Ντίνα Βαΐου

Στο φύλλο της Εποχής 18-19 Ιουνίου 2022 δημοσιεύτηκε το ενδιαφέρον άρθρο της Α. Κοσυφολόγου "Νέος…

Ένας τέτοιος διάλογος, αν εξακολουθεί να είναι επιθυμητός από την αριστερά σήμερα, δεν μπορεί να ξεκινήσει, κατά τη γνώμη μου, με τη διατύπωση της Φ. Χάουγκ περί "ένταξης του φεμινισμού στον μαρξισμό" και πρωτοκαθεδρίας του εργατικού κινήματος ως ιστορικού υποκειμένου και φορέα μετασχηματισμού, έστω και αν "επέλθει αλλαγή και των δύο" (θέση VII). Αντίθετα, ένα τέτοιο ξεκίνημα θα καταδίκαζε το διάλογο από το ξεκίνημα, υπονομεύοντας τη δυνατότητα να βρεθούν αντιμέτωποι με ίσους όρους ο φεμινισμός και ο μαρξισμός, δύο θεωρίες που στοχεύουν στην κοινωνική απελευθέρωση και το ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Και θα προσπερνούσε το πιο κάτω καταστατικό ερώτημα: Τι σημαίνει για τον μαρξισμό η διαπίστωση ότι ένα μέρος της κοινωνίας καθορίζεται και δέχεται εκμετάλλευση με τρόπους ανεξάρτητους από την ταξική πάλη και την οργάνωση της παραγωγής; Και τι σημαίνει για το φεμινισμό η διαπίστωση ότι ο καπιταλισμός δεν θα άλλαζε υπόσταση αν ενσωμάτωνε ισότιμα τα φύλα (με τους διαφορετικούς προσδιορισμούς μέσα την κατηγορία "φύλο")2; Μετά από τόσες δεκαετίες παθιασμένης συζήτησης, άλλα και απόλυτης αδιαφορίας και σιωπής στο δημόσιο διάλογο, πιστεύω ένα τέτοιο ερώτημα δεν μπορεί να συζητηθεί, και πολύ λιγότερο να απαντηθεί, σε ένα επίπεδο θεωρητικής αφαίρεσης και παγκόσμιας γενίκευσης, όπως επιχειρήθηκε στο παρελθόν. Αντίθετα, έχει νόημα να συζητιέται σε συγκεκριμένα κάθε φορά γεωγραφικά και κοινωνικά συμφραζόμενα και μέσα από την προσέγγιση θεμάτων στα οποία μπορούν να αναζητηθούν "τόποι συνάντησης". Η φτώχεια, η ανεργία, η διάλυση των κοινωνικών κεκτημένων σε δέκα χρόνια πολύπλευρης κρίσης, η διόγκωση της απλήρωτης οικιακής εργασίας και φροντίδας, η αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, η πλήρης και εν πολλοίς έμφυλη αποδιάρθρωση της απασχόλησης σε συνθήκες εγκλεισμού στο σπίτι λόγω της Covid 19, είναι σημαντικά τέτοια θέματα.