Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι έγινε μια αναγκαία τομή στο τηλεοπτικό τοπίο, που εκκρεμούσε πολλές δεκαετίες. Διότι η απόδοση των αδειών με το δικαίωμα εκπομπής με βάση ένα νόμο και διαδικασίες διαφανείς είναι, τελικά, τομή. Έχουμε, λοιπόν, τώρα μια ικανή αφετηρία, που συνιστά ο νόμος και το πρώτο βήμα εφαρμογής του, ως προς τις άδειες, για να γίνουν τα πάρα πολλά ακόμη, που απαιτούνται σε έναν τομέα που από τη φύση του εμπεριέχει και τη διαπλοκή και τη δυνατότητα αρνητικού επηρεασμού της κοινής γνώμης. Οι πρώτες, εναντίον του, τοποθετήσεις είναι αποκαλυπτικές.
Οι αντίπαλοι του νόμου της κυβέρνησης πάλεψαν σκληρά, γνωρίζοντας ότι χάνουν την αυθαίρετη δυνατότητα που είχαν ως τώρα, να επηρεάζουν υπέρ των συμφερόντων τους ή συμφερόντων φιλικών τους κομμάτων, επιχειρηματικών ομάδων ή μονάδων. Πάλεψαν με όλα τα μέσα και πολιτικά με την αρωγή των κομμάτων. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ παρά το ό,τι βαρύνονταν, διότι άφηναν να υπάρχει το καθεστώς αυθαιρεσίας, συνέδραμαν τους επιχειρηματίες των ΜΜΕ να χτυπήσουν πολιτικά το νόμο και αυτό ιστορικά θα τους χρεωθεί. Τώρα βρίσκονται σε ένα ολοφάνερο αδιέξοδο, διότι τους εγκατέλειψαν, τελικά, και οι ίδιοι οι προστατευόμενοι τους, που έσπευσαν να διεκδικήσουν άδειες.
Το πρώτο σημείο που κατέρρευσε, είναι ότι ο διαγωνισμός δεν θα γίνει ποτέ ή αν θα γίνει θα είναι διαβλητός, νομικά και ηθικά. Το δεύτερο σημείο που αναδείχθηκε, είναι ο πακτωλός των εκατομμυρίων ευρώ, που έπεσαν στο τραπέζι. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι το δημόσιο θα εισπράξει 246 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη έχει υποχρεώσει τους επιχειρηματίες του κλάδου να πληρώσουν 107 εκ. ευρώ για τις τρέχουσες -αναδρομικά- υποχρεώσεις τους. Τελικά, λεφτά υπάρχουν και είναι πολλοί διατεθειμένοι να τα καταβάλουν για να πάρουν την πολυπόθητη άδεια.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός θα μιλήσει για «απροσδόκητα υψηλό τίμημα». Μάλιστα όρισε και ότι τα 2/3 του ποσού «θα διατεθούν για έκτακτες δράσεις για τη στήριξη ευπαθών ομάδων». «Το μήνυμα που δίνεται», πρόσθεσε, «είναι ότι σε αυτόν τον τόπο σταματάει η ανομία και η ασυδοσία και πως όλοι θα είναι ίσοι απέναντι στο νόμο». Όσο για την αντιπολίτευση, παρατήρησε: «κρατάει μια στάση που δεν της αξίζει και η ΝΔ του κ. Μητσοτάκη ταυτίστηκε με ιδιωτικά συμφέροντα».
Προσηλωμένη στα συμφέροντα η ΝΔ
Πράγματι, η ΝΔ παρά την εμφανή ταλάντευση της τις τελευταίες μέρες, που την οδήγησε σε αντιφάσεις, αλλαγή απόψεων και αδυναμία να παραθέσει σαφή θέση, παρέμεινε, τελικά, προσηλωμένη στην υπεράσπιση των καναλαρχών, ακόμη και όταν αυτοί την… εγκατέλειψαν, διεκδικώντας άδεια. Επρόκειτο για μια στάση που πολιτικά ζημίωσε τη ΝΔ όπως ζημίωσε και τα κανάλια που πρωτοστάτησαν στην πολεμική όπως το Σκάι.
