Δύσκολη περίοδος για την ΕΕ. Επιβράδυνση της ανάπτυξης, μεταναστευτικό, Brexit, κίτρινα γιλέκα στη Γαλλία, τρομοκρατική επίθεση στο Στρασβούργο και παραβίαση του ορίου του ελλείμματος στον προϋπολογισμό της Ιταλίας για το 2019. Άραγε, πόσες από αυτές τις προβληματικές υποθέσεις θα επιλυθούν με ικανοποιητικό τρόπο; Μάλλον καμία.
Όταν ο Μακρόν αναγκάστηκε, έπειτα από τις τεράστιες διαδηλώσεις των κίτρινων γιλέκων, να υποσχεθεί παροχές και να αυξήσει το έλλειμμα της χώρας του στο 3,4%, η ιταλική κυβέρνηση θεώρησε ότι μπορούσε να αφήσει ένα στεναγμό ανακούφισης και να κουνήσει μάλιστα το δάχτυλο στον πρόεδρο της Γαλλίας, που την επέπληττε για την υπέρβαση του ορίου του ελλείμματος στον προϋπολογισμό της. Όμως, ο επίτροπος Μοσκοβισί δήλωσε ότι αν η αύξηση του ελλείμματος της Γαλλίας είναι μια λύση έκτακτη και προσωρινή, θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή. Στις διαμαρτυρίες των Ιταλών που θεώρησαν ότι η Γαλλία με το 3,4% είχε ευνοϊκή μεταχείριση, ενώ οι ίδιοι ήταν αποδιοπομπαίοι τράγοι με το 2,4%, ο επίτροπος απάντησε ότι η Γαλλία δεν μπορεί να συγκριθεί με την Ιταλία, γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιτηρεί εδώ και χρόνια το χρέος της Ιταλίας, ενώ της Γαλλίας όχι.
Λόγια που δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτά στην Ιταλία παρά ως μια ταπεινωτική αντιμετώπιση μιας μεγάλης χώρας. Η ιταλική κυβέρνηση προτείνει στη συνέχεια μείωση του ελλείμματος από το 2,4% στο 2,04%, προτείνοντας την πώληση κρατικών ακινήτων, αλλά, προφανώς, η μείωση αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί και χωρίς περικοπή των δύο μεταρρυθμίσεων που αποτελούν σημαία για τους κυβερνητικούς εταίρους. Δηλαδή τη μείωση της συντάξιμης ηλικίας, που επιθυμούν και οι δύο, και τη θέσπιση του εισοδήματος του πολίτη (του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος) που επιθυμεί το Κίνημα 5 Αστέρων, αλλά ευχαρίστως θα το ακύρωνε η Λέγκα. Ούτε όμως αυτό το 2,04% ικανοποιεί την Κομισιόν. «Έγιναν κάποια βήματα», λέει ο Μοσκοβισί, «αλλά δεν αρκούν. Πρέπει να μειωθεί περαιτέρω το έλλειμμα για το 2019». Σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, το θέμα δεν είναι τόσο το εγγυημένο εισόδημα, που έχει εφαρμοστεί και αλλού, όσο η μείωση της συντάξιμης ηλικίας, που υπάρχει φόβος να «μεταδοθεί» και να θελήσουν να την εφαρμόσουν και άλλες χώρες.
Προελαύνων Ματέο Σαλβίνι
Η μεταχείριση αυτή της Ιταλίας από την ΕΕ μεγαλώνει την απογοήτευση και τα αντιευρωπαϊκά αισθήματα, καθώς και τα ποσοστά της Λέγκας στις δημοσκοπήσεις, ενώ μειώνονται τα ποσοστά των 5 Αστέρων. Ο Ματέο Σαλβίνι εκμεταλλεύεται την κατάσταση, δημιουργώντας ένα μόνιμο προεκλογικό κλίμα, παριστάνοντας τον ήρωα και εκδικητή που θα σώσει ολόκληρο τον ιταλικό λαό, όχι πια μόνο το Βορρά. Συγκεντρώνει το λαό της Λέγκας στη Ρώμη, ζητώντας του να τον εξουσιοδοτήσει για να διαπραγματευθεί με την ΕΕ, αυτός, μόνος του, ως νέος Ντούτσε.
Ταυτόχρονα, όμως, οι εργοδοτικές οργανώσεις συγκεντρώνονται στο Τορίνο, δηλώνοντας «εμείς είμαστε το κόμμα του ΑΕΠ» και ζητώντας από την κυβέρνηση να υποχωρήσει στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, απειλώντας ότι θα αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους προς την κυβέρνηση (δηλαδή προς τη Λέγκα την οποία έχουν στηρίξει σε μεγάλο βαθμό), ενώ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων παραφράσει τα λόγια του Σαλβίνι «Αδιαφορώ για το spread», λέγοντας «Εμείς είμαστε αυτοί που δεν αδιαφορούν για το spread».
