«Η κάνναβη μπορεί να σε ντύσει, να σε ταΐσει, να σε ζεστάνει, να σε στεγάσει, να σε θεραπεύσει. Υπάρχουν πάρα πολλές εφαρμογές και πολλές αναπτυξιακές προοπτικές» σημειώνει ο Αργύρης Μουντζούρης, που ασχολείται εδώ και χρόνια με το πιο παρεξηγημένο φυτό στη χώρα μας. Είναι ένας ευγενικός άνθρωπος, με πλούσιο και συνεκτικό λόγο, ζεστή φωνή και εγκάρδιο χαμόγελο. Αγωνιστής παλιάς κοπής, που τα λέει ωραία και δεν υστερεί στην πράξη. Που έχει προχωρημένες ιδέες, παλεύει όμως για «βάσιμες ουτοπίες».
Με την «καλή του», όπως τρυφερά την προσφωνεί, έχουν περάσει πολλά από τότε που άνοιξαν το Kannabishop. Στον αγώνα τους να διαλύσουν τους αστικούς μύθους που έχουν καλλιεργηθεί γύρω από την κάνναβη, με αποτέλεσμα να έχουν στερήσει την καλλιέργειά της, έχουν υποστεί συκοφαντίες και διώξεις με πολύχρονες δίκες. Έχουν κάνει παράλληλες δουλειές για να «κρατήσουν» την επιχείρηση και κυρίως για να κρατήσουν ζωντανή την ιδέα ότι η κάνναβη είναι ένα πολύ ωφέλιμο φυτό για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, «που έχει μόνο πλεονεκτήματα και μοναδικό μειονέκτημα ότι η ήμερη / βιομηχανική κάνναβη συγχέεται με την ινδική κάνναβη».
“Καλλιεργείται στην Ελλάδα από την 1η χιλιετία π.Χ.”
Με τον Αργύρη συναντηθήκαμε στο νέο κατάστημα που εγκαινίασε η ομάδα Καννάβι πρόσφατα στα Εξάρχεια, στην οδό Εμμανουήλ Μπενάκη 76. Το Καννάβι είναι ένα σχήμα συνεργαζόμενων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ανάδειξης και αξιοποίησης της ήμερης κάνναβης. Δίπλα ακριβώς είναι η Mystic Pizza, ευρέως γνωστή και αγαπητή γιατί χρησιμοποιεί υλικά έξω από τα καθιερωμένα για τις πίτσες και τα ζυμαρικά, όπως βιολογικό αλεύρι κάνναβης και ντίνκελ. Το μαγαζί στην Αθήνα άνοιξε το 2002 και μέχρι σήμερα αναρίθμητοι πελάτες το έχουν επισκεφτεί και έχουν γευτεί τα πιάτα του.
«Για να καταλάβεις και για τι μιλάμε, να σου δώσω να δοκιμάσεις ένα σοκολατάκι. Κουβερτούρα με κανναβόσπορο. Θα δεις ότι δεν έχει καμία ευφορική επίδραση». Πράγματι, ο γράφων, αν «φτιάχτηκε» με κάτι, ήταν με την κουβέντα και όχι με το κατά τα άλλα πολύ νόστιμο χειροποίητο σοκολατάκι. «Σημασία έχει να καταλάβουμε ότι η κάνναβη είναι ένα φυτό που υπήρξε εδώ πέρα για χιλιετίες. Η κάνναβη χωρίζεται σε δύο είδη, την ήμερη / βιομηχανική / κλωστική και την ινδική, που είναι ποικιλίες που με υψηλό THC. Στην Ελλάδα καλλιεργείται από την 1η χιλιετία π.Χ. και χρησιμοποιήθηκε πολύ στη ναυτιλία για σχοινιά και πανιά λόγω του ότι είναι αντιμυκητιακή ίνα και δεν σαπίζει στον αιώνα τον άπαντα». Η ανθεκτικότητα της κάνναβης διαπιστώνεται στην «αντοχή» έργων που αποτελούν σημεία αναφοράς για τον παγκόσμιο πολιτισμό. «Τα ζωγραφικά έργα της αναγέννησης τα έχουμε ακόμη γι’ αυτό τον λόγο. Αν δεις τη λέξη καμβάς στα αγγλικά θα δεις ότι γράφεται με ‘c’ όπως η κάνναβη». Η κάνναβη χρησιμοποιήθηκε ακόμη «σε ρούχα, διάφορες βιομηχανικές χρήσεις, σακιά και τσουβάλια. Αυτό που λέμε λινάτσα ήταν από κάνναβη».
Απαγόρευση από τις ΗΠΑ για το νάιλον
Ενώ όμως η κάνναβη ήταν τόσο χρήσιμη, εγκαταλείφθηκε. «Όταν εμφανίστηκε το νάιλον, με απώτερο σκοπό την προώθησή του, χρησιμοποιήθηκε στην Αμερική ως πρόσχημα η ινδική κάνναβη, ώστε να δαιμονοποιηθεί συνολικά η κάνναβη, χωρίς κανέναν λογικοφανή λόγο» λέει ο Αργύρης. Στη συνέχεια σηκώνεται από το τραπεζάκι που καθόμαστε και φέρνει προς το μέρος μου το κουτί από μια παλιά ταινία. «Είναι προπαγανδιστικό φιλμ της δεκαετίας του ’30 στην Αμερική. Όπως βλέπεις, δείχνει έναν να κάνει χρήση ενδοφλέβιας κάνναβης. Το έχεις ξανακούσει ποτέ αυτό; Είναι προφανέστατα fake news με σκοπό να φτιαχτεί κλίμα στην Αμερική. Η χρήση επίσης του όρου μαριχουάνα εφευρέθηκε γιατί είχε πιο μεξικανικό ήχο και υπόκοσμη χροιά». Η συνέπεια ήταν να απαγορευτεί στις ΗΠΑ πρώτα η ινδική κάνναβη και στη συνέχεια σε όλες τις χώρες του Δυτικού κόσμου, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα το 1957. « Δεν είχαμε ποτέ συμφέρον από αυτή την εξέλιξη, καθώς δεν είχαμε βιομηχανία πετροχημικών. Έτσι, η απαγόρευση συνετέλεσε στην αποβιομηχάνιση της χώρας».