Η θέση της ότι «θα καταργήσει το νόμο Παππά για να ανακτήσει το ΕΣΡ τον κομβικό και αποφασιστικό ρόλο του, θα αξιοποιήσει ολόκληρο το ψηφιακό φάσμα με νέες άδειες με τα κριτήρια που έχουμε ήδη πει, με διαφάνεια σε ό,τι αφορά την προέλευση των χρημάτων, αυστηρά ποιοτικά κριτήρια και ενιαίο τίμημα» δεν απαντά για το πώς αντιμετωπίζει τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώθηκε. Θα επιστρέψει, π.χ., τα χρήματα πίσω στους τέσσερις καναλάρχες; Ή όχι και θα δώσει νέες άδειες χωρίς περιορισμό, όπως λέει και με τι τίμημα;
Η απειλή της ΝΔ με βάση την εκκρεμότητα της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και τη μετέπειτα προσφυγή στην Ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη αποδυναμώθηκε από τη δήλωση -όχι και τόσο αναμενόμενη- του εκπροσώπου της Κομισιόν, κ. Μ. Σχοινά, που τόνισε, ερωτώμενος για τις άδειες, ότι «η Επιτροπή έχει, ήδη, τοποθετηθεί επ’ αυτού του θέματος, υπενθυμίζοντας ότι δεν υπάρχει εναρμονισμένη νομοθεσία και ως εκ τούτου τα κράτη – μέλη της ΕΕ είναι ελεύθερα να επιλέξουν και να εφαρμόσουν το καθεστώς αδειοδότησης, σύμφωνα με τις εγχώριες απαιτήσεις, και τις κοινοτικές αρχές που ορίζουν οι συνθήκες». Προσθέτει μάλιστα ότι «η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη της το αποτέλεσμα της δημοπρασίας για τις τηλεοπτικές άδειες στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι είναι μια διαδικασία, η οποία φέρνει επιπλέον έσοδα στο κράτος, κάτι το οποίο είναι θετικό», ενισχύοντας έτσι αφάνταστα την άποψη περί ισχυρού δημοσίου συμφέροντος, που επικαλείται το Δημόσιο, αντικρούοντας τους προσφεύγοντες στο ΣτΕ.
Ο κίνδυνος της νέας διαπλοκής
Το υψηλό τίμημα, όμως, έδωσε το έδαφος για πολεμική γύρω από το ενδεχόμενο να υπάρξει νέα διαπλοκή στο μέλλον. Η εκτίμηση ότι τα χρήματα που διατέθηκαν θα αξιοποιηθούν, μέσω των καναλιών, για παράπλευρους σκοπούς, που κάνει η ΝΔ και γενικώς το αντίπαλο μέτωπο, δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί από την κυβέρνηση. Η μάχη εναντίον αυτής της πολεμικής θα πρέπει να συνεχισθεί με επιμονή και επισταμένη διερεύνηση του «πόθεν έσχες» του καθενός και γενικότερα με τη διαφάνεια και την τήρηση όλων των υποχρεώσεων από τους επιχειρηματίες του Τύπου. Επίσης, με την τήρηση όλων όσων προβλέπει ο νόμος για την ποιότητα του περιεχομένου της τηλεόρασης και τη σύνθεση του ανθρώπινου δυναμικού. Ένα ισχυρό, με κύρος ΕΣΡ θα βοηθήσει πάρα πολύ τόσο στην εφαρμογή του νόμου, όσο και στην ποιότητα στον έλεγχο και τη διαφάνεια των ΜΜΕ.
