Την ημέρα που το πρακτορείο Bloomberg ανακήρυττε τον Τζεφ Μπέζος ως “τον πλουσιότερο άνθρωπο στη σύγχρονη ιστορία”, οι αποθηκάριοι της Amazon στην Ευρώπη κατέβαιναν σε μια ακόμη απεργιακή κινητοποίηση διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες εργασίας σε μια εταιρεία που συνδυάζει τέλεια το αστραφτερό προφίλ της νέας τεχνολογίας με την πιο άγρια εκδοχή του εργασιακού Μεσαίωνα.
Για τρεις μέρες, το κέντρο διανομής της Amazon στην Ισπανία άδειασε από προσωπικό. Μαζί με τους 1.800 εργαζόμενους στις αποθήκες του Σαν Φερνάντο ντε Εναρές στη Μαδρίτη απήργησαν και οι συνάδελφοί τους στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Πολωνία και τη Βρετανία. “Το μήνυμα είναι σαφές. Τη στιγμή που η εταιρεία πλουτίζει, εξοικονομεί χρήματα σε βάρος των εργαζομένων της”, σχολίασε η Στέφανι Νίτσενμπέργκερ, εκπρόσωπος του γερμανικού συνδικάτου Verdi.
Επειδή φυσικά στην Amazon λεφτά υπάρχουν. Και μάλιστα αφθονούν. Δεν είναι μόνο ότι η προσωπική περιουσία του ιδρυτή της υπολογίζεται πλέον από το Bloomberg σε 150 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι μετοχές της εταιρείας σκαρφαλώνουν όλο και πιο ψηλά. Τη Δευτέρα, έκλεισαν στα 1.841 δολάρια καταγράφοντας ένα ακόμη χρηματιστηριακό ρεκόρ.
Και είναι επόμενο η επιχείρηση να επεκτείνεται. Πριν από λίγους μήνες, ο μεγιστάνας του ηλεκτρονικού εμπορίου εξαγόρασε την εταιρεία Whole Foods για 13,4 δισεκατομμύρια δολάρια στρέφοντας το ενδιαφέρον του και στην αγορά φρούτων και λαχανικών. Την ίδια στιγμή, έρευνα αποκάλυπτε ότι ένας στους τρεις εργαζόμενους της εταιρείας στην Αριζόνα εξαρτούσε την επιβίωση του από κουπόνια του αμερικανικού Δημοσίου για τη χορήγηση τροφίμων.
Δεν είναι η μοναδική αντίφαση. Όπως σχολίασε χαρακτηριστικά ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών Μπέρνι Σάντερς, το αφεντικό της Amazon κερδίζει περίπου 275 εκατομμύρια την ημέρα, ενώ αρνείται να δώσει αξιοπρεπείς μισθούς στους εργαζομένους του. “Το ανακαινισμένο σπίτι του Τζεφ Μπέζος στην Ουάσιγκτον θα διαθέτει 25 τουαλέτες. Την ίδια ώρα, οι υπάλληλοι της Amazon δεν κάνουν διάλειμμα για τουαλέτα προκειμένου να πετύχουν τους εξοντωτικούς στόχους τους” πρόσθεσε.
Το έθεσε μάλλον πολιτισμένα. Γιατί, σύμφωνα με καταγγελίες εργαζομένων, υπάρχουν εργαζόμενοι που κατουράνε σε μπουκάλια προκειμένου να μην εγκαταλείψουν ούτε στιγμή το πόστο τους. Αν και τα διαλείμματα δεν απαγορεύονται ρητώς, οι ημερήσιοι και μηνιαίοι “στόχοι” που θέτει η εταιρεία για τους εργαζομένους της είναι τόσο εξωφρενικοί και απλησίαστοι ώστε κάθε λεπτό να θεωρείται κρίσιμο.
Ο όρος “εργασιακός Μεσαίωνας” μοιάζει τελικά μάλλον επιεικής για τις συνθήκες εργασίας στο μεγαθήριο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Αν μη τι άλλο, οι δουλοπάρoικοι ανέπνεαν καθαρό αέρα και μιλούσαν μεταξύ τους την ώρα της δουλειάς. Στην εταιρεία – πρότυπο της “νέας οικονομίας”, οι συνθήκες παραπέμπουν περισσότερο είτε στις φάμπρικες – κάτεργα της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης είτε στα sweatshops των αναπτυσσόμενων χωρών.
Η αντοχή των υλικών
Ο Σεθ Κινγκ άντεξε μόλις δυο μήνες δουλειάς στην αποθήκη της Βιρτζίνια. Όπως αναφέρει στο περιοδικό «Vox», ακόμη και αυτό το μικρό διάστημα στάθηκε αρκετό για να διαπιστώσει πόσο “εξουθενωτικές” και “καταθλιπτικές” ήταν οι συνθήκες εργασίας. “Περνάς 10 ώρες στο πόδι, δεν υπάρχουν παράθυρα και δεν επιτρέπεται να μιλάς σε άλλους”, σημειώνει.
Και να ‘λεγε κανείς ότι ο μισθός επαρκούσε για να πληρώσει τους λογαριασμούς. Μετά το δεκάωρο στην αποθήκη, ο Κινγκ υποχρεωνόταν να δουλεύει σαν υπάλληλος εταιρείας σεκιούριτι για να τα βγάζει πέρα. “Σχημάτισα αμέσως την εικόνα ότι εκμεταλλεύονταν τους ανθρώπους μέχρι θανάτου ή μέχρι να είναι πια υπερβολικά κουρασμένοι για να δουλέψουν άλλο. Έπειτα από δύο μήνες ένιωσα ότι δεν μπορούσα να δουλέψω εκεί και να διατηρήσω την πνευματική μου υγεία” καταγγέλλει σήμερα.
