“Η στήριξη της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, αποτελεί πράξη υψηλής προτεραιότητας για την πολιτική της Αριστεράς στην εκπαίδευση, που αποδεικνύει τη βαθιά πίστη μας στις οικουμενικές αρχές της ισότητας, της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης” τόνισε κατά την ομιλία του ο βουλευτής Α΄ Αθήνας και μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, τ. Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκος Φίλης, στην παρουσίαση της έρευνας του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για την Ειδική Αγωγή.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Νίκου Φίλη
Παρακολουθούμε πάντοτε με ενδιαφέρον τις τεκμηριωμένες μελέτες του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για την εκπαίδευση. Πρόκειται για σημαντική συμβολή προκειμένου να έχουμε στη χώρα μας ένα σχολείο ισότητας και ποιότητας. Στον αντίποδα αυτής της αγωνίας και των αγώνων βλέπουμε αυτές τις μέρες το φαινόμενο καταλήψεων σε σχολεία που υποκινούνται από ακροδεξιούς κύκλους και εντάσσονται σε πατριδοκάπηλες πολιτικές. Μπορούμε και πρέπει, όλοι μαζί ενωμένοι και πρώτα-πρώτα οι εκπαιδευτικοί να σταματήσουμε την διείσδυση της ακροδεξιάς στα σχολεία. Να μη χυθεί το δηλητήριο του φασισμού στις καρδιές των παιδιών.
Να παραμείνει η νεολαία μας ενωμένη στη βάση των δημοκρατικών αξιών. Να μιλήσουμε με τα παιδιά και να τους θυμίσουμε ότι οι ναζί είχαν ενστερνιστεί τη θεωρία του «Υπεράνθρωπου» και της Άρειας Φυλής και οδήγησαν εκατομμύρια συνανθρώπους μας στο Ολοκαύτωμα, στα κρεματόρια, στα σκοπευτήρια και στα πειράματα του Μένγκελε. Γιατί, όσοι μισούν τον συνάνθρωπο για πολιτικούς-βιολογικούς λόγους, είναι αυτοί που επιδιώκουν να δημιουργήσουν στην καθημερινότητα τείχη διακρίσεων σε βάρος των πολλών και ιδιαίτερα των αδύνατων. Θέλουμε λοιπόν ένα σχολείο που δεν θα αποκλείει, αλλά θα εντάσσει, που δεν θα διχάζει αλλά θα ενώνει, που δεν θα αναπαράγει τον σκοταδισμό, αλλά θα απελευθερώνει με τη γνώση.
Η έρευνα για την Ειδική Αγωγή έχει ευρύτερη σημασία. Αποτελεί ένα παράδειγμα για την ευρύτερη αναγκαία μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης. Ως κυβέρνηση υποστηρίξαμε την αρχή της συνεκπαίδευσης, δηλαδή, την ένταξη όλων των παιδιών σε μια ενιαία εκπαιδευτική διαδικασία, μέσα στην ίδια αίθουσα, με την αναγκαία, βεβαίως, εκπαιδευτική διαφοροποίηση. Η ποικιλομορφία είναι δύναμη για την αίθουσα. Το σχολείο της συνεκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης, αποτελεί μια χειροπιαστή υλοποίηση της ισότητας και της ποιότητας, μια πρόταση επανασχεδιασμού του εκπαιδευτικού συστήματος, ενταγμένου στην προσπάθεια για την κοινωνική αλλαγή. Η συνεκπαίδευση είναι ένα κοινό καλό, που δεν αφορά μόνο την ειδική αγωγή, αλλά, ως στόχευση , ολόκληρη την εκπαίδευση.
Η στήριξη της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, αποτελεί πράξη υψηλής προτεραιότητας για την πολιτική της Αριστεράς στην εκπαίδευση, που αποδεικνύει τη βαθιά πίστη μας στις οικουμενικές αρχές της ισότητας, της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης.