Μέριμνα για τους εργαζόμενους
Τέλος, υπάρχει και το πρόβλημα του τι γίνεται με τα υπάρχοντα κανάλια που δεν πήραν άδεια, και ιδίως τους εργαζόμενους σ’ αυτά. Είναι το πιο ευαίσθητο σημείο πάνω στο οποίο αναμένεται να συνεχισθεί η σύγκρουση. Η κυβέρνηση θα κατηγορηθεί ότι κλείνει κανάλια, ότι περιορίζει την πολυφωνία στα ΜΜΕ, ότι απολύει εργαζόμενους. Οι εργαζόμενοι, από την άλλη μεριά, θα βρίσκονται ένα βήμα πριν την ανεργία και εύλογα θα ανησυχούν και θα αντιδρούν. Τίποτα δεν πρέπει να γίνει βιαστικά, ούτε υπό την αρνητική επίδραση της σκληρής πολεμικής, που θα δέχεται η κυβέρνηση. Με διάλογο και ευελιξία θα πρέπει να τεθούν όλα τα ζητήματα στο τραπέζι και να αναζητηθούν λύσεις. Με ψυχραιμία και υπομονή παρά τις, προβλεπόμενες, προκλήσεις.
Αλλαγή σελίδας στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο
Να αναληφθούν πρωτοβουλίες προστασίας των εργαζόμενων
Η υπεράσπιση του κράτους δικαίου, η ενίσχυση της πολυφωνίας και της ανεξαρτησίας των ΜΜΕ, καθώς και η εμβάθυνση της δημοκρατίας αποτελούν κεντρικούς πυλώνες της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες συνιστά ένα πρώτο, ουσιαστικό βήμα για την αλλαγή σελίδας στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, μετά από δεκαετίες παρανομίας και ασυδοσίας.
Μετά από έναν αδιάβλητο, αντικειμενικό διαγωνισμό, με υψηλότατο τίμημα υπέρ του Δημοσίου, η κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ τόλμησε να κάνει ό, τι οι προηγούμενες κυβερνήσεις είτε δεν θέλησαν, είτε δεν κατόρθωσαν, είτε δεν διανοήθηκαν καν να πράξουν. Η επιτυχής έκβαση της διαγωνιστικής διαδικασίας διέψευσε πανηγυρικά και εξέθεσε τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και ιδίως τη ΝΔ, η οποία μέχρι και την τελευταία στιγμή έδινε μάχες υπέρ της διαπλοκής. Είναι καιρός να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους, να το πάρουν πια απόφαση ότι η εποχή της κυριαρχίας του «τριγώνου της διαπλοκής» έλαβε τέλος, και να πάψουν να παρακωλύουν τη διαδικασία συγκρότησης του ΕΣΡ.
Όσο για τους εργαζόμενους στους τηλεοπτικούς σταθμούς, όσοι κραυγάζουν υπέρ χιλιάδων απολύσεων στο δημόσιο, όσοι οδήγησαν στην ανεργία και την ανέχεια, με την πολιτική τους, μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, ας μην υποκρίνονται. Θυμόμαστε τη σιωπή τους όταν εργαζόμενοι στα ΜΜΕ απολύονταν ή έμεναν επί μήνες απλήρωτοι. Η σημερινή κυβέρνηση αποδεικνύει καθημερινά και έμπρακτα ότι προασπίζεται τα δικαιώματα των εργαζομένων. Το έκανε κι εδώ, θέτοντας ως απαραίτητη προϋπόθεση για την αδειοδότηση και τη λειτουργία των σταθμών, μίνιμουμ αριθμό θέσεων εργασίας, αλλά και την απαρέγκλιτη τήρηση της εργασιακής νομοθεσίας, σε έναν τομέα όπου η ασυδοσία και η παραβίαση των δικαιωμάτων είναι καθημερινό φαινόμενο. Πράγμα που ενόχλησε κάποιους σημερινούς καναλάρχες, οι οποίοι κάθε άλλο παρά υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των εργαζομένων θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση οφείλει να πράξει ό,τι είναι δυνατόν, ώστε κανείς εργαζόμενος που θα βρεθεί σε καθεστώς επισφάλειας ή ανεργίας, έστω και προσωρινά, μέχρι τη συνολική ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, να μην μείνει απροστάτευτος. Θα πρέπει να παρθούν άμεσα πρωτοβουλίες αρωγής, ενίσχυσης και στήριξης.
Παύλος Κλαυδιανός
Πηγή: Εποχή
