Λίγοι γεω-οικονομικοί παράγοντες είναι πιο εντυπωσιακοί από τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σε πετρέλαιο χρηματοδοτημένα σε γιουάν -ειδικά όταν τα συντάσσει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον πλανήτη.
Ωστόσο, η μιντιακή στρατηγική του Πεκίνου φαίνεται να συνίσταται στο να μη διαφημίζει την έκδοση του πετρο-γιουάν [όπως λέμε πετρο-δολάριο] στο Διεθνές Χρηματιστήριο Ενέργειας της Σαγκάης.
Παρ’ όλα αυτά, υπήρχε χώρος για λίγη ευφορία. Το μπρεντ εκτοξεύτηκε στα $71 το βαρέλι για πρώτη φορά από το 2015. Το WTI στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και τρία χρόνια στα $66,55 το βαρέλι, για να υποχωρήσει στα $65,53.
Άλλη μια πρωτιά για το πετρο-γιουάν είναι το ότι για πρώτη φορά ξένοι επενδυτές αποκτούν πρόσβαση σε κινεζική αγορά εμπορευμάτων Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα δολάρια θα είναι αποδεκτά και για καταθέσεις και για διακανονισμούς Στο εγγύς μέλλον ένα καλάθι νομισμάτων θα είναι επίσης αποδεκτό ως κατάθεση.
Μήπως η έκδοση του πετρο-γιουάν αντιπροσωπεύει τη χαριστική βολή προς το πετρο-δολάριο -και την ανατολή μιας εποχής με νέους κανόνες; Ας μη βιαζόμαστε. Μπορεί να χρειαστούν χρόνια κι εξαρτάται από πολλές μεταβλητές, η πιο σημαντική από τις οποίες είναι η ικανότητα της Κίνας να διαχειρίζεται μακροσκοπικά και μικροσκοπικά και να κυριαρχήσει επί της παγκόσμιας αγορά πετρελαίου.
Καθώς ενσωματώνεται πλήρως το γιουάν στις εμπορικές συναλλαγές, η απειλή του πετρο-γιουάν για το αμερικανικό δολάριο, μέσα από μια σύνθετη, μακροχρόνια διαδικασία, θα φέρει πιο κοντά τον τελικό στόχο: συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σε πετρέλαιο χρηματοδοτημένα σε γιουάν πλήρως μετατρέψιμα σε χρυσό.
Αυτό σημαίνει ότι οι πολλοί εμπορικοί εταίροι της Κίνας θα μπορούν να μετατρέπουν γιουάν σε χρυσό χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να δεσμεύουν κεφάλαια σε κινεζικά επενδυτικά αγαθά ή να τα μετατρέπουν σε αμερικανικά δολάρια. Εξαγωγείς που αντιμετωπίζουν την οργή της Ουάσινγκτον, όπως η Ρωσία, το Ιράν ή η Βενεζουέλα, μπορούν να αποφύγουν τις αμερικανικές κυρώσεις εμπορευόμενοι πετρέλαιο σε γιουάν μετατρέψιμο σε χρυσό. Το Ιράν και η Βενεζουέλα για παράδειγμα, δε θα είχαν πρόβλημα να στέλνουν τάνκερ στην Κίνα προκειμένου να πουλούν απευθείας στην κινεζική αγορά -αν φτάσουμε σ’ αυτό.
Πώς να παρακαμφθεί το αμερικανικό δολάριο
Βραχυ-μεσοπρόθεσμα το πετρο-γιουάν θα καταστήσει πιο ελκυστική την Πρωτοβουλία Μια Ζώνη – Ένας Δρόμος, ειδικά όσο αφορά τον Οίκο των Σαούντ.
Δεν είναι ακόμα σαφές το πώς το Πεκίνο θα συνεισφέρει στην εισαγωγή της Aramco στο χρηματιστήριο, θα είναι αποφασιστικό όμως βήμα προς την κατεύθυνση της μοιραίας στιγμής όταν το Πεκίνο θα πει -ή θα υποχρεώσει- στο Ριάντ να αρχίσει να δέχεται στις πληρωμές του για το πετρέλαιο το γιουάν.
Μόνο τότε θα κινδυνέψει σοβαρά το πετρο-δολάριο -μαζί και το αμερικανικό δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Στη σύνοδο κορυφής των BRICS το 2017, ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν υποστήριξε αναφανδόν το πετρο-γιουάν, στιγματίζοντας ιδιαίτερα το “άδικο” της μονοπολικής κυριαρχίας του αμερικανικού δολαρίου.
