Η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ το τρέχον Σαββατοκύριακο ίσως αποδειχθεί η ουσιαστικότερη πριν το 3ο Συνέδριό του, που ορίστηκε, τελεσίδικα, από την Π.Γ. να γίνει 14 – 20 Μαϊου. Και τούτο για δυο λόγους. Ο ένας, είναι διότι όλο το μακρύ διάστημα όπου αποφευγόταν – επί ζημία, βέβαια, της συλλογικής λειτουργίας του Κόμματος – η σύγκλισή της, επιχειρείτο να εξευρεθούν λύσεις, να επιτευχθούν συμφωνίες ή και να επιβληθούν – ακόμη και με έξωθεν παρεμβάσεις ΜΜΕ – κατευθύνσεις, στο περιθώριο των συλλογικών οργάνων. Φαίνεται να υπερίσχυσε το κλίμα αναζήτησης συνθετικών λύσεων ή και λογική συμβιβασμών, αν και μένει αυτό να επιβεβαιωθεί στη συνεδρίαση της ΚΕ.
Ο άλλος λόγος είναι ότι η θεματολογία της συζήτησης είναι ουσιαστική και οι αποφάσεις της για τα τρία θέματα που θα τεθούν, ο απολογισμός, οργανωτικές – τεχνικές ρυθμίσεις και η προσθήκη στο όνομα του κόμματος, θα είναι καθοριστικές. Καθοριστικές και ως περιβάλλον για την εξασφάλιση ενός γόνιμου και θετικού κλίματος για την προσυνεδριακή συζήτηση στην κοινωνία και στις oργανώσεις. Η επόμενη συνεδρίαση της ΚΕ, που δεν θα αργήσει, θα συζητήσει το Πρόγραμμα του κόμματος. Από πλευράς ουσίας, θα είναι ακόμη πιο καθοριστική για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ και την επάνοδό του στην κυβερνητική εξουσία.
Ο απολογισμός είναι ένα μεστό κείμενο, καλογραμμένο, με ιδεολογικό και πολιτικό περιεχόμενο, που θέτει ακόμη και ζητήματα της λειτουργίας και οικοδόμησης του κόμματος. Αξίζει να συζητηθεί στο κόμμα. Βοηθάει τα μέλη και τους φίλους του να κατανοήσουν σε βάθος τη διαδρομή στην κυβέρνηση, τι έγινε, τι δεν έγινε, τι έπρεπε και τι δεν έπρεπε να γίνει, το περιβάλλον και τους λόγους που συνέβησαν όλα αυτά. Χωρίς αφορισμούς, αιχμηρά σημεία ή υπονοούμενα – σπάει την τραγικά αρνητική παράδοση της Αριστεράς. Ωστόσο, οι παρατηρήσεις του δεν θα είναι και τόσο ευχάριστες για την ηγεσία, η οποία, στην αρχή, ήταν απρόθυμη να υπάρξει απολογισμός. Ουσιαστικά, τη σύνταξή του την «επέβαλε» η βάση του κόμματος με την έννοια ότι πάρα πολλά μέλη το έθεταν στις ΟΜ με επιμονή. Είναι κίνηση που ενισχύει το κύρος του ΣΥΡΙΖΑ, τον κάνει να ξεχωρίζει.
Δύο οπτικές για τον ίδιο στόχο
Η εκκίνηση της προσυνεδριακής διαδικασίας, η οποία εκτός από τη συζήτηση των κειμένων θα περιλαμβάνει και την επιδίωξη να γίνει ομαλά και παραγωγικά η ένταξη των νέων μελών, συμπίπτει και με τα πρώτα δείγματα αλλαγής του κλίματος της κοινωνίας έναντι της κυβέρνησης της ΝΔ. Είναι πολλά, πλέον, τα αδιέξοδα της πολιτικής της δεξιάς δημιουργώντας και τον ανάλογο «χώρο» για τον ΣΥΡΙΖΑ. Υπό τον όρο, βέβαια, ότι η αντιπολίτευσή του θα συνεχίσει να δίνει έμφαση στα κοινωνικά μέτωπα και θα είναι λιγότερο αποσπασματική, θα περιλαμβάνει και προγραμματικές προτάσεις. Αυτό θα επιδιωχθεί να τονιστεί και στη συγκέντρωση που οργανώνεται στις 22 Φεβρουαρίου στο Τάε Κβον Ντο, με ομιλητή τον πρόεδρο του κόμματος Αλέξη Τσίπρα, που θα είναι και η πρώτη μετά τις εκλογές.
