12 Φεβρουαρίου 2011: Σαστισμένη η ελληνική κοινή γνώμη -αλλά και τρομοκρατημένη μετά από 8,5 μνημονιακούς μήνες- επληροφορείτο από τα ελληνικά ΜΜΕ ότι σε συνέντευξη Τύπου που έδωσαν το μεσημέρι της ίδιας ημέρας στο Ζάππειο οι τροϊκανοί ανακοίνωσαν μια γιγάντια εκποίηση της εθνικής περιουσίας, ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ποσό αυτό ακούστηκε τεράστιο ακόμη και συγκρινόμενο με το ύψος του συνολικού «δανείου» της τρόικας, που ανήλθε στα 110 δισ. ευρώ. Νερό, ηλεκτρισμός, ΟΠΑΠ, ταχυδρομεία, ορυκτός πλούτος, στρατηγικοί τομείς, ακόμη κι αν προστίθονταν σε ηπιότερων μορφών αποκρατικοποιήσεις, όπως είναι λόγου χάρη τα αχρησιμοποίητα ακίνητα του ελληνικού κράτους στο εξωτερικό, ακίνητα τραπεζών ή ο ιππόδρομος, δεν έφταναν για να συγκεντρωθεί το κολοσσιαίο αυτό ποσό. Οι τροϊκανοί αποπειράθηκαν να βάλουν τότε σε εφαρμογή το σχέδιο να πουληθεί ένα τεράστιο μέρος της ελληνικής κρατικής περιουσίας, προκειμένου να αποπληρώσει το χρέος της, ενδεχομένως και για να χρησιμοποιηθεί το ποσό αυτό προκειμένου να ξαναγοράσει η Ελλάδα τα δικά της ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, να σώσει δηλαδή τους δανειστές.
Ιθύνων νους αυτού του σχεδίου ήταν ο τότε επικεφαλής ελεγκτής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην τρόικα Πολ Τόμσεν, ο οποίος και ανακοίνωσε το ποσό αυτό μαζί με τους Σερβάς Ντερούζ εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Κλάους Μαζούχ εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Πέμπτη 28 Ιουλίου 2016. Έχουν περάσει 1.993 ημέρες από την ανακοίνωση του προγράμματος των ύψους 50 δισ. ευρώ ιδιωτικοποιήσεων και δημοσιοποιήθηκε η έκθεση του Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης (Independent Evaluation Office – IEO) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τον ρόλο του ΔΝΤ στα προγράμματα της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας την περίοδο 2010 – 2011. Η έκθεση επιρρίπτει ευθύνες στην προηγούμενη (υπό τον Ντομινίκ Στρος Καν) διοίκηση του ΔΝΤ για τις επιλογές του αναφορικά με την Ελλάδα και μεταξύ άλλων, κάνει και αυτοκριτική ότι οι στόχοι για τις ιδιωτικοποιήσεις ήταν παραπάνω από φιλόδοξοι.
Αυτό όμως που αποκρύπτει η έκθεση είναι ότι τα 50 δισ. ευρώ δεν τα ανακοίνωσε κανένας Στρος Καν, αλλά ο νυν διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Πολ Τόμσεν, ο οποίος συνεχίζει «να λύνει και να δένει», να παρεμβαίνει και να συντονίζει τις σχέσεις του ταμείου με τη χώρα μας (υπενθυμίζεται σχετικά ο διάλογος Τόμσεν – Βελκουλέσκου που διέρρευσε στα WikiLeaks, από όπου προέκυψε ότι η αποστολή του ΔΝΤ φρονούσε πως ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2018 πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον στο 2,5% του ΑΕΠ ή, ιδανικά, στο 1,5% του ΑΕΠ).
Αναδιάρθρωση χρέους
Πάλι το 2011, λίγες ημέρες νωρίτερα όμως, σε γνωστή ταβέρνα του Παγκρατίου συνέτρωγαν βράδυ οι τρεις τροϊκανοί, χαλαρά, χωρίς γραβάτα, με υψηλόβαθμα και μεσαία κυβερνητικά στελέχη που λόγω θέσης ήταν από τους τακτικότερους συνομιλητές με τους εκπροσώπους των δανειστών. Ανάμεσα σε παϊδάκια και λευκό κρασί, οι τροϊκανοί προφανώς (μια και ουδείς εκτός των παρακαθήμενων μπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς ελέχθη εκείνο το βράδυ) θα ανέπτυσσαν τις προτάσεις και απόψεις τους (ενδεχομένως πιο σωστός θα ήταν ο όρος “εντολές”) για το ελληνικό πρόγραμμα. Έχουν περάσει περισσότερες από 2.000 ημέρες από εκείνο το βράδυ Πέμπτης του Ιανουαρίου του 2011 και από πουθενά δεν προκύπτει ότι η τότε ελληνική κυβέρνηση έθεσε θέμα αναδιάρθρωσης του χρέους ως όφειλε. Απλώς δεχόταν αδιαμαρτύρητα εντολές οι οποίες κατέστρεφαν με ταχείς ρυθμούς μια χώρα, καταδικάζοντάς τη σε μια πολυετή ύφεση. Και ήλθε “κατόπιν εορτής” η έκθεση του ΔΝΤ να παραδεχθεί ότι ένα από τα σοβαρότερα λάθη που έγιναν στο ελληνικό πρόγραμμα ήταν η μη έγκαιρη αναδιάρθρωση του χρέους κατόπιν απαίτησης των Ευρωπαίων (και σιωπηρής συναίνεσης της τότε κυβέρνησης).