Η Ελλάδα είχε πολλά κανναβουργεία, τα οποία, όπως ήταν λογικό, σταδιακά παρήκμασαν και έκλεισαν. «Η τελευταία παραγωγή έγινε στην Αλίαρτο (Βοιωτία) τη δεκαετία του 1970 από μια εταιρεία εν ονόματι Πανομπέλ, που έφτιαχνε μοριοσανίδες με κάνναβη». Μετά από σαράντα χρόνια, πάλι στη Βοιωτία, αλλά αυτή τη φορά στο Ύπατο, το Καννάβι έκανε την πρώτη καλλιέργεια. Προηγήθηκε η νομιμοποίηση της κλωστικής κάνναβης τον Απρίλιο του 2016 και η δικαίωση αγώνων που κρατούσαν χρόνια.
Νομιμοποίηση με κενά
«Λύθηκαν κάποια πράγματα νομοθετικά, δηλαδή η δυνατότητα για την καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα» τονίζει ο Αργύρης. Το ένα αφορά αγκυλώσεις και νομοθετικά κενά. «Παρότι το 0,2% THC είναι η επιτρεπόμενη περιεκτικότητα σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για μια καλλιέργεια ώστε να μπορείς να παράξεις προϊόντα, υπάρχει ένα νομοθετικό κενό με τα τρόφιμα. Υπάρχουν κάποιοι φορείς, όπως ο ΕΦΕΤ ή το Γενικό Χημείο του Κράτους, που σου λένε ότι και το 0,2% δεν πρέπει να υπάρχει γιατί το THC είναι ναρκωτικό, αγνοώντας ότι αυτό το πράγμα δεν έχει καμία ευφορική επίδραση». Το άλλο ζήτημα αφορά την αντίληψη του κόσμου «ότι η κάνναβη είναι κακό φυτό».
Παρά τα προβλήματα, σημειώνεται άνοδος στις καλλιεργούμενες εκτάσεις κάνναβης. «Πέρυσι στη χώρα καλλιεργήθηκαν μερικές δεκάδες στρέμματα και φέτος μερικές εκατοντάδες. Αν θέλουμε του χρόνου όμως να γίνουν χιλιάδες και να μπορέσουμε να έχουμε μια βιομηχανία που θα δώσει αναπτυξιακή προοπτική στη χώρα, πρέπει πραγματικά να δούμε τα πράγματα χωρίς αγκυλώσεις».
“Να διαχυθεί το όφελος”
Υπάρχουν δύο δρόμοι.«Είτε να γίνουν μεγάλες καλλιέργειες εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων από κάποιους μεγάλους παραγωγούς και να δινονται συμβολαιακά σε κάποια βιομηχανία, όπου θα γίνονται κάποια προϊόντα και θα επωφελούνται κάποιοι λίγοι άνθρωποι. Είτε να γίνει ένα διαφορετικό βήμα, το οποίο εμείς επιχειρούμε. Θεωρούμε πως η κάνναβη είναι φυτό υψηλής προστιθέμενης αξίας και πιστεύουμε οτι μέσω της συνεργασίας μπορούν να διαχυθούν τα οφέλη σε περισσότερα μέλη της κοινωνίας. Για να μπορέσουμε να κάνουμε όλο αυτό το πράγμα που στήσαμε με το Καννάβι, χρειάστηκε να συνεργαστούμε με έναν αγρότη που καλλιέργησε για μας σε χωράφι χωρίς να κάνει χρήση χημικών και με μεταποιητές που μας φτιάχνουν πολύ καλής ποιότητας προϊόντα, με τους οποίους έχουμε καλή σχέση και είμαστε σίγουροι για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και για το τελικό προϊόν που θα βγει στον καταναλωτή. Κάπως έτσι διαχέεται το όλο όφελος σε περισσότερα κομμάτια της κοινωνίας, οπότε η κάνναβη θεωρούμε πως είναι φύσεως συνεργατικό φυτό. Εγώ δεν μπορώ να κάνω μόνος μου όλα αυτά τα πράγματα. Πρέπει να συνεργαστώ και είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα και για άλλους τομείς της οικονομίας αυτή η λογική».
Ολοκληρώνοντας την κουβέντα μας, ο Αργύρης μας ξεναγεί στο κατάστημά τους. Σοκολατάκια, παξιμάδια, τσάι και άλλα προϊόντα βρίσκονται στα τραπεζάκια και τα ράφια του. Αρκετά προϊόντα όμως είναι από άλλες χώρες της Ευρώπης. «Ήμασταν η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που καλλιεργήσαμε. Οπότε τώρα προσπαθούμε να μπούμε σε μια αγορά που είναι ήδη ώριμη. Οπότε τώρα που ανοίγει αυτή η ιστορία με τη φαρμακευτική με την παραγωγή κανναβιδιόλης από ήμερη κάνναβη, η οποία έχει απείρως μεγαλύτερες θεραπευτικές χρήσεις και ακόμη δεν παράγεται εδώ, είναι ευκαιρία για την Ελλάδα. Δεν υπάρχει λόγος να είμαστε πάλι ουραγοί των εξελίξεων».
Κώστας Παπαντωνίου
Πηγή: Η Αυγή
