Το επερχόμενο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί αντικειμενικά “σταθμό” στην πορεία του κόμματος. Από το καλοκαίρι του 2013 και ιδιαίτερα μετά την ανάληψη της εξουσίας, βιώνουμε μια εξαιρετικά πυκνή πολιτικά περίοδο – που χρειάζεται να αποτιμήσουμε συλλογικά και συντεταγμένα. Να καταγράψουμε τα θετικά και τα αρνητικά, τα ελλείμματα που παρουσιάστηκαν αλλά και τις προοπτικές που διανοίγονται. Και κυρίως να διαμορφώσουμε, με βάση και την κυβερνητική συνθήκη, το σημερινό πολιτικό πρόγραμμα της Αριστεράς και, παράλληλα, να επινοήσουμε τα αντίστοιχα οργανωτικά σχήματα για την προώθησή του.
Απέναντί μας έχουμε να αντιπαλέψουμε τη διάχυτη κρίση αντιπροσώπευσης και εμπιστοσύνης στην πολιτική, αλλά και δικές μας εγγενείς αδυναμίες. Ενώ χρειάζεται να διερευνήσουμε πρωτότυπες απαντήσεις προς δύο αλληλένδετες κατευθύνσεις – στόχους: Για την εμπέδωση μιας νέας σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ με την κοινωνία και ιδιαίτερα με τα στρώματα που κατεξοχήν μας ενδιαφέρουν, αλλά και για τη ριζική ανασυγκρότηση της κομματικής δουλειάς, ώστε να είναι σε θέση να παρακολουθεί, να υποστηρίζει πολιτικά και να ελέγχει την αυτοτελή λειτουργία της κυβέρνησης.
Στις νέες συνθήκες, η απεύθυνση του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία πρέπει να βασίζεται σε μια προσπάθεια να καταστήσουμε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας ενεργά συμμέτοχα στο συνολικό πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, ευρύτερα στρώματα συνειδητοποιούν ότι το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο πρότυπο έχει φτάσει στα όριά του. Η διαπίστωση αφορά ολόκληρη την Ευρώπη· ειδικά στην Ελλάδα όμως, έγινε σαφές ότι η στρατηγική της βίαιης υποτίμησης της εργασίας, που ακολουθήθηκε με συνέπεια τα προηγούμενα χρόνια, είναι αδιέξοδη για τη συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας.
Από την άλλη, υπάρχει διάχυτη -και παρά την κρίση- μια κοινωνική δημιουργικότητα και επινοητικότητα, που εκφράζεται, με όλες τις δυσκολίες, σε συνεταιριστικά παραγωγικά σχήματα, στην Παιδεία και την Υγεία, στην καλλιτεχνική δημιουργία και την επιστημονική έρευνα, σε επιχειρηματικές προσπάθειες νέων κυρίως ανθρώπων με γνώση του αντικειμένου τους.
Καθώς τα προηγούμενα μοντέλα γραφειοκρατικής και πελατειακής αντιπροσώπευσης κατέρρευσαν, αναδύονται νέες μορφές συλλογικής οργάνωσης της κοινωνίας, με τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί και πρέπει να επικοινωνεί και να συνδιαλέγεται προνομιακά – μέσα από σχέσεις αυτονομίας και διακριτών ρόλων. Με τομές στον τρόπο της διακυβέρνησης αλλά και μέσα από την άμεση δράση των μελών του, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συνομιλήσει με όρους ειλικρίνειας και ισοτιμίας με αυτά τα δυναμικά στρώματα. Στοχεύουμε σε ένα παραγωγικό μοντέλο που θα βασίζεται στην υπεράσπιση της αξιοπρεπούς και δημιουργικής εργασίας, στη στήριξη των εγχειρημάτων κοινωνικής οικονομίας, στην ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, στην αντιμετώπιση δομικών παθογενειών στο κράτος και στην Αυτοδιοίκηση. Ένα τόσο απαιτητικό προγραμματικό εγχείρημα δεν είναι μόνο ζήτημα περιεχομένου αλλά και μεθόδου: Δεν επιβάλλεται «από τα πάνω», ούτε εκπονείται αποκλειστικά και μόνο εντός των υπουργείων. Έχουμε πολλά να κερδίσουμε από την ειλικρινή επικοινωνία, τη συνύπαρξη, με συνεργασία και διαφωνίες, την παράλληλη δράση κοινωνικών οργανώσεων των πολιτών και οργανωμένης πολιτικής Αριστεράς.
Γυρνώντας σε ερωτήματα που αφορούν την κομματική μας οργάνωση: Τα προηγούμενα χρόνια δεν καταφέραμε να αξιοποιήσουμε επαρκώς ένα πλούσιο δυναμικό που μας προσέγγισε, να επινοήσουμε νέους τρόπους εσωτερικής οργάνωσης αντίστοιχους των αναγκών, να υποδεχόμαστε οργανικά στις τάξεις μας τους φορείς νέων ιδεών και επεξεργασιών. Το στοίχημα σήμερα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι να γίνει ένα εργαστήριο παραγωγής πολιτικής – προγραμματικών θέσεων και σχεδίων δράσης. Να διατηρήσει τον δίαυλο επικοινωνίας με τις διεργασίες που εξακολουθούν να συντελούνται στην κοινωνία. Μέσα από ανανεωμένες και πιο οργανωμένες δομές για την υποστήριξη της πολιτικής δουλειάς: Ισχυρές περιφερειακές οργανώσεις, θεματικά τμήματα και ομάδες εργασίας, ερευνητικά ινστιτούτα για την τεκμηρίωση πολιτικών και την επιμόρφωση στελεχών, ανοιχτά φόρουμ συζήτησης με ειδικούς και κοινωνικούς εταίρους.
Οι αναγκαίες τομές δεν μπορούν βέβαια να εξαντληθούν σε οργανωτικά σχήματα. Θα πρέπει να επιχειρηθεί μια εκ βάθρων αλλαγή της κομματικής κουλτούρας λειτουργίας. Χρειάζεται πρακτικά να “επανεφεύρουμε” την κομματική συλλογικότητα που θα αντιστοιχεί στις νέες ανάγκες, αξιοποιώντας και υπερβαίνοντας τη μέχρι σήμερα εμπειρία μας. Όπως η ανάληψη κυβερνητικής ευθύνης από ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν και είναι ένα πρωτόγνωρο πείραμα, αντίστοιχα και στο οργανωτικό πεδίο δεν έχουμε κάποιο έτοιμο μοντέλο να αντιγράψουμε, αλλά καλούμαστε, εκ των πραγμάτων, να ανοίξουμε νέους δρόμους για την ευρωπαϊκή Αριστερά στο σύνολό της. Δοκιμάζοντας νέες μορφές οργάνωσης, με πλουραλισμό και πειραματισμό στην πράξη, θα βρούμε τους τρόπους που το εγχείρημα της αριστερής κυβέρνησης, της ανόρθωσης και χειραφέτησης της κοινωνίας θα πάει παραπέρα – με το κόμμα στο επίκεντρο και όχι στο περιθώριο.
Ο Αλέξης Χαρίτσης είναι υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού αρμόδιος για θέματα ΕΣΠΑ.
Πηγή: Η Αυγή
