Το απεργιακό κύμα στη Γαλλία συνεχίζεται με τους εργαζόμενους στο σιδηροδρομικό δίκτυο να συνεχίζουν τις απεργίες τους αύριο Δευτέρα και Τρίτη, μετά τις συναντήσεις τους με κυβερνητικά κλιμάκια την περασμένη εβδομάδα. Κομμάτι ευρύτερων αγώνων στους οποίους συμμετέχουν φοιτητές, αντιφασίστες και κόσμος αυτόνομων κοινοτήτων, και τμήμα της γενικευμένης επίθεσης που επιχειρεί ο Μακρόν, κατά τις προεκλογικές του δεσμεύσεις, σε μια περίοδο που νιώθει πιεσμένος και διεθνώς, η ιδιωτικοποίηση του σιδηροδρομικού δικτύου συναντά την αντίσταση των εργαζομένων σ’ αυτό. Με αφορμή την πίεση που δέχονται για να σταματήσουν την απεργία, αλλά και την αλληλεγγύη που βιώνουν (ήδη ένα αλληλέγγυο, απεργιακό ταμείο έχει διαθέσει 1 εκατ. ευρώ στους απεργούς) απηύθυναν τρεις ερωτήσεις στον Ζακ Ρανσιέρ, περί κοινωνικού αυτοματισμού, μορφών πάλης και του ρόλου των διανοούμενων.
Α: Πώς μπορεί ένας διανοούμενος σήμερα να δείξει την αλληλεγγύη του σε μια απεργία;
Δεν μ’ αρέσει η ιδέα του «διανοούμενου» που έχει την αποκλειστικότητα της διορατικότητας, και διαφημίζει της υποστήριξή του στους αγώνες των εργαζομένων. Νομίζω ότι πρέπει όσοι διεξάγουν τον αγώνα να υποδείξουν ποιες ακριβώς πράξεις αλληλεγγύης περιμένουν από τους υπόλοιπους, είτε αυτό σημαίνει υλική βοήθεια ή δηλώσεις υποστήριξης. Το σημαντικό είναι ότι η απόσταση μεταξύ των διαφορετικών αγώνων σήμερα μικραίνει. Στους σιδηροδρόμους, στα πανεπιστήμια και αλλού η επίθεση έχει τον ίδιο στόχο: την ύπαρξη ενός κόσμου που κυβερνάται από την αλληλεγγύη, ενός κόσμου στον οποίο όλοι έχουν πρόσβαση στη εκπαίδευση, την περίθαλψη, τις μεταφορές και άλλες υπηρεσίες, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση.
Β: Λέγεται ότι είμαστε προνομιούχοι μιας εποχής που έχει παρέλθει. Κατα την άποψή σου τι είναι σήμερα δικαίωμα και τι προνόμιο;
Το προνόμιο είναι ένα πλεονέκτημα που κάποια συγκεκριμένη κοινωνική κατηγορία απολαμβάνει λόγω διάκρισης ή ανωτερότητας (όπως συνέβαινε παλιότερα με τους ευγενείς). Ένα δικαίωμα είναι κάτι που απολαμβάνεις ακριβώς γιατί δεν έχεις καμία διαφορά από τους υπόλοιπους. Ένα δικαίωμα έχει επίσης κερδηθεί μέσω αγώνα υπέρ της ισότητας. Τα δικαιώματα των σιδηροδρομικών κερδήθηκαν όταν ένα λαϊκό κίνημα επέβαλε την ύπαρξη μιας δημόσιας υπηρεσίας που παρέχει σε όλους τη δυνατότητα πρόσβασης στις ίδιες υπηρεσίες. Η ιδέα που δέχεται επίθεση από την άρχουσα τάξη είναι η ιδέα της καθολικής εκπαίδευσης, περίθαλψης, μετακίνησης κ.τ.λ. σε συνθήκες ισότητας. Στην προσπάθεια να νομιμοποιηθεί, δε, αυτή η επίθεση χαρακτηρίζει προνόμια τα κοινωνικά δικαιώματα που κερδήθηκαν με αγώνες. Είναι αλήθεια ότι άλλοι εργαζόμενοι έχουν χάσει δικαιώματα που οι σιδηροδρομικοί ακόμα έχουν. Αλλά αυτοί που διαμαρτύρονται για τους «προνομιούχους» θέλουν την εξίσωση προς τα κάτω: να χάσουν δηλαδή όλοι αυτά τα δικαιώματα.
Γ: Η απεργία μπορεί να σκληρύνει συν τω χρόνω. Μιλούν εναντίον μας, σαν να κρατάμε ομήρους. Ποια η γνώμη σου γι’ αυτό;
Η ρητορική περί ομηρίας είναι κομμάτι της ίδιας προσπάθειας να απαξιωθούν οι κοινωνικοί αγώνες στο όνομα των απλών ανθρώπων που είναι τα αληθινά θύματα. Αυτό δεν είναι απλά κατάχρηση της γλώσσας. Η χρήση αυτή των λέξεων πρέπει να φωτιστεί από μια πολύ υλική συνθήκη. Για αρκετά χρόνια γινόμαστε μάρτυρες μιας προσπάθειας να ποινικοποιηθούν όλες οι μορφές δράσης μέσω των οποίων οι αγωνιζόμενοι εργαζόμενοι υπερβαίνουν τα όρια μιας ευγενικής διεκδίκησης των αιτημάτων τους. Σταδιακά ποινικοποιούν τους ίδιους τους κοινωνικούς αγώνες. Είναι αναγκαίο να αναγνωρίζονται οι δυσκολίες που όντως προκαλούν σε πολλούς ανθρώπους οι απεργίες, αλλά ταυτόχρονα να αποκρούεται κάθε εκβιασμός που συνοδεύει τη κατηγορία περί ομηρίας τους.
Μετάφραση: Πέτρος Κοντές
Πηγή: Η Εποχή
