Συνεντεύξεις

Ολοκληρωμένο νομοθέτημα ενάντια στη βία κατά των γυναικών

Με μια συμβολική κίνηση, η επεξεργασία του νομοσχεδίου για την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας ξεκίνησε στις 8 Μαρτίου.

Στη συνεδρίαση των επιτροπών της Βουλής τοποθετήθηκε κι ο Αλ. Τσίπρας, σε μια σπάνια παρέμβαση πρωθυπουργού σε επίπεδο Επιτροπών. Η «Αυγή» μίλησε με την βουλευτή Σερρών Αφρ. Σταμπουλή, εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ στο νομοσχέδιο, η οποία μας επισήμανε την σημασία της εφαρμογής της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.

Η Αφρ. Σταμπουλή υπογράμμισε ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης «διακρίνεται για την ολοκληρωμένη σύλληψη» του αντικειμένου της βίας κατά των γυναικών, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στα μέτρα πρόληψης, στα μέτρα προστασίας των θυμάτων, αλλά και στην παρακολούθηση της εφαρμογής των προβλέψεών της. Η Αφρ. Σταμπουλή τόνισε ακόμα ότι η Σύμβαση «εξασφαλίζει στα αλλοδαπά θύματα βίας την ίδια προστασία με τα ιδιαίτερα μέτρα που απαιτούνται στην περίπτωσή τους», ενώ σχετικά με την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στην εργασία σημείωσε ότι «είναι ένας στόχος που δεν έχει επιτευχθεί».

Τέλος, παρατήρησε ότι οι Σέρρες εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ χαμηλά στους δείκτες της ανάπτυξης επισημαίνοντας την ανάγκη συνέχισης της λειτουργίας της ΕΒΖ, αλλά και της έντασης των προσπαθειών για την αξιοποίηση και άλλων αναπτυξιακών δυνατοτήτων της περιοχής.

– Η διαδικασία κύρωσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας ξεκίνησε στις 8 Μαρτίου. Πέρα από τον συμβολισμό, τι πρακτικό αποτέλεσμα θα έχει η εφαρμογή της Σύμβασης στη θέση των γυναικών;

Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης διακρίνεται για την ολοκληρωμένη σύλληψη του αντικειμένου της από όλες τις πλευρές, αρχίζοντας από τους ορισμούς που είναι πλήρεις και ακριβείς και συνεχίζοντας με την επισήμανση του αποκλεισμού οποιασδήποτε διάκρισης εις βάρος θύματος προκειμένου να απολαύσει όσα προβλέπει η σύμβαση.

Η Σύμβαση επιβάλλει τη θέσπιση συντονιστικού φορέα που θα φροντίζει την εφαρμογή ολοκληρωμένων πολιτικών, αλλά και τη συλλογή αναλυτικών στατιστικών στοιχείων και την έρευνα όλων των μορφών βίας ως προς τις αιτίες, τη συχνότητα της εμφάνισης και την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται.

Η Σύμβαση δεν προσδιορίζει απλώς με μεγάλη σαφήνεια ποιες πράξεις ποινικοποιούνται και ποιες από αυτές διώκονται αυτεπάγγελτα, όπως και ποιες θεωρούνται επιβαρυντικές περιστάσεις. Αρχίζει από τα μέτρα πρόληψης που απευθύνονται σε ολόκληρη την κοινωνία και περιλαμβάνουν αμφισβήτηση των στερεοτύπων των φύλων, όπως και μέτρα που απευθύνονται στα πιο ευάλωτα κομμάτια της.

Προβλέπει μέτρα προστασίας που παρέχονται μέσω ενός δικτύου τηλεφωνικής επικοινωνίας, συμβουλευτικών κέντρων και χώρων φιλοξενίας και αφορούν ψυχολογική συμβουλευτική, νομική υποστήριξη, κατάρτιση και διευκόλυνση στην εύρεση εργασίας. Στο επίπεδο δικαστικής προστασίας προβλέπεται δυνατότητα απομάκρυνσης του δράστη από το περιβάλλον στο οποίο συνεχίζει να κατοικεί το θύμα, ακόμα και στέρηση γονεϊκών δικαιωμάτων. Επίσης προβλέπονται μέτρα προστασίας για τους μάρτυρες, ιδιαίτερα αν είναι παιδιά.

Εκτός από τις ποινές προβλέπεται αποζημίωση του θύματος από τον δράστη αλλά και από το Δημόσιο, αν αυτή δεν καλύπτεται διαφορετικά, ενώ καμία διαδικασία διαμεσολάβησης δεν είναι υποχρεωτική. Προβλέπονται επίσης μέτρα θεραπείας και επανένταξης των δραστών.

