Σε σχέση με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, η Επιτροπή ομόφωνα εισηγείται την επαναφορά της επεκτασιμότητας των αντιπροσωπευτικών κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, καθώς και την αποκατάσταση της μετενέργειας στο προ-Μνημονίων καθεστώς της.
“Η διαπραγμάτευση θα είναι δύσκολη, ωστόσο μετά και το θετικό πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, πιστεύω ότι θα επιτύχουμε την ανάκτηση των εργασιακών δικαιωμάτων” σημειώνει η επικεφαλής της ομάδας διαπραγμάτευσης του υπουργείου και διδάκτορας Εργατικού Δικαίου Έφη Αχτσιόγλου.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Πετρόπουλο
* Πριν από λίγες ημέρες παραδόθηκε το πόρισμα της Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα εργασιακά. Θεωρείτε πως στο πόρισμα έχουν θετική αντιμετώπιση μια σειρά θέματα, όπως οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ) και οι ομαδικές απολύσεις, και τι ρόλο μπορεί να παίξει αυτό στην τελική διαπραγμάτευση;
Το πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων είναι σε μεγάλο βαθμό θετικό για την προστασία της εργασίας και της συνδικαλιστικής δράσης και υποστηρικτικό των θέσεων της ελληνικής κυβέρνησης. Εντελώς συνοπτικά, αναφορικά με τη συνδικαλιστική δράση, η Επιτροπή ομόφωνα υποστηρίζει ότι δεν θα πρέπει να αλλάξουν οι κανόνες για την απεργία, ούτε και να αρθεί η απαγόρευση της ανταπεργίας (loc kout). Σε σχέση με τις ομαδικές απολύσεις, δεν θέτει θέμα ορίων ομαδικών απολύσεων, συνεπώς δεν προτείνει την περαιτέρω απελευθέρωσή τους. Αναφορικά με τη διοικητική έγκριση που προβλέπεται από το ισχύον Ελληνικό Δίκαιο στις ομαδικές απολύσεις, η Επιτροπή ομόφωνα υποστηρίζει ότι θα πρέπει να περιμένουμε την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου της Ε.Ε. επί του ζητήματος και στη συνέχεια να προσαρμόσουμε ανάλογα την ελληνική νομοθεσία, όπως εξάλλου οφείλουμε. Αναγνωρίζει ωστόσο η Επιτροπή ότι το ισχύον σύστημα της προληπτικής έγκρισης, εφόσον αμφισβητηθεί η νομιμότητά του, μπορεί να αντικατασταθεί από ένα άλλο σύστημα εκ των προτέρων έγκρισης του σχεδίου απολύσεων. Σε σχέση με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, η Επιτροπή ομόφωνα εισηγείται την επαναφορά της επεκτασιμότητας των αντιπροσωπευτικών κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, καθώς και την αποκατάσταση της μετενέργειας στο προ-Μνημονίων καθεστώς της. Περαιτέρω, η Επιτροπή, με πλειοψηφία έξι προς δύο, υποστηρίζει την αποκατάσταση της αρχής της ευνοϊκότερης για τον εργαζόμενο ρύθμισης στην περίπτωση συρροής ΣΣΕ διαφορετικών επιπέδων και με πλειοψηφία πέντε προς τρία εισηγείται ότι ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να καθορίζεται μέσω εθνικής γενικής ΣΣΕ με καθολική εφαρμογή. Τέλος, σε σχέση με τη διαιτησία, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι το ισχύον καθεστώς, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα μονομερούς προσφυγής, επί του παρόντος δεν χρήζει τροποποίησης. Είναι φανερό ότι σε μεγάλο βαθμό το πόρισμα είναι θετικό και αντανακλά τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης σε καίρια σημεία της διαπραγμάτευσης. Ως τέτοιο αποτελεί ισχυρό εργαλείο στην επικείμενη διαπραγμάτευση και βάση συζήτησης. Προφανώς, στο πόρισμα υπάρχουν και θολά σημεία. Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι ότι μια επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, η σύνθεση της οποίας συμφωνήθηκε από κοινού με τους δανειστές, και αναγνωρίζει σαφώς, άλλοτε με ομοφωνία και άλλοτε με πλειοψηφία, ότι τα όσα συντελέστηκαν στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα από το 2010 και μετά συνιστούν μια γενικευμένη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.