Grexit
Ένα άλλο σφάλμα που παραδέχεται η έκθεση του ΔΝΤ είναι η εμπιστοσύνη προς την ελληνική οικονομία, η οποία επηρεάστηκε δυσμενώς και από τις αναφορές των Ευρωπαίων πολιτικών περί εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (Grexit).
Και ενώ η παραδοχή αυτή αφορούσε την περίοδο 2010 – 2011, φτάσαμε εν έτει 2016 να συντηρούν το θέμα του Grexit οι ίδιοι οι δανειστές, και εν προκειμένω οι Ευρωπαίοι, με πιο χαρακτηριστικό κρούσμα τις δηλώσεις που έκανε για τη χώρα μας τον περασμένο Φεβρουάριο ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος εμμέσως επανέφερε το θέμα της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Υπενθυμίζεται ότι μιλώντας την Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου σε εκδήλωση στο Αμβούργο, ο Β. Σόιμπλε εξέφρασε την άποψη ότι μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα είχε «πονέσει» μια φορά τους Έλληνες και θα είχε αποφευχθεί αυτή η «ατέλειωτη επίπονη διαδικασία» που βιώνει τώρα ο ελληνικός λαός. Κι αυτό το είπε σε μια περίοδο που η ελληνική κυβέρνηση, έχοντας ψηφίσει λίγους μήνες νωρίτερα ένα επώδυνο πρόγραμμα και εν μέσω σκληρών συζητήσεων με τους δανειστές, επεδίωκε αγωνιωδώς να θέσει τέλος διά παντός στη “δραχμολογία” προκειμένου να προσελκύσει επενδύσεις.
Ακόμη ένα λάθος που παραδέχεται η έκθεση του ΔΝΤ ήταν η παραδοχή ότι το πρόγραμμα λάμβανε υπ’ όψιν έναν πολλαπλασιαστή μόλις 0,5, παρά τις παραδοχές των στελεχών του Ταμείου ότι η κλειστή ελληνική οικονομία και η απουσία εργαλείων υποτίμησης του νομίσματος θα πολλαπλασίαζαν το δημοσιονομικό σοκ. Ο πολλαπλασιαστής τελικά ήταν διπλάσιος.
Ακόμη όμως και μετά τη διετία 2010 – 2011, οι πολλαπλασιαστές που χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν οι δανειστές αποδεικνύονται από τις ίδιες τις εξελίξεις εσφαλμένοι. Όπως συνέβη, για παράδειγμα, με την υποβάθμιση των σωρευτικών επιπτώσεων στα ληξιπρόθεσμα χρέη των φορολογουμένων προς το Δημόσιο με τους φόρους που κατά καιρούς ζητούσαν ή και επέβαλαν (όπως λ.χ. το περιβόητο χαράτσι της ΔΕΗ) ή όπως συμβαίνει κατά κανόνα με τις αστοχίες των προβλέψεων των δανειστών για τα βασικά μακροικονομικά και δημοσιονομικά μεγέθη καθ’ όλη την περίοδο 2010 – 2015.
Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα σφάλματα που, αν και “ομολογημένα”, εξακολουθούν να γίνονται. Η έκθεση κάνει λόγο για έγκαιρη αναδιάρθρωση του χρέους κατόπιν απαίτησης των Ευρωπαίων, ενώ με κάθε ευκαιρία το ΔΝΤ ζητάει αναδιάρθρωση του χρέους. Το “too little, too late” του PSI του 2012 είναι ένα σφάλμα που κινδυνεύει να επαναληφθεί, καθώς οι Ευρωπαίοι δανειστές όχι μόνο κωλυσιεργούν στην ανεύρεση μόνιμης και βιώσιμης λύσης για το ελληνικό χρέος, αλλά ακόμη και οι κατά καιρούς διαρροές για τη φύση που θα μπορούσε να είχε μια τέτοια λύση αποδεικνύονται φειδωλές και άτολμες.
Με βάση τα παραπάνω, αποδεικνύεται ότι το “πάθημα” δεν έγινε “μάθημα” για τους δανειστές, προφανώς επειδή δεν αφορά τους ίδιους το πρόβλημα, αλλά 10.000.000 κατοίκους μιας απομακρυσμένης γι’ αυτούς χώρας στον Νότο της Ευρώπης.
Θάνος Παναγόπουλος
Πηγή: Η Αυγή