Στο μεσοδιάστημα από την προηγούμενη Κεντρική Επιτροπή το κύριο μέλημα ηγεσίας και οργανώσεων, πέραν, όπως είναι, της αντιπολίτευσης, ήταν η διεύρυνση του κόμματος, η αναβάθμιση της λειτουργίας των κεντρικών του δομών και των οργανώσεών του, η ανασυγκρότησή του. Ως προς αυτά δεν υπήρχαν διαφωνίες, όλοι θεωρούν ότι είναι εν των ων ουκ άνευ, ώστε να γίνει ο ΣΥΡΊΖΑ πιο αποτελεσματικός και κοινωνικά γειωμένος, να καλύψει τα έκδηλα κενά του στην Αυτοδιοίκηση, στα συνδικάτα και γενικά τους μαζικούς φορείς, να ενισχύσει την ηγεμονία του. Αυτή η εργασία, όμως, δεν αντιμετωπιζόταν με την ίδια οπτική πάντα. Η μια οπτική επιχειρηματολογούσε λέγοντας ότι ανασυγκρότηση και διεύρυνση, όπως και η ποιοτική αναβάθμιση στη λειτουργία των οργανώσεων, όφειλαν να είναι ταυτόχρονες διαδικασίες. Πολύ περισσότερο που οι οργανώσεις μελών (ΟΜ) υποδέχονταν νέα μέλη και φίλους, που βελτίωναν τους ποιοτικούς δείκτες τους, που έδιναν πνοή συχνά σε καχεκτικές ΟΜ ή φτιάχνονταν ακόμη και νέες.
Η άλλη οπτική, χωρίς ασφαλώς να αγνοεί όσα αναφέρθηκαν πριν, έδινε το βάρος της στο μέγεθος τη προσέλκυσης, στον αριθμό, αξιοποιώντας εκτός από τους σύγχρονους τρόπους και πρακτικές περισσότερο επιφανειακές. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Πολιτική Γραμματεία (ΠΓ) προτείνει τα νέα μέλη να παίρνουν τις κάρτες συμμετοχής όχι μόνο από τις συνελεύσεις των ΟΜ ή σε εκδηλώσεις τους, πράγμα λειτουργικό και σωστό, αλλά και από σημεία που θα στηθούν, πχ, σε πλατείες. Ή ότι η Π.Γ. προνοεί ένας που έχει γραφτεί στον I Syriza, αλλά δεν πήρε μέρος σε καμιά λειτουργία της ΟΜ, να μπορεί να ψηφίζει στο συνέδριο!
Η σύνδεση με τις φιλικές κοινωνικές δυνάμεις
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι διαφορετική: μια σειρά εγγραφόμενοι σύντροφοι στον i Syriza ειδοποιούνται αλλά δεν εμφανίζονται ή δεν έχουν εμφανισθεί ακόμη. Το ίδιο υποδηλώνει, δηλαδή την έμφαση στους αριθμούς, και η εκτίμηση από πολλούς ότι ο αριθμός προσέλκυσης νέων μελών δεν είναι ικανοποιητικός. Όμως το ότι το κόμμα διπλασιάστηκε σε περίοδο καθόλου ευνοϊκή για εντάξεις σε κόμματα, είναι πολύ ικανοποιητικό. Όμως, ακόμη και αποδοχή των πιο χαλαρών σχέσεων με το κόμμα για ένα μέρος των μελών μπορεί να γίνει επωφελής μόνο αν το Κόμμα είναι δικτυωμένο μέσα στις κοινωνικές οργανώσεις, όπως αυτοδιοίκηση, συνδικάτα, συνεταιρισμοί κ.ά. Τότε, αυτά τα «χαλαρά» μέλη παίρνουν τα μηνύματά του και από άλλους χώρους, όχι μόνο από την ΟΜ. Αυτό ήταν το μοντέλο του Ιταλικού ΚΚ όταν μεσορανούσε.