* Η πρόταση της Επιτροπής για επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων δεν βρίσκεται σε αντίφαση εκ πρώτης όψεως με τη δέσμευση του Μνημονίου όσον αφορά την επιστροφή στις προηγούμενες προβλέψεις, δηλαδή στο πλαίσιο των ΣΣΕ που προϋπήρχε;
Το Μνημόνιο, στο τμήμα που αφορά την αγορά εργασίας αναφέρει ότι η κυβέρνηση θα δρομολογήσει διαδικασία διαβούλευσης με σκοπό την επανεξέταση υφιστάμενων πλαισίων της αγοράς εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ομαδικών απολύσεων, της συλλογικής δράσης και των συλλογικών διαπραγματεύσεων, λαμβανομένων υπόψη των βέλτιστων πρακτικών σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Επομένως, κατ' αρχάς στο Μνημόνιο συνομολογείται ότι το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, θα πρέπει να επανεξεταστεί. Με άλλα λόγια, γίνεται αποδεκτό ότι οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στο πεδίο αυτό, για εμάς πολιτικές πλήρους απορρύθμισης ενός θεσμικού μοντέλου προστασίας της εργασίας, θα πρέπει να επανακριθούν. Κατά δεύτερον, το Μνημόνιο κάνει λόγο για σεβασμό των «βέλτιστων ευρωπαϊκών και διεθνών πρακτικών». Η κατεύθυνση αυτή είναι όντως γενικόλογη, δεν είναι όμως κενή περιεχόμενου. Δείχνει προς το σεβασμό των βασικών αρχών του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου, όπως οι αρχές αυτές αποτυπώνονται στις συνθήκες της Ε.Ε., στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., κ.λπ. Τρίτον, στο Μνημόνιο πράγματι επισημαίνεται ότι «οι αλλαγές στις πολιτικές για την αγορά εργασίας δεν θα πρέπει να συνεπάγονται την επιστροφή σε παλιότερο πλαίσιο πολιτικής», η φράση όμως δεν τελειώνει εκεί. Η πρόταση συνεχίζει και χαρακτηρίζει ως πλαίσιο πολιτικής στο οποίο δεν θα πρέπει να υπάρχει επιστροφή αυτό που είναι «ασύμβατο με τους στόχους της προώθησης μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης». Η πλήρης και ορθή ερμηνεία της φράση τους Μνημονίου εκτιμώ πως περισσότερο μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά στις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, παρά να τις ναρκοθετήσει.
* Είπατε ότι το πόρισμα είναι σε μεγάλο βαθμό θετικό και υποστηρικτικό των θέσεων της ελληνικής κυβέρνησης. Δεν είναι αλήθεια όμως ότι στο κομμάτι των ομαδικών απολύσεων οι εμπειρογνώμονες συστήνουν περαιτέρω ευελιξία των εργασιακών σχέσεων με το πρόσχημα της αποφυγής των επιπτώσεων από τις ομαδικές απολύσεις;
Στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, μεταξύ άλλων, υποστηρίζει πως σε περιπτώσεις προσωρινής οικονομικής δυσχέρειας, η εργασία μειωμένου ωραρίου μπορεί να αποτρέψει τις ομαδικές απολύσεις, αλλά και πως σ’ αυτή την περίπτωση ο εργαζόμενος θα πρέπει να λαμβάνει επίδομα ανεργίας για τις ώρες που δεν μπόρεσε να εργαστεί. Η σύσταση αυτή της Επιτροπής έχει παρερμηνευτεί ιδιαιτέρως, με πολλούς να κάνουν λόγο για πλήρη ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας. Στην πραγματικότητα, όμως, στο σημείο αυτό το πόρισμα είναι πολύ πιο ευνοϊκό για τους εργαζόμενους από την ισχύουσα κατάσταση. Μάλιστα, ήδη υπό το ισχύον Δίκαιο, στο πλαίσιο των υποχρεωτικών διαβουλεύσεων που προηγούνται της πρότασης για ομαδικές απολύσεις, οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες οφείλουν να εξερευνήσουν λύσεις που θα αποτρέψουν τις απολύσεις, μεταξύ άλλων και αυτή του μειωμένου ωραρίου. Ποιο είναι το καινούργιο στοιχείο που εισηγείται η Επιτροπή; Ότι σε περίπτωση μειωμένου ωραρίου ο εργαζόμενος θα πρέπει να λάβει επίδομα για τις ώρες που δεν εργάστηκε, κάτι που υπό το ισχύον Δίκαιο δεν προβλέπεται. Γι’ αυτό και η πρόταση των εμπειρογνωμόνων στο συγκεκριμένο σημείο είναι περισσότερο ευνοϊκή για τους εργαζόμενους και όσα περί του αντιθέτου γράφονται ή λέγονται έχουν έντονα στοιχεία παραπληροφόρησης.
* Αν κλείσει θετικά η διαπραγμάτευση, θα μπορούσε συνολικά το υπουργείο Εργασίας να ισχυριστεί ότι απενεργοποίησε δύο “βόμβες” (ασφαλιστικό, εργασιακά) με τις λιγότερες δυνατές ή και καθόλου απώλειες στην περίπτωση των εργασιακών;
Θα πρέπει κατ' αρχάς να σας επισημάνω εδώ, διότι δεν είναι γενικά γνωστό, ότι το ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων είναι ζήτημα που η ελληνική κυβέρνηση πίεσε και κατάφερε να θέσει στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης, παρά την ισχυρή αντίσταση των δανειστών. Διότι οι δανειστές εκτιμούν ότι το θεσμικό πλαίσιο των συλλογικών εργασιακών σχέσεων όπως έχει απορρυθμιστεί τα τελευταία χρόνια, με τον πλήρη υποσκελισμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την κυριαρχία των ατομικών συμβάσεων εργασίας, αποτελεί την επιθυμητή κατάσταση. Με δεδομένα τα σημεία του πορίσματος, τις θέσεις των κοινωνικών εταίρων και τη στήριξη της ΔΟΕ, τα πράγματα θα εξελιχθούν με λογικό τρόπο και η κυβέρνηση θα μπορεί να ισχυριστεί ότι με την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης όχι απλώς απενεργοποίησε μια βόμβα στα εργασιακά, αλλά ότι σε συνθήκες επιτροπείας πέτυχε την ανάκτηση βασικών εργασιακών δικαιωμάτων.
Πηγή: Η Αυγή