Η Σύμβαση εξασφαλίζει στα αλλοδαπά θύματα βίας την ίδια προστασία με τα ιδιαίτερα μέτρα που απαιτούνται στην περίπτωσή τους (διερμηνεία, δυνατότητα αυτοτελούς αίτησης άδειας διαμονής, δυνατότητα να θεωρηθούν πρόσφυγες, αναστολή απέλασης σε χώρες όπου η ζωή τους θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο ή να υποβληθούν σε βασανιστήρια). Επίσης προβλέπει διεθνή συνεργασία και πληροφόρηση από το ένα κράτος σε άλλο για την προστασία ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Τέλος προβλέπεται ομάδα από εμπειρογνώμονες ονόματι GREVIO για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης, οι οποίοι έχουν δικαίωμα να επισκέπτονται κάθε χώρα, να καταθέτουν ερωτηματολόγια, των οποίων οι απαντήσεις στη συνέχεια σχολιάζονται, και να καταλήγουν σε συστάσεις. Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης καλείται επίσης να αξιολογεί τακτικά την εφαρμογή της Σύμβασης.

Παράλληλα με την κύρωση της Σύμβασης, έγινε μεγάλη προσπάθεια να διορθωθούν κενά και αντιφάσεις στην εθνική νομοθεσία, όπως στον ποινικό κώδικα και στον νόμο για την ενδοοικογενειακή βία. Ότι αφορά την αλλαγή των στερεοτύπων και των ρόλων στην κοινωνία, είναι κάτι αρκετά μακροπρόθεσμο, με τον όρο βέβαια ότι θα γίνει η συνειδητή προσπάθεια από όλους τους φορείς για την εφαρμογή της Σύμβασης.

– Πώς απαντάτε στην αντιπολίτευση, που υποστηρίζει ότι δεν υπήρχε καθυστέρηση από την προηγούμενη κυβέρνηση για την κύρωση της Σύμβασης;

Η Σύμβαση υπογράφτηκε το 2011 από όλα τα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και τέθηκε σε ισχύ όταν την κύρωσε η 10η χώρα, η Ανδόρα, το 2014. Υπογράφτηκε μάλιστα κι από την Ε.Ε. συλλογικά τον Ιούνιο του 2017 κατά την προεδρία της Μάλτας. Είναι τελείως λάθος ότι έπρεπε να κυρωθεί από την Ανδόρα για να ξεκινήσει η διαδικασία κι εδώ. Η εκτίμησή μου είναι ότι ήταν προσχηματικοί οι ισχυρισμοί στη συνεδρίαση από την πλευρά της αντιπολίτευσης. Θεωρώ ότι δεν προχώρησαν στην κύρωση γιατί δεν ήταν ανεκτές στον χώρο τους οι ρυθμίσεις για τις μετανάστριες και τις πρόσφυγες ούτε για τη συμβίωση ομόφυλων ατόμων.

– Πώς κρίνετε την κατάσταση στην χώρα μας σχετικά με το ζήτημα της ίσης μεταχείρισης στην εργασία;

Η ίση μεταχείριση στην εργασία είναι ένας στόχος που δεν έχει επιτευχθεί. Υπάρχει το μισθολογικό χάσμα, που καταλήγει και σε συνταξιοδοτικό χάσμα. Υπάρχει η «γυάλινη οροφή» στην ιεραρχική ανέλιξη. Υπάρχουν τα, σταθερά, μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας των γυναικών.

Να θυμίσω ότι την περίοδο της κρίσης η ανδρική ανεργία ανέβηκε πιο γρήγορα από τη γυναικεία, άρα είχαμε μια αρνητική μείωση του χάσματος. Όταν όμως άρχισε να μειώνεται η ανεργία, παρατηρήσαμε ότι πάλι οι άνδρες κέρδιζαν θέσεις εργασίας με πιο γρήγορους ρυθμούς από ό,τι οι γυναίκες και άρα το χάσμα μεγαλώνει και πάλι εις βάρος τους.

Υπάρχει και το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας που αφορά κατά συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες. Υπάρχουν και οι παραβιάσεις και αυθαιρεσίες που αφορούν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα, όπως οι παραβιάσεις της νομοθεσίας για την προστασία της μητρότητας.

– Ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει το ζήτημα της περιφερειακής ανάπτυξης ως απαραίτητη προϋπόθεση της «δίκαιης ανάπτυξης». Ποια είναι η κατάσταση στις Σέρρες και ποιες οι προοπτικές;

Η Περιφερειακή Ενότητα Σερρών εξακολουθεί να είναι από τις τελευταίες σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ κι από τις πρώτες σε ποσοστά ανεργίας. Το θέμα της συνέχισης της λειτουργίας της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης είναι κεφαλαιώδες για την οικονομία της περιοχής. Ασφαλώς πρέπει να συνεχιστούν και πιθανόν και να αναθεωρηθούν οι προσπάθειες για την ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης του αγροτικού τομέα και την ενίσχυση της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων.

Σε αυτήν την κατεύθυνση ένας φυσικός πόρος που διαθέτει η περιοχή και που δεν υπάρχει δικαιολογία να συνεχίσει να μένει αναξιοποίητος είναι η γεωθερμία. Επίσης θεωρώ ότι κάθε άλλο παρά έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια ανάπτυξης μορφών εναλλακτικού τουρισμού στην περιοχή.

Κώστας Παπαγιάννης

Πηγή: Η Αυγή