Από αυτή σκοπιά, οι 4500 μόνιμοι διορισμοί στην Ειδική Αγωγή που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, αποτελούν έναν πραγματικό σταθμό και μια αδιάψευστη απόδειξη πόσο ψηλά ιεραρχεί την ειδική αγωγή η κυβέρνησή μας. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι με και με τον τρόπο αυτόν η κοινωνία μας βγαίνει από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και την «ειδική αγωγή» που της επιβλήθηκαν με τα μνημόνια και τις πολιτικές της εξοντωτικής λιτότητας. Αντιμετωπίζουμε το μέλλον με ανανεωμένες τις ελπίδες μας και τις δυνατότητες μας, παρά τη μοιρολατρεία και την καταστροφολογία, όσων πασχίζουν να γυρίσει η χώρα πίσω στην «ευλογία» των μνημονίων, στις απολύσεις στην εκπαίδευση, στα κλειστά ή υποστελεχωμένα σχολεία του Σεπτεμβρίου, στην εκπαίδευση της «φωτοτυπίας» και του φτιασιδωμένου δήθεν εκσυγχρονισμού. Χωρίς να θριαμβολογούμε, αλλά και χωρίς να μηδενίζουμε, χαράσσουμε μια πορεία που θα μας οδηγήσει στην οριστική έξοδο από την κρίση.
Επιλέξαμε τον ευαίσθητο χώρο της Ειδικής Αγωγής , όπου το μέγιστο ποσοστό των εκπαιδευτικών που τον υπηρετούν είναι αναπληρωτές, για να σπάσει η πολύχρονη αδιοριστία στην εκπαίδευση και πιστεύω ότι το σύστημα με το οποίο θα γίνουν οι διορισμοί εκπαιδευτικών θα προτάσσει την πολύχρονη προϋπηρεσία των αναπληρωτών.
Η καταπολέμηση κάθε είδους διάκρισης, η καλλιέργεια της αποδοχής και του σεβασμού της διαφορετικότητας στην εκπαίδευση, αποτελεί στοιχειώδες χαρακτηριστικό ενός σύγχρονου δημοκρατικού σχολείου.
Για την αναγνώριση του δικαιώματος της παροχής ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει σημαντικά και ουσιαστικά βήματα, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά προκειμένου να εξαλειφθούν όλα τα εμπόδια που στερούν από αυτά τα παιδιά τη δυνατότητα για πλήρη συμμετοχή σε ισότιμη βάση στη μαθητική και κοινωνική ζωή.
Τι πετύχαμε
Κατά τη διάρκεια της περιόδου που είχα την ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας μπήκαν οι βάσεις και προχώρησε η ίδρυση εκατοντάδων νέων δομών Ειδικής Αγωγής. Παρά την κρίση και τις δημοσιονομικές πιέσεις , το ΥΠ.Π.Ε.Θ. αύξησε κατά 20% (+570) τα Τμήματα Ένταξης και κατά 8 % (+ 36) τα Ειδικά Σχολεία.
Οι προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή, για πρώτη φορά, τον Σεπτέμβριο του 2016, έγιναν έγκαιρα και, μάλιστα, πριν από τις προσλήψεις στη γενική εκπαίδευση και ξεπέρασαν σε αριθμό κάθε προηγούμενο σχολικό έτος (10500 εκπαιδευτικοί το 2016 έναντι 6300 το 2014). Τριπλασιάσαμε, επίσης, τις προσλήψεις του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού (3042 άτομα το 2016 έναντι 1240 το 2014). Νομοθετήθηκαν, ακόμη, μέτρα, που κατοχυρώνουν την ειδική αγωγή ως αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος, όπως, η αναβάθμιση της λειτουργίας των Τμημάτων Ένταξης και η δυνατότητα κινητικότητας των εκπαιδευτικών στη γενική και ειδική εκπαίδευση. Τέλος, αναβαθμίστηκε η παραμελημένη δευτεροβάθμια ειδική εκπαίδευση, με την υιοθέτηση ενός νέου τύπου σχολείου, του Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου-Λυκείου (ΕΝΕΕΓΥ-Λ), με νέα Ωρολόγια Προγράμματα με Τομείς – Ειδικότητες και επαγγελματικά δικαιώματα αντίστοιχα των ΕΠΑΛ
Φέτος προσλήψεις ρεκόρ 14300 αναπληρωτών
Στη συνέχεια και υπό τη νέα ηγεσία το Υπουργείο Παιδείας δείχνει το αμέριστο ενδιαφέρον του για τη στήριξη της ειδικής αγωγής. Φέτος, υπήρξαν 14300 προσλήψεις αναπληρωτών, αριθμός ρεκόρ στην ιστορία της Ειδικής Αγωγής. Ένα μεγάλο μέρος από αυτούς αφορά στην παράλληλη στήριξη έναν θεσμό που χρειάζεται αναπλαισίωση.
