Η παρατεταμένη πολιτική κρίση γύρω από το νόμο για την αδειοδότηση των ιδιωτικών τηλεοπτικών καναλιών που σοβεί επί μήνες, με τελευταία επεισόδια την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και την προχτεσινή Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, όπου έγινε από την κυβέρνηση μια νέα προσπάθεια για να συγκροτηθεί το ΕΣΡ, δεν μπορεί παρά να αναγνωστεί με βάση τους παρακάτω τρεις άξονες.
Ιδιωτική τηλεόραση
Εδώ έχουμε ένα δεδομένο που δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση· η ιδιωτική τηλεόραση, από την πρώτη μέρα της μέχρι και σήμερα, λειτουργεί παράνομα. Σε αυτά τα 27 χρόνια ύπαρξης ιδιωτικών τηλεοπτικών καναλιών, η συναλλαγή μεταξύ των κομμάτων εξουσίας και των ιδιοκτητών των καναλιών εξέθρεψε ένας τέρας πολιτικής και κοινωνικής προπαγάνδας.
Παραπλανητικές ειδήσεις, στημένα ρεπορτάζ, δημοσιογράφοι υπάλληλοι κομματικών μηχανισμών, σπίλωση πολιτικών αντιπάλων, δημιουργία συντηρητικών κοινωνικών προτύπων, εξοβελισμός ή γελοιοποίηση για οτιδήποτε και οποιονδήποτε ξεφεύγει από τις νόρμες της καθεστηκυίας τάξης, αποθέωση της φτήνιας και της κακογουστιάς. Η «ελεύθερη» και «πολυφωνική» ιδιωτική τηλεόραση απομυθοποιήθηκε ήδη από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της. Κανάλια άνοιξαν κι έκλεισαν, χρήματα, δανεικά κυρίως, έκαναν φτερά, εργαζόμενοι έμειναν απλήρωτοι κι ακόμα τρέχουν στα δικαστήρια για να δικαιωθούν.
Υπέρμαχοι αυτού του αίσχους, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, που επί 27 χρόνια στήριζαν και συνεχίζουν να στηρίζουν με κάθε τρόπο αυτό το τηλεοπτικό τοπίο, δεν νιώθουν την παραμικρή ανάγκη να δώσουν λόγο σε κανέναν. Η ΝΔ μάλιστα, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, εμμένει στην πραξικοπηματική της πρακτική μπλοκάροντας επί μήνες τη συγκρότηση του ΕΣΡ και αποδεικνύοντας πόσο δεμένη είναι αυτή και ο αρχηγός της στο άρμα των καναλαρχών. Αυτό που δεν έχει γίνει κατανοήτο όμως από την ΝΔ είναι ότι η κοινωνία, στη μεγάλη της πλειοψηφία, δεν έχει καμιά εμπιστοσύνη πλέον στους παραμυθάδες «δημοσιογράφους» των τηλεοπτικων καναλιών. Τρανταχτό παράδειγμα το Mega, που από τη στιγμή που σταμάτησε τα δελτία ειδήσεων, ανέβασε τη θεαματικότητα του αισθητά.
Δικαιοσύνη και νομοθετικές ρυθμίσεις
Από τη στιγμή που αποδεχόμαστε τους όρους του παιχνιδιού στην αστική δημοκρατία και παίρνουμε μέρος σε όλη την γκάμα των θεσμών, οι αποφάσεις της δικαιοσύνης πρέπει να γίνονται αποδεκτές και να εφαρμόζονται άμεσα. Η κριτική στις δικαστικές αποφάσεις έχει πολιτική και νομική επίδραση, κι αυτό πρέπει να γίνεται με φειδώ γνωρίζοντας από τα πριν ότι οι συσχετισμοί ακόμα και στη δικαιοσύνη είναι υπαρκτοί και κανείς και καμιά δεν είναι ουδέτερος-η πολιτικά. Εφόσον λοιπόν δηλώνουμε την εμπιστοσύνη μας στη δικαιοσύνη αυτό δεν μπορεί να γίνεται αλά καρτ, ούτε ανάλογα με το αν μας αρέσει η μία ή η άλλη απόφαση. Επαναλαμβάνω ότι η συγκρότηση της δικαιοσύνης έχει αστικό χαρακτήρα κι αυτό δεν πρέπει να μας διαφεύγει σε οποιαδήποτε περίπτωση έχοντας πάντα υποψη ότι αποδεχτήκαμε εξαρχής τους όρους του παιχνιδιού.
Οι «ανεξάρτητες» αρχές
Τούτοι οι θεσμοί δημιουργήθηκαν από τους κυρίαρχους γιατί δεν έχουν εμπιστοσύνη ακόμα και σ’ αυτή την αστική δημοκρατία. Με την πάροδο του χρόνου απέκτησαν εξαιρετικά ισχυρή κι εν πολλοίς ανεξέλεγκτη εξουσία, που ήταν κι η βασική ιδέα των θιασωτών τους. Ο διορισμός των ανθρώπων σε αυτούς τους θεσμούς είναι αποτέλεσμα πολιτικών συμβιβασμών και υποχωρήσεων. Δεν υπόκεινται σε λαϊκό έλεγχο, οι αρμοδιότητές τους συχνά δημιουργούν τερατογενέσεις, τις περισσότερες όμως φορές η αδράνειά τους οδηγεί σε πλήρη απορρύθμιση των νομοθετικών κανόνων που έχει θέσει η συντεταγμένη πολιτεία.
Συμπερασματικά και με βάση αυτά τα δεδομένα, η προσπάθεια της κυβέρνησης να βάλει τάξη στο τηλεοπτικό χάος θα είναι μια μάχη διαρκείας που απαιτεί σχεδιασμό, ενημέρωση της κοινωνίας και αποδείξεις για το δίκαιο της προσπάθειας. Η σύγκρουση με τα επιχειρηματικά συμφέροντα που κατέχουν τηλεοπτικά κανάλια ξεφεύγει από τους κανόνες της πολιτικής αντιπαράθεσης και δεν μπορεί να κερδηθεί με τακτικισμούς.
Το προχτεσινό ρήγμα, που δημιουργήθηκε κατά τη διάσκεψη των προέδρων για τη συγκρότηση του ΕΣΡ στο χώρο της δεξιάς αντιπολίτευσης, μας δείχνει ότι σε επιλογές στις οποίες δεν έχει να αντιπαρατάξει ένα λογικό επιχείρημα η Νέα Δημοκρατία καταφεύγει σε ανούσιες καταγγελίες κι απομονώνεται από την κοινωνία που καταλαβαίνει τους ισχυρούς δεσμούς της με τη διαπλοκή. Αυτή η απομόνωση ίσως την οδηγήσει αύριο να συναινέσει στη συγκρότηση του ΕΣΡ, παρ’ όλα αυτά η προσπάθεια της κυβέρνησης να ρυθμίσει το τοπίο της ιδιωτικής τηλεόρασης θα έχει πολλά επεισόδια ακόμη.