Ο Σαλβίνι, ο κυρίαρχος του παιχνιδιού, προκειμένου να διατηρήσει υψηλά τα ποσοστά του μέχρι τις ευρωεκλογές, δεν διστάζει να δείξει ότι έρχεται και σε αντιπαράθεση με την εργοδοσία, λέγοντας «δεν ξέρουμε πόσους εκπροσωπεί ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων», και δε διστάζει να δημιουργήσει κοινωνική αναταραχή, διογκώνοντας το ρατσισμό, το σεξισμό και την ξενοφοβία. Καμαρώνει για την ψήφιση του «νόμου Σαλβίνι» για την ασφάλεια, που καταργεί το άσυλο για ανθρωπιστικούς λόγους και τα κέντρα ένταξης μεταναστών και προσφύγων, αφήνοντας στο δρόμο οικογένειες με παιδιά και διακόπτοντας την πορεία ένταξης χιλιάδων ανθρώπων. Κλείνει τα λιμάνια, εξαναγκάζει τις ΜΚΟ που διασώζουν ανθρώπους στη θάλασσα να αποσυρθούν και δημιουργεί προβλήματα μέχρι και στα αλιευτικά σκάφη που τολμούν να σεβαστούν το δίκαιο της θάλασσας, μην αφήνοντας τους ναυαγούς στο έλεος του Θεού. Εκκενώνει επίσης τις καταλήψεις και τον Σεπτέμβριο ξεκίνησαν πειράματα με taser στη διάθεση της αστυνομίας.
Οι μόνοι από τον κυβερνητικό συνασπισμό που δεν ψήφισαν τον νόμο Σαλβίνι ήταν 14 βουλευτές των 5 Αστέρων και ο πρόεδρος της Βουλής Ρομπέρτο Φίκο.
Υποχώρηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Στην Ιταλία, η υποχώρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμβαδίζει με τη δεξιά στροφή της κοινωνίας. Δεν θα τολμούσε παλαιότερα η νεοφασιστική Forza Nuova να επιτεθεί με καπνογόνα στην έδρα της Ένωσης Αντιστασιακών, όπως δεν θα τολμούσε ο Δήμος της Βερόνα να εγκρίνει ψηφίσματα κατά του δικαιώματος των γυναικών στην έκτρωση. Οι ρατσιστικές επιθέσεις είναι συχνές και το διαδίκτυο πλημμυρίζει από μίσος, πρώτα για τις γυναίκες, έπειτα για τους μετανάστες, στη συνέχεια για τους εβραίους και τους ομοφυλόφιλους.
Σε έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας αναφέρεται ότι «στην Ιταλία υπάρχει κατασταλτική διαχείριση των μεταναστών και επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα». Ο νόμος για την ασφάλεια, λέει η οργάνωση, περιέχει μέτρα που «βλάπτουν σοβαρά τα ανθρώπινα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών και έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ατόμων που βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση στην Ιταλία». Το 2018 οι αναγκαστικές εξώσεις εξακολούθησαν, πλήττοντας περισσότερο οικογένειες ρομά και ομάδες προσφύγων και μεταναστών, «χωρίς οι αρχές να τους προσφέρουν κατάλληλες εναλλακτικές στέγασης». Η «σκληρή γραμμή» που επιβάλλει η νέα κυβέρνηση στο θέμα των εξώσεων «κινδυνεύει να αυξήσει το 2019 τον αριθμό των άστεγων ατόμων και οικογενειών χωρίς εναλλακτικές λύσεις».
Κατά τη διάρκεια του 2018 συνεχίστηκε η προμήθεια όπλων σε εμπόλεμες χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και τα Αραβικά Εμιράτα, εξαγωγές που παραβιάζουν το νόμο και τη Διεθνή Συνθήκη για την εμπορία όπλων, που κυρώθηκε το 2014.
Κοινωνικός συντηρητισμός
Οι ιταλοί εργαζόμενοι, σύμφωνα με έκθεση του Censis, βλέπουν την ανάκαμψη να γίνεται καπνός, την εργασιακή ασφάλεια να είναι άπιαστο όνειρο, το μέλλον άγνωστο, και στρέφονται στον εύκολο στόχο. Η έκθεση καταγράφει ότι το 63% των Ιταλών είναι εχθρικό απέναντι στους μετανάστες εκτός ΕΕ, ενώ το 45% είναι εχθρικό και με τους μετανάστες από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Γενικά, για το 75% των Ιταλών η μετανάστευση αυξάνει την εγκληματικότητα, ενώ μόνο το 37% πιστεύει ότι έχουν θετική επίδραση στην οικονομία.