Το πώς θα γεφυρωθεί οργανωτικά ένα εκλογικά μεγάλο κόμμα με τις κοινωνικές δυνάμεις που το στηρίζουν, είναι ένα σύνθετο ζήτημα. Απαιτεί μελέτη και συζήτηση. Δεν έγινε, δυστυχώς, πριν ξεκινήσει η καμπάνια διεύρυνσης, όπως θα έπρεπε, όμως και τώρα μπορεί αυτό να γίνει. Θα έπρεπε, καταρχάς, η ΚΕ να κάνει μια εκτίμηση – συζήτηση τής έως τώρα καμπάνιας: τι διορθώνουμε, τι εμπλουτίζουμε κτλ. Ωστόσο, το πιο αποτελεσματικό θα ήταν να γίνει μία οργανωτική συνδιάσκεψη αμέσως μετά το Συνέδριο, η οποία θα κουβέντιαζε πολύ συγκεκριμένα τα ζητήματα αυτά. Θα ήταν και ένα φροντιστήριο των μεσαίων στελεχών του κόμματος. Ξεχωριστές, οργανωτικές συνδιασκέψεις πρέπει, βέβαια, να γίνουν και των κομματικών μελών που συμμετέχουν σε αυτοδιοικητικές κινήσεις ή συνδικαλιστικές κινήσεις.
Η συμμετοχή στο συνέδριο
Μια κατηγορία ρυθμίσεων αφορούν τον πιο λειτουργικό και πολιτικά σωστό και ισότιμο τρόπο συμμετοχής στο Συνέδριο και τα ηγετικά όργανα των νέων μελών ή σωστότερα, των στελεχών της Προοδευτικής Συμμαχίας, με όλες τις καταγωγές τους. Προς τούτο, έγινε αποδεκτό απ’ όλους ότι μπορεί να παρακάμπτεται και το καταστατικό. Κάθε φορά, όμως, αυτό χρειάζεται ζύγισμα. Ασφαλώς, για παράδειγμα, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος σίγουρης εκπροσώπησης μελών της Προοδευτικής Συμμαχίας στη νέα ηγεσία που θα προκύψει από το 3ο Συνέδριο. Η πρόβλεψη, όμως, να είναι 50 μέλη της στα 250 του ΚΕΑ επικρίνεται ως υπερβολική. Αντιρρήσεις υπάρχουν και στην αριστίνδην συμμετοχή στο Συνέδριο, χωρίς εκλογή στις ΟΜ, 250 μελών της, ενώ θα μπορούσε να εφαρμοσθεί αυτό που ίσχυε στον ΣΥΡΙΖΑ, ότι όταν εκλέγεται ένα μέλος της ΚΕ σε μια ΟΜ να μπορεί να εκλέγεται ως σύνεδρος και ένα ακόμη απλό μέλος.