Το πώς θα παρακαμφθεί το αμερικανικό δολάριο, όπως και το πετρο-δολάριο, έχει συζητηθεί σε συνόδους κορυφής των BRICS εδώ και χρόνια. Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Κίνας (1,32 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα τον περασμένο μήνα, αυξημένα κατά 17,8% σε ετήσια βάση). Η Μόσχα και το Πεκίνο έχουν παρακάμψει το αμερικανικό δολάριο στις διμερείς τους συναλλαγές. Τον περασμένο Οκτώβρη η Κίνα ξεκίνησε ένα σύστημα πληρωμών και στα δύο νομίσματα -το γιουάν και το ρούβλι. Κι αυτό χρησιμοποιείται στο Ρωσικό πετρέλαιο που αγοράζει η Κίνα.
Παρ’ όλα αυτά, το οικοδόμημα του πετρο-δολαρίου στηρίζεται στον ΟΠΕΚ -και στον Οίκο των Σαούντ- που συναλλάσσεται σε αμερικανικά δολάρια, κι αφού όλοι χρειάζονται δολάρια για να αγοράσουν πετρέλαιο, όλοι αγοράζουν αμερικανικά ομόλογα αυξάνοντας το αμερικανικό χρέος που καλπάζει. Το Πεκίνο έχει αποφασίσει να σπάσει το σύστημα, όσο χρόνο κι αν του πάρει.
Το πετρο-γιουάν ως έχει δεν δίνει πρόσβαση στις Κινεζικές αγορές πετρελαίου. Ξεκινά ως κάτι σημαντικό ειδικά για τις Κινεζικές εταιρείες που θέλουν να αγοράσουν πετρέλαιο αλλά θα προτιμούσαν να αποφύγουν τα σκαμπανεβάσματα του ξένου συναλλάγματος. Τίποτα δεν αλλάζει για τον υπόλοιπο πλανήτη που χρησιμοποιεί για τις αγοραπωλησίες εμπορευμάτων το αμερικανικό δολάριο -για την ώρα τουλάχιστον.
Το παιχνίδι θα αρχίσει να αλλάζει όταν τα κράτη συνειδητοποιήσουν ότι βρήκαν ένα πραγματικά αξιόπιστο εναλλακτικό προς το πετρο-δολάριο και η μαζική μετάβαση στο γιουάν θα δημιουργήσει κρίση στο αμερικανικό δολάριο.
Αυτό που το πετρο-γιουάν θα προκαλέσει βραχυπρόθεσμα είναι μια επιτάχυνση της επόμενης κρίσης στα υπουργεία Οικονομικών και στις αγορές ομολόγων, που θα φέρει με τη σειρά της κρίση στις παγκόσμιες αγορές συναλλάγματος.
Το Παν-Ευρασιατικό καλάθι πρώτων υλών
Το σημαντικό στοιχείο για τώρα, έχει να κάνει με την επιλογή του χρόνου. Το Πεκίνο έχει σχεδιάσει ένα υπερμακροπρόθεσμο πλάνο κι εν τούτοις επέλεξε να εγκαινιάσει το πετρο-γιουάν καταμεσής μιας περιόδου μεγάλης επιδείνωσης στις εμπορικές σχέσεις με την Ουάσινγκτον.
Η απάντηση στο γεω-οικονομικό γρίφο πρέπει να είναι η Χρυσή Στιγμή. Τελικά ο χρυσός θα ανέβει στο επίπεδο που το Πεκίνο -ως τότε θα κατέχει τον πλήρη έλεγχο των αγορών χρυσού- θα νιώθει έτοιμο να ορίσει ισοτιμία.
Το -αραβικό- “πετρο” της πετρο-δολαριακής εξίσωσης θα έπρεπε να έχει αντικατασταθεί προ πολλού από ένα ελεγχόμενο παν-Ευρασιατικό καλάθι πρώτων υλών. Αυτό ήταν το όνειρο του Ντικ Τσέινι -επικεντρώνοντας τα όνειρά του στον ενεργειακό πλούτο της Κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας.
Αυτό δεν συνέβη Αντί γι’ αυτό έχουμε μια υστερική Ρωσοφοβία -θυμίζει πόσο επίφοβη είναι η θέση των Δυτικών τραπεζικών ελίτ. Από πάνω, με το πετρο-γιουάν, η Κίνα αναπτύσσει ένα όπλο-κλειδί, ικανό να επιταχύνει το τέλος της μονοπολικής κυριαρχίας.
Κι όμως αυτό είναι μόλις η πρώτη κίνηση σε ένα παιχνίδι στο οποίο παίζονται πάρα πολλά. Θα πρέπει να προσέχει κανείς και στις διαδράσεις ανάμεσα στις εμπορικές δικτυώσεις και στις τεχνολογικές ανακαλύψεις. Το πετρο-δολάριο μπορεί να κινδυνεύει, απέχει πολύ όμως από το να ‘ναι ξοφλημένο.
Pepe Escobar
Μετάφραση: Κώστας Ψιούρης
Πηγή: Asia Times