Έγιναν πράξη:
- Η δυνατότητα λειτουργίας Ολοήμερου προγράμματος σε όλα τα Ειδικά Νηπιαγωγεία και Ειδικά Δημοτικά Σχολεία και η εφαρμογή 6ωρου υποχρεωτικού προγράμματος στα Ειδικά Δημοτικά Σχολεία. Έτσι, οι μαθητές πλέον σχολούν στις 13:15 αντί 12:25 που σχολούσαν επί σειρά ετών.
- Η έκδοση ΥΑ που προβλέπει το περιεχόμενο και τη μεθοδολογία των προγραμμάτων συνεκπαίδευσης μεταξύ μαθητών ειδικών και γενικών σχολείων Η επέκταση του θεσμού του σχολικού συνεταιρισμού στα σχολεία Ειδικής Αγωγής.
- Η πρόβλεψη για μείωση του αριθμού μαθητών κατά τμήμα στα σχολεία ειδικής αγωγής.
- Η εφαρμογή του προγράμματος Μαθητείας και στους αποφοίτους των Ενιαίων Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων – Λυκείων (ΕΝΕΕΓΥ-Λ).
- Η πρόβλεψη για την άσκησης καθηκόντων των κλάδων των Ψυχολόγων και των Κοινωνικών Λειτουργών στα σχολεία Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και η τοποθέτηση αυτών.
- Η δημιουργία εθνικής βάσης στατιστικών δεδομένων για τη φοίτηση των μαθητών με αναπηρία με σκοπό τον καλύτερο εκπαιδευτικό σχεδιασμό για τη βέλτιστη ικανοποίηση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών τους.
Χωράει η ειδική αγωγή στα σχολεία της αγοράς που σχεδιάζει ο κ. Μητσοτάκης;
Τι είπε για όλα τα παραπάνω η ΝΔ και ο πρόεδρός της στην προχθεσινή παρουσίαση του προγράμματος για την Παιδεία; Τι θέσεις έχουν για την ειδική αγωγή; Χωράει η ειδική αγωγή στα σχολεία της αγοράς και του νεοφιλελευθερισμού που σχεδιάζει ο κ. Μητσοτάκης;
Νομίζω πως όχι. Και στηρίζω αυτό το «όχι» στην παντελή απουσία αυτοκριτικής τους για τον Καιάδα στον οποίο είχαν ρίξει τα ειδικά σχολεία τα προηγούμενα χρόνια, για την υποχρηματοδότηση, για την υποστελέχωση, για την έλλειψη μέριμνας και στοιχειώδους ενδιαφέροντος. Διόριζαν, τελευταίους δασκάλους, καθηγητές, ειδικό και βοηθητικό προσωπικό στα ειδικά σχολεία.
Τα μισοάνοιγαν μετά τον Οκτώβριο- Νοέμβριο, στέλνοντας το μήνυμα ότι γι `αυτούς τα παιδιά με ειδικά προβλήματα, ήταν παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Και αυτό το έκαναν όχι μόνο τα χρόνια της κρίσης, αλλά και τα προηγούμενα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας. Μάλιστα, προχθές, η ΝΔ, που έχει στο πρόγραμμά της την κατάργηση του κανόνα 1 αποχώρηση 1 πρόσληψη στο δημόσιο, που κέρδισε στη διαπραγμάτευση η κυβέρνησή μας, είπε ουσιαστικά όχι στην ανάγκη διορισμών στην εκπαίδευση μετά από δέκα, σημειώστε, δέκα χρόνια αδιοριστίας, αφού, τους συνάρτησε με τα δημοσιονομικά.