Αυτή η πρόνοια μπορεί να αυξάνει ακόμη περισσότερο το σώμα του Συνεδρίου, αλλά τουλάχιστον ενισχύει την εκλογή των απλών μελών ως συνέδρων, όταν τα «εκτοπίζουν» γνωστά στελέχη. Όποιος από την ΚΕΑ δεν εκλεγεί, ασφαλώς να έχει δικαίωμα λόγου στο συνέδριο και υποψηφιότητας για την Κ.Ε. Μιλώντας όμως για τον αριθμό των συνέδρων, να σημειωθεί ότι η πείρα από τα προηγούμενα συνέδρια δεν επιβεβαιώνει ότι η συμμετοχή είναι ουσιαστική σε πολυάριθμα σώματα …
Τακτικές κινήσεις με το όνομα
Όταν γίνεται συζήτηση σχετικά με την ανάγκη ή όχι προσθήκης στο όνομα, υπάρχει μια ευρεία σύμπτωση στο εξής: πάρα πολλοί υποστηρίζουν ότι το ζήτημα δεν έχει παρά μικρή ή ελάχιστη σημασία. Και τούτο διότι ο τίτλος ΣΥΡΙΖΑ – μην το ξεχνάμε, επέμενε ο Μανώλης Γλέζος παρά τις αντιρρήσεις πολλών να είναι αυτός ο τίτλος …. – είναι πολύ ισχυρός και πολύ δεκτικός στον λαϊκό και νεανικό κόσμο, δεν χρειάζεται αλλαγή ούτε προσθήκες. Το υποστήριζε και ο πρόεδρος αυτό σε συνεντεύξεις του, πχ, στον ALPHA. Τώρα η προσθήκη προτείνεται χωρίς σκεπτικό, θεωρητικό ή πολιτικό, γιατί αυτό χρειάζεται. Προκύπτει από την κοινωνία, νέες κοινωνικές διεργασίες το επιβάλλουν; Πρόκειται περισσότερο για εκλογική στόχευση και καθόλου στρατηγική. Αν ίσχυε αυτό, αν δηλαδή θέλαμε να καλύψει ένα κενό, τότε η προσθήκη θα έπρεπε να είναι, πχ, «Οικολογική Συμμαχία» και όχι «Προοδευτική Συμμαχία» στη βάση ότι δεν υπάρχει ισχυρό πράσινο κόμμα στην Ελλάδα και ότι το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και του περιβάλλοντος είναι ζωτικό. Από τον αμφιλεγόμενο –οικολογικά κυρίως– όρο «πρόοδος», θα ήταν πιο σωστό.
Πέρα, όμως, από την ουσία, για την οποία μπορεί να έχει καμία/νείς την άποψή του ως προς το πιο κατάλληλο όνομα, υπάρχουν και οι «τακτικές κινήσεις» γύρω απ’ αυτό το ζήτημα. Να μπει το όνομα σε δημοψήφισμα ή όχι; Αυτό, δύο μήνες πριν το συνέδριο θα ήταν πρωτοφανές, μάλιστα από ένα κόμμα που δεν σκέφτηκε έως τώρα να προσφύγει σε δημοψήφισμα για κάποιο σοβαρό ζήτημα, πχ, για τις εξορύξεις.
Υποστηρίχθηκε, αρχικά, ότι ένα δημοψήφισμα θα έδινε ζωτικότητα στον κόσμο του κόμματος. Αυτό στην πορεία εγκαταλείφθηκε. Μετά επανήλθε από την ανακοίνωση της ΠΓ ότι ως ζήτημα θα μπει στην ΚΕ μαζί όμως με μια διάζευξη, ενοχλητικά, δυσανάγνωστη. Η ανακοίνωση αναφέρει συγκεκριμένα ότι ο πρόεδρος θα καταθέσει την πρότασή του στην ΚΕ «μετά από διαβούλευση και με τα στελέχη της Προοδευτικής Συμμαχίας». «Σε περίπτωση που κατατεθούν κι άλλες προτάσεις, τότε το ζήτημα θα τεθεί σε δημοψήφισμα των μελών με δεσμευτικό χαρακτήρα, τις ημερομηνίες που έχουν ήδη ανακοινωθεί».
Πρόκειται για μια τακτική κίνηση, που αποβλέπει να «περάσει» μια προσθήκη, η οποία είναι προϊόν διαβούλευσης με την Προοδευτική Συμμαχία; Αν ναι, τότε μπορεί να κριθεί πολιτικά. Είναι μια τακτική κίνηση που βλέπει και την προσφυγή σε δημοψήφισμα με όλο το αρχικό σκεπτικό και επιπλέον την «παράπλευρη» ταύτιση όσων δεν θέλουν τη συγκεκριμένη προσθήκη με όσους δεν θέλουν και τη διεύρυνση; Αλλά αυτό αν ευσταθεί, θα έβλαπτε πρώτα απ’ όλα την ίδια την καμπάνια προσέλκυσης νέων μελών στο πιο κρίσιμο σημείο, και δεν θα έπρεπε να αναμένεται.