Υπάρχει όμως η ιταλική νεολαία, θα πει κάποιος, που δεν μπορεί να μην είναι προοδευτική.
Δυστυχώς, πρόκειται για την πιο αντιδραστική νεολαία της Ευρώπης. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center, που εξέτασε τις πολιτικές πεποιθήσεις των νέων σε Ιταλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Δανία, Γαλλία και Σουηδία, οι Ιταλοί κάτω από τα τριάντα είναι οι πιο δεξιοί και οι πιο ευρωσκεπτικιστές. Μόνο το 28% από αυτούς δηλώνουν αριστεροί, ενώ το 58% είναι προοδευτικό, αλλά είκοσι μονάδες κάτω από τον μέσο όρο. Είναι οι λιγότερο πεισμένοι ότι οι μετανάστες έχουν θετική συνεισφορά στην οικονομία, με ένα ποσοστό 52%, ενώ όλοι οι άλλοι είναι πάνω από το 70 και είναι, επίσης περισσότερο ευρωσκεπτικιστές.
Πελαγωμένοι Δημοκρατικοί
Ο κύριος υπαίτιος της καταστροφικής αυτής εικόνας, το Δημοκρατικό Κόμμα, ερίζει για τη θέση του γραμματέα, με έξη υποψηφίους, ενώ μάλλον δεν έχει αντιληφθεί πού έχει οδηγήσει τη χώρα. Όσο για τον πρωταίτιο Ματέο Ρέντσι, αυτός ανοίγει τα φτερά του για την Ευρωβουλή, όπου σκοπεύει να ενταχθεί, με δικό του κόμμα, σε μια κοινή ευρωομάδα με τους Ciudadanos και τον Μακρόν. Να δούμε όμως πού θα καταλήξει ο Μακρόν, μετά τα τελευταία γεγονότα.
Το αποτέλεσμα μιας δημοσκόπησης της εταιρείας Scenari Politici-Winpoll, δείχνει ότι ένα κόμμα του Ματέο Ρέντσι θα εμφανιζόταν ως τέταρτη δύναμη.
Ένα κόμμα του Ματέο Ρέντσι πιθανό να έφθανε στο 9%, παίρνοντας ψήφους από το ΔΚ και ένα μικρό κομμάτι από τη Forza Italia. Αυτό το αποτέλεσμα ακολούθησε την υπόθεση εξόδου του πρώην πρωθυπουργού από το Δημοκρατικό Κόμμα, που διατυπώθηκε πριν από μερικές μέρες. Αν οι Ιταλοί ψήφιζαν σήμερα, το ΔΚ θα σταματούσε στο 11,8%, η Forza Italia στο 8,9%. Σε μεγάλη πτώση σε σχέση με τον Μάρτιο το Κίνημα 5 Αστέρων (24,8%), ενώ η Λέγκα θα πετούσε στο 33,1%.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση το κόμμα του Ρέντσι προξενεί το ενδιαφέρον του 40% των ψηφοφόρων του ΔΚ, αλλά δεν παίρνει πίσω ψήφους από τη Λέγκα και το Κίνημα 5 Αστέρων. Ανάμεσα στους ψηφοφόρους του Σαλβίνι και του Ντι Μάιο η υπόθεση να ψηφίσουν τον παλαιό τους εχθρό δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη. Το περίεργο είναι ότι το 19% των ψηφοφόρων του Μπερλουσκόνι λέει ότι ενδιαφέρεται για ένα τέτοιο κόμμα, θεωρώντας πιθανό να το ψηφίσει.
Το πελαγωμένο Δημοκρατικό Κόμμα ονειρεύεται ένα μέτωπο «από τον Μακρόν ως τον Τσίπρα», το οποίο, προφανώς, δεν είναι εφικτό για ευνόητους λόγους.
Όλα αυτά εξηγούν τη δεξιά στροφή της ιταλικής κοινωνίας και, κυρίως, της νεολαίας, και εξηγούν επίσης γιατί μεγάλο μέρος των αριστερών πολιτών στράφηκε προς το Κίνημα 5 Αστέρων.
Θα ρωτήσει κάποιος: «Πού είναι η ιταλική οργανωμένη αριστερά;»
Χαμένη στο σεχταρισμό από τη μια πλευρά, και στις προσωπικές πολιτικές από την άλλη.
Θα ξυπνήσει πριν από τις ευρωεκλογές; Πολύ αμφίβολο.
Τόνια Τσίτσοβιτς