Και δεν είχε καν την ευαισθησία να συνταχθεί ξεκάθαρα με την επιλογή της κυβέρνησης για τους 4500 διορισμούς στην ειδική αγωγή και να εξαιρέσει τον ευαίσθητο αυτό χώρο από τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες και την αντιπολιτευτική ρητορική περί «παροχών». Αλλά και επί της ουσίας, η πρόχειρη και ανεπαρκής αναφορά στην ειδική αγωγή εκ μέρους της κυρίας Κεραμέως (ο κ. Μητσοτάκης ούτε που καταδέχτηκε), υπήρξε εντελώς προσχηματική και γι` αυτό αναφέρθηκε μόνο σε δυο-τρία προβλήματα που ήδη έχουν δρομολογηθεί για επίλυση από την κυβέρνησή μας. Άλλωστε, οι σχολάρχες και οι ιδιοκτήτες κολλεγίων που ήταν το πιο δυναμικό κοινό της εκδήλωσης του κ. Μητσοτάκη, δεν έχουν όπως είναι γνωστό το παραμικρό ενδιαφέρον για την ειδική αγωγή.
Τα επόμενα βήματα
Έγιναν πολλά, όπως είπα παραπάνω, μένει να γίνουν περισσότερα, τα οποία συνοψίζω σε 9 συγκεκριμένες προτάσεις εξειδικευμένης πολιτικής για την ειδική αγωγή, άλλες από τις οποίες αφορούν στη δράση του Υπουργείου Παιδείας, ενώ, ορισμένες απαιτούν τη συνεργασία και με άλλα υπουργεία.
Συγκεκριμένα, προτείνεται:
- Να εκσυγχρονιστεί και να ανασχεδιαστεί το πρόγραμμα σπουδών όλων των σχολικών δομών ειδικής αγωγής, με σκοπό να αυξηθούν οι δράσεις βιωματικού χαρακτήρα που ενθαρρύνουν τη διερεύνηση και τη μάθηση μέσω της εμπειρίας, αυξάνοντας τον αριθμό των επισκέψεων σε χώρους κοινωνικής και πολιτισμικής αναφοράς.
- Να βελτιωθεί ο τρόπος εκπαιδευτικής υποστήριξης των μαθητών με αναπηρία στα γενικά σχολεία
- Να ενταθεί η επιμόρφωση εκπαιδευτικών ώστε να είναι ικανοί να χειρίζονται θέματα μαθησιακών δυσκολιών και ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών
- Να διερευνηθεί η ανάγκη ίδρυσης και άλλων Τμημάτων Ένταξης και Ειδικών Σχολείων, ώστε, σε κάθε σημείο της χώρας να παρέχεται η δυνατότητα υποστήριξης όλων των μαθητών.
- Να ολοκληρωθεί η αναβάθμιση της λειτουργίας των Τμημάτων Ένταξης, με στόχο την μεγαλύτερη αλληλεπίδραση των εξειδικευμένων εκπαιδευτικών τους με τους άλλους εκπαιδευτικούς του σχολείου
- Να σχεδιαστεί ακόμη καλύτερα το πρόγραμμα σπουδών των Εργαστηρίων Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Ε.Ε.Ε.ΕΚ.), με στόχο την κάλυψη των πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών.
- Να υπάρξει προγραμματική συμφωνία του Υπουργείου Παιδείας με τον ΕΟΠΥΥ, ώστε, εξειδικευμένο προσωπικό (λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές), να παρέχει δωρεάν θεραπευτική υποστήριξη των παιδιών που χρήζουν εξατομικευμένης υποστήριξης, τις απογευματινές ώρες πέραν του σχολικού προγράμματος. Η οικονομική και ψυχική επιβάρυνση των οικογενειών αυτών των παιδιών είναι μεγάλη και δεν μπορεί η παροχή αυτών των υπηρεσιών να παρέχεται κατ` αποκλειστικότητα από ιδιώτες.
- Σε συνεργασία με τα Υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας, να σχεδιαστεί η ανάπτυξη δομών διά βίου εκπαίδευσης και αυτόνομης διαβίωσης των νέων και ενηλίκων με αναπηρία, για την συνέχιση της κοινωνικής τους δραστηριότητας μετά την αποφοίτησή τους από τα Ε.Ε.Ε.ΕΚ.
Σε συνεργασία με τα Υπουργεία Υγείας και Εσωτερικών να θεσμοθετηθεί πλαίσιο πρώιμης διάγνωσης και έγκαιρης παρέμβασης, γιατί, πολλές φορές η καθυστέρηση στη διάγνωση έχει μοιραίες συνέπειες.
Πηγή: Η Αυγή
