Ιράν

20
08

Πώς η CIA έστησε το πραξικόπημα στο Ιράν

Μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, υπήρχαν για τις ΗΠΑ δυο κομβικοί συσχετισμοί όσον αφορά την «διαχείριση» του Ιράν την δεκαετία του '50. Πρώτον, το Ιράν παρέμενε ένα πολιτικά αξιόπιστο γεωγραφικό ανάχωμα, που εμπόδιζε τους Σοβιετικούς να βγουν στον Περσικό Κόλπο. Δεύτερον, οι επικερδείς πετρελαιοπηγές του ήταν στα χέρια δυτικών εταιρειών, που βρίσκονταν στην χώρα ήδη από το 1908, που ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα. Αυτοί οι δυο παράγοντες φαινομενικά απειλήθηκαν από την εκλογή του Μοσαντέκ, ενός μετριοπαθούς αριστερού πολιτικού, το 1951. Παρόλο που το Ιράν παρέμενε ακόμη μια συνταγματική μοναρχία, με τον Σάχη επικεφαλής τους κράτους, η εκλογή του στην πρωθυπουργία σήμανε ένα σημαντικό βήμα προς την δημοκρατική εξέλιξη της χώρας.
15
07

ΗΠΑ – Ιράν, οι σταθμοί μέχρι την επανάσταση

Όλα, όμως, θα άλλαζαν το 1953, όταν η CIA, σε συνεργασία με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, θα εκδιώξει από την εξουσία τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρωθυπουργό Μοχάμαντ Μοσαντέγκ, ο οποίος είχε αποφασίσει την εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Το πραξικόπημα της 19ης Αυγούστου 1953 επανέφερε τον σάχη Μοχάμαντ Ρεζά Παχλαβί στον θρόνο και έπνιξε τη νεογέννητη δημοκρατία.3 Όταν ο σάχης επανήλθε στην εξουσία, κλιμάκωσε την κρατική καταστολή ώστε να εξαλείψει οποιαδήποτε δυνητική απειλή προς το καθεστώς του. Για πολλούς Ιρανούς, το γεγονός εκείνο σήμανε το τέλος της αθωότητας για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αφού, σε πρώτη φάση, είχε δυσκολέψει τις προσπάθειες των Βρετανών να ελέγξουν το Ιράν και τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους του, η Ουάσιγκτον συμμαχούσε τώρα με την ίδια αυτή αποικιοκρατική δύναμη για να στερήσει στη χώρα το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής της.
25
08

Και οι νικητές στη μετά το Ντάες εποχή είναι…

Η Σαουδική Αραβία εγκαταλείπει τη Συρία και στρέφεται στο Ιράκ για να περιορίσει το Ιράν που παίζει στη Συρία στην οποία είναι κυρίαρχη πια η Ρωσία, κι η τύχη των Κινέζων δουλεύει υπερωρίες. Κι οι Αμερικάνοι; Πού είναι οι Αμερικάνοι;
20
08

Το προπατορικό αμάρτημα – Πώς η CIA έστησε το πραξικόπημα στο Ιράν

Μια από τις πιο διακριτές δεσμεύσεις του Μοσαντέκ ήταν η εθνικοποίηση των πετρελαίων του Ιράν. Ο στόχος του αυτός αγκαλιάστηκε μαζικά από τον ιρανικό λαό αλλά προκάλεσε ανησυχίες στα αμερικανικά και βρετανικά συμφέροντα, που έβλεπαν τα κέρδη τους να βρίσκονται στο στόχαστρο. Παρουσιάζοντας τον Μοσαντέκ ως απειλή στον παγκόσμιο πόλεμο κατά του κομουνισμού που είχε ξεκινήσει η Αμερική, οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες συνομώτησαν με την CIA για να τον ρίξουν.