Η ίδια η εταιρεία αρνείται, φυσικά, τις κατηγορίες. “Η Amazon είναι ένας δίκαιος και υπεύθυνος εργοδότης και παραμένει προσηλωμένη στον διάλογο που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας μας. Παραμένουμε δεσμευμένοι στη διασφάλιση δίκαιης συνεργασίας με όλους τους υπαλλήλους μας, συμπεριλαμβανομένων θετικών συνθηκών εργασίας και ενός περιβάλλοντος φροντίδας και ενσωμάτωσης”, τονίζει ανακοίνωσή της.
Περίεργο, γιατί, μόλις το 2015, η εφημερίδα «New York Times» επικοινώνησε με περισσότερους από 100 πρώην και νυν εργαζομένους της εταιρείας οι οποίοι επιβεβαίωναν πλήρως τις καταγγελίες. Η Amazon πειραματίζεται “για να δει μέχρι πού μπορεί να πιέσει τους εργαζόμενους”, συμπέραινε το σχετικό ρεπορτάζ κάνοντας λόγο για απάνθρωπες συνθήκες που σπρώχνουν τους υπαλλήλους στο “όριο της κατάρρευσης”.
“Έχω δει σχεδόν όλους τους συναδέλφους μου να ξεσπούν κάποια στιγμή σε κλάματα” ήταν η χαρακτηριστική μαρτυρία ενός από αυτούς. Σύμφωνα με άλλες καταθέσεις, οι “Αμαζόνιοι”, όπως αποκαλούνται οι εργαζόμενοι της εταιρείας, δουλεύουν συχνά για περισσότερο από 80 ώρες την εβδομάδα κάτω από ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο σύστημα παρακολούθησης που καταγράφει την κάθε τους κίνηση.
Ναι, αλλά η ανάπτυξη;
Η εταιρεία δεν χάνει ευκαιρία να υπογραμμίσει ότι έχει επενδύσει 15 δισεκατομμύρια δολάρια σε ευρωπαϊκές χώρες δημιουργώντας 65.000 μόνιμες θέσεις εργασίας. Τι λένε γι’ αυτό οι εργαζόμενοι; “Παρά τη στρατηγική της εταιρείας να ανοίγει νέα κέντρα σε χώρες που θεωρούνται πιο ‘ήσυχες’ από συνδικαλιστικής άποψης, οι σκληρές εργασιακές συνθήκες που επιβάλλει εξαναγκάζουν όλο και περισσότερους εργαζόμενους να εξεγείρονται εναντίον της” σημειώνει η Υπερεθνική Κοινωνική Πλατφόρμα που διοργάνωσε την απεργία της προηγούμενης εβδομάδας.
Και, φυσικά, οι «Αμαζόνιοι» έχουν τη δική τους στρατηγική. Δεν ήταν τυχαίο ότι η απεργία προγραμματίστηκε να συμπίπτει με την Prime Day της Amazon, μια μέρα ειδικών προσφορών για τους καταναλωτές και προσπάθεια της εταιρείας να δημιουργήσει μια επιπλέον Black Friday. H εταιρεία προσδοκούσε να βγάλει περισσότερα από 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια από τις πωλήσεις της Τρίτης, στόχος που τώρα μάλλον δύσκολα θα επιτευχθεί.
Τα “διαφυγόντα κέρδη” ήταν μάλλον ο λόγος για την οποία η εταιρεία κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να κρατήσει τις αποθήκες σε λειτουργία. Λεωφορεία με απεργοσπάστες έσπασαν το μπλόκο των απεργών γύρω από τις αποθήκες του Σαν Φερνάντο εξασφαλίζοντας τη συνέχιση της διανομής προς το καταναλωτικό κοινό. Η ισπανική αστυνομία βοήθησε όσο μπορούσε από την πλευρά της ξυλοφορτώνοντας τους απεργούς και συλλαμβάνοντας τρεις από αυτούς.
Το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι η μεταφορά της σύγκρουσης στο γήπεδο του αντιπάλου, το Διαδίκτυο. Ομάδες ακτιβιστών έχουν ήδη αρχίσει να κινητοποιούνται γύρω από το μποϊκοτάζ της εταιρείας. «Μην κάνετε αγορές, βλέπετε ταινίες και μην ανοίγετε καν την ιστοσελίδα της» έγραψε την προηγούμενη εβδομάδα χρήστης του Tweeter. To μποϊκοτάζ στο συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης άρχισε στις 10 Ιουλίου κάτω από το hashtag #amazonstrike on Twitter.
Στις αρχές της εβδομάδας, η ομάδα Game Workers Unite International, που διεκδικεί συνδικαλιστικά δικαιώματα για τους εργαζόμενους στη βιομηχανία βιντεοπαιχνιδιών ανακοίνωσε ότι θα μποϊκοτάρει σε ένδειξη αλληλεγγύης και το Twitch, την πλατφόρμα ηλεκτρονικών παιχνιδιών που εξαγοράστηκε από την Amazon το 2014. Η απληστία του Μπέζος και της εταιρείας του δείχνει να αφυπνίζει κάτι επικίνδυνο για τους ίδιους. Πολύ σύντομα το ηλεκτρονικό εμπόριο θα μπορούσε να βρει απέναντί του τον ηλεκτρονικό συνδικαλισμό.
Μιχάλης Τρίκκας
Πηγή: Η Αυγή
