμε στον τίτλο μας επιπλέον προσδιοριστικά. Στον Συνασπισμό προσθέσαμε στο παρελθόν την Οικολογία και τα Κινήματα και στον ΣΥΡΙΖΑ, λίγα χρόνια αργότερα, το Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο. Και οι δύο προσθήκες ξεχάστηκαν λίγο καιρό αργότερα. Οι επικοινωνιολόγοι και οι πολιτικοί επιστήμονες λένε ότι όσο πιο μακρύς είναι ο τίτλος τόσο δείχνει μεγαλύτερη την αμηχανία για την ταυτότητά του κόμματος. Να θυμίσω ότι ο Συνασπισμός και ο ΣΥΡΙΖΑ κατέκτησαν τη ριζοσπαστική και κινηματική ιδιότητα στην ταυτότητα τους όχι επειδή την εγγράψανε στον τίτλο τους, αλλά από τη στιγμή που ενταχθήκανε στην κίνηση της κοινωνίας, στο αντιπαγκοσμιοποιητικό, το αντιπολεμικό κίνημα, το αμεσοδημοκρατικό των πλατειών, στην κοινωνική διαμαρτυρία για τον νεοφιλελευθερισμό και τα Μνημόνια, στην αλληλεγγύη στους μετανάστες και πρόσφυγες. Αντίθετα, η οικολογία δεν συντέθηκε στην ταυτότητά τους γιατί ποτέ δεν απασχόλησε σοβαρά το πολιτικό υποκείμενο, δεν διαπέρασε το πρόγραμμα επί της ουσίας, ούτε την κινηματική εγρήγορση, με λίγες εξαιρέσεις, εμβληματικές όμως, όπως, για παράδειγμα, με τις Σκουριές στη Χαλκιδική. Αντίθετα, το ζήτημα των δικαιωμάτων και των ελευθεριών εγγράφηκε, γιατί υπήρξε και η εμπλοκή με τα κινήματα και η κυβερνητική πράξη για την υπεράσπισή τους.
Τα σημαντικά:
Κατά τη γνώμη μου, τέσσερα είναι τα κορυφαία επίδικα του προσυνεδριακού διάλογου και του ίδιου του συνεδρίου. Η ταυτότητα και οι αξίες που εμπνέουν το πολιτικό εγχείρημα, οι κοινωνικές αναφορές, το πρόγραμμα και η συμμετοχή στην κίνηση της κοινωνίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει τον διάλογο και θα κάνει το συνέδριό του εν κινήσει. Δηλαδή υποχρεώνεται να κάνει τον κριτικό αναστοχασμό και την προγραμματική του ανασύνταξη χωρίς να παραμελεί τα καθήκοντα αντιπολίτευσης στην παλινόρθωση του κράτους της Δεξιάς, σε έναν επιθετικό νεοφιλελευθερισμό. Μιας Δεξιάς που την ίδια στιγμή αναβαπτίζει το συντηρητικό της οπλοστάσιο με τον φόβο, τη βιοπολιτική διαχείριση του φόβου, μέσα από το δόγμα του Νόμου και της Τάξης. Με αυτή την έννοια, η σημερινή περίοδος υποχρεώνει όχι μόνο την αποκάλυψη των νεοφιλελεύθερων επιλογών του αντίπαλου αλλά και την ιδεολογική αντιπαράθεση δύο κόσμων, εκείνου της ισότητας και της ελευθερίας, που υπερασπίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ, και εκείνου του νεοσυντηρητισμού, των ανισοτήτων και των διακρίσεων, που προωθεί η Ν.Δ.
Η ταυτότητα
Από αυτή τη σκοπιά, το ζήτημα της ταυτότητας και των αξιών που διαπερνούν το πολιτικό μας εγχείρημα είναι μέγιστης σημασίας, πολύ μεγαλύτερης από τις απαιτήσεις μιας ενότητας στη δράση, που μας καθόρισε την προηγούμενη περίοδο. Στην δική μας ταυτότητα και πολλών φίλων και συνοδοιπόρων εγγράφονται οι αξίες της ισότητας, της ελευθερίας, η αλληλεγγύη, η αντίθεσή μας στον εθνικισμό, τον ρατσισμό, την ομοφοβία. Με αυτή την έννοια, δεν είναι ευπρόσδεκτοι οι ολίγον ρατσιστές, οι ολίγον εθνικιστές, οι ολίγον σεξιστές, με το επιχείρημα ότι είναι «λεβέντες».
Οι κοινωνικές αναφορές
Τα κόμματα σε τελευταία ανάλυση προσδιορίζονται από τις κοινωνικές τους συμμαχίες, από τις κοινωνικές τάξεις που επιθυμούν να εκπροσωπήσουν. Ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής του θητείας, ήταν σαφής, εκπροσώπησε, εν μέσω κρίσης και Μνημονίων, τον κόσμο της εργασίας και ιδιαίτερα τα ποιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα. Κοινωνική, δηλαδή ταξική μεροληψία το ονόμασε, ως σήμα στο πρόγραμμα και τη φυσιογνωμία του. Ανταμείφθηκε εκλογικά γι’ αυτό. Την κοινωνική μεροληψία δεν φαίνεται να την αμφισβητεί κανείς από τους σημερινούς συμμάχους του. Δεν θα ήταν εύκολο εξάλλου. Βλέπετε, την ιδεολογικοπολιτική μετατόπιση τη συνοδεύει και η μετατόπιση στις κοινωνικές αναφορές, είτε μιλάμε για τους εργατικούς του Μπλερ είτε για το ΠΑΣΟΚ, αμφότεροι το πλήρωσαν, αφού εγκαταλείφθηκαν από τα λαϊκά στρώματα που μέχρι τότε εκπροσωπούσαν.
Το πρόγραμμα
Το πρόγραμμα είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της ανασύνταξης του ΣΥΡΙΖΑ, το πιο σύνθετο και το πιο απαιτητικό. Η Επιτροπή Προγράμματος απηύθυνε στις οργανώσεις του κόμματος, στα Τμήματα και τις Νομαρχιακές, καθώς και στους βουλευτές ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο ήταν ταυτόχρονα και ένας οδηγός για την κατάρτιση του προγράμματος ανά τομέα. Τα ερωτήματα ήταν: Ποια ήταν η κατάσταση στον τομέα σας όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου; Τι κάναμε, τι δεν προλάβαμε, πού δειλιάσαμε, πού κάναμε λάθη; Το επόμενο ερώτημα αφορά στις πολιτικές που εφαρμόζει σήμερα η κυβέρνηση της Ν.Δ. Τέλος, το κορυφαίο ερώτημα είναι: ποια πολιτική να εφαρμόσουμε όταν επανέλθουμε; Ποιοι είναι οι μεγάλοι μετασχηματισμοί που πρέπει να κάνουμε για να μεταμορφωθεί η οικονομία και η κοινωνία; Η εκπόνηση του προγράμματος είναι μια σημαντική στιγμή στη διαδρομή του ΣΥΡΙΖΑ. Το σημερινό πρόγραμμα πρέπει επίσης να απαντήσει σε σημαντικά ζητήματα όπως, για παράδειγμα, ποιους μνημονιακούς νόμους πρέπει να ακυρώσει, νόμους – προϊόντα αφόρητου καταναγκασμού. Τι θα κάνει με το χρέος και τα υπερπλεονάσματα; Στους τελευταίους μήνες της διακυβέρνησης, και αφού φύγαμε από τα Μνημόνια, φτιάχτηκε ένας οδικός χάρτης για την αναδιαπραγμάτευσή τους. Σημαντική υπόσχεση είναι το «πρασίνισμα» του προγράμματος, αφού δεν αφορά μόνο το υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος αλλά το σύνολο των προγραμματικών επεξεργασιών και, την ίδια στιγμή, επηρεάζει ολόκληρη την κοινωνία, τον καταναλωτισμό της και τις κατασκευασμένες επιθυμίες.
Η κίνηση της κοινωνίας
Καμιά διαδικασία μετασχηματισμού του υπάρχοντος δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς την κίνηση της κοινωνίας. Χωρίς διεκδικήσεις, χωρίς κοινωνικές αντιστάσεις, χωρίς κινήματα, δεν είναι δυνατόν να προχωρήσουν τομές στην οικονομία και το κράτος, πόσο μάλλον να αλλάξουν συνειδήσεις. Υπάρχουν όμως σοβαρές ενδείξεις ότι ένας ανοδικός κύκλος αγώνων και αντιστάσεων αναπτύσσεται διεθνώς με αιχμές τις ανισότητες, την οικολογική κρίση και το προσφυγικό. Ένα κύμα αγώνων που αναπτύσσεται παγκόσμια με ατμομηχανή τη νεανική ριζοσπαστικότητα και με αιτήματα δομικής αντιπαλότητας σε έναν καπιταλισμό που εξαθλιώνει τους ανθρώπους και καταστρέφει το περιβάλλον. Δεν είναι παράδοξο ότι η Σουηδή πιτσιρίκα, η Γκρέτα Τούνμπεργκ, δεν μιλά για βελτιωτικές λύσεις, για ένα πράσινο new deal, αλλά μιλά για την αλλαγή του συστήματος, για αντικαπιταλισμό. Ο νεανικός ριζοσπαστισμός όπως και η αφύπνιση των κοινωνιών δεν αφήνει ανέγγιχτη τη δική μας κοινωνία, το μαρτυρούν η μεγάλη συμμετοχή στην πορεία του Πολυτεχνείου με τη συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα στο μπλοκ της νεολαίας, συμμετοχή με πολλαπλούς συμβολισμούς, όπως και η μεγάλη συμμετοχή στη συναυλία ενάντια στην κρατική καταστολή και στην αστυνομική βία με σύνθημα «δεν θα γίνει ο φόβος συνήθειά μας». Στο διήμερο εκπροσωπήθηκε ο νεανικός ριζοσπαστισμός και η αμφισβήτηση με το κείμενο της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ και τις τολμηρές και ωραίες ομιλίες των εκπροσώπων της.
* Τα παραπάνω είναι από την ομιλία μου στο διήμερο του ΣΥΡΙΖΑ και της Προοδευτικής συμμαχίας και άλλα όσα δεν πρόλαβα
Ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην βουλευτής
Πηγή: Η Αυγή
