1. Αν καταλαβαίνω καλά, πρόκειται για ένα τρισδιάστατο ιντερνετ. Θα μπορείς πχ να παρακολουθείς το ματς Mπαρτσελόνα-Ρεάλ σαν είσαι μέσα στο γήπεδο. Ή το ματς Χαλγργκιανοί-Ζοργκιανοί. Ή θηριομαχίες στο Κολοσσαίο. Να βρίσκεσαι στη δουλειά σου. Και να καταναλώνεις. Και εκατομμύρια άλλα πράγματα πού θα επινοηθούν.
2. Είναι η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας. Από το σταθερό τηλέφωνο στο κινητό πήγαμε σε 50 χρόνια. Από το κινητό στο σμαρτφον, βία σε δέκα. Οι παπουδες μας πρόλαβαν το άροτρο με τα αλόγα και τον σιδερά με το φυσερό, πράγματα που υπήρχαν πριν εφευρεθεί η γραφή. Σε 5 χρόνια θα υπάρχουν πράγματα που ούτε φανταζόμαστε. Σε όλους τους τομείς. Αυτό μας πουλαει ο Ζούκι. Κάθε τεχνολογική εξέλιξη ωθεί τον κόσμο να προσαρμοστεί επάνω της και αυτό δημιουργεί έναν εντελως διαφορετικό κόσμο.
3. Ο επόμενος κόσμος μας τρομάζει όταν τον σκεφτόμαστε, αλλά όταν τον ζούμε στην πραγματικοτητα, προσαρμοζόμαστε μια χαρά. Από την ώρα που θα επικρατήσουν οι τεχνολογικές επαναστάσεις, θεωρούνται φυσικό πράγμα. Η ζωή μας είναι γεμάτη από πρώην τεχνολογικές επαναστάσεις. Όπως η ιατρική αναισθησία, το GPS, οι κυλιόμενες σκαλες. Ότι και να μας σερβίρουν, θα το εμπεδώσουμε ταχύτατα.
4. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας κόβει ολοένα και περισσότερες θέσεις εργασίας. Όχι μόνο επειδή επιτρέπει σε λιγότερους ανθρώπους να κάνουν περισσότερα πράγματα αλλά επειδή τα ρομπότ θα μπορούν να κάνουν τα πάντα. Από το να σερβίρουν (και μην φαντάζεστε παρακαλώ εκείνον τον γκάζοντενεκέ του Star Wars, δεν είναι όλα τα ρομπότ ανθρωπόμορφα ούτε μοιάζουν με ταινίες του 70), να χτίζουν, να πουλάνε παπούτσια, να ξεφορτώνουν αποθήκες. Ένα έξυπνο κλαρκ (που μόλις ξεμείνει από μπαταρία πάει και φορτίζει μόνο του..) διώχνει μάνι μάνι πέντε εργαζόμενους ανα βάρδια, συνολικά 15, και δεν συνδικαλιζεται. Και όσο περισσότερους διώχνει, τόσο πιο αξιόλογο θεωρείται. Προς τα εκεί πάει η τάση.
5. Η μαζική αντικατάσταση θέσεων εργασίας από μηχανές, έχει ξαναγίνει ενάμιση αιώνα πριν, στην βιομηχανική επανάσταση. Το πρόβλημα είναι ότι η ανάπτυξη που δημιουργήθηκε τότε, εξασφάλισε πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας. Τώρα τις μειώνει ασταμάτητα. Ας σκεφτούμε ένα πλοίο, που θα μπορεί να φορτώσει κοντέινερ στην Σαγκαη, να έρθει στον Πειραιά και να τα ξεφορτώσει χωρίς να μεσολαβήσει ανθρώπινο χέρι. Και να είναι κατασκευασμένο με τον ίδιο τροπο. Και δεν είναι καν από τα πράγματα που δεν χωράει ο νους μας.
6. Σε κάθε περίπτωση το να σπάμε τις μηχανές και να εμποδίζουμε την πρόοδο είναι μάταιο. Το ήξεραν άλλωστε και οι λουδίτες, που δεν έσπαγαν τις μηχανές από ξεροκεφαλιά, αλλά από απελπισία. Αυτό που πρέπει να εξασφαλίσουμε είναι ότι τα ωφέλη από την πρόοδο θα τα μοιράζεται όλη η κοινωνία. Μειώνοντας τις ώρες εργασίας. Ή ανεβάζοντας το επίπεδο της εκπαίδευσης και της εξειδίκευσης. Πράγμα που σημαίνει μεταξύ άλλων και την γενναία φορολογία τύπων σαν τον Ζουκεμπεργκ, και τον άλλον που βγάζει ένα εκατομμύριο το λεπτό και πάει βόλτες με διαστημόπλοιο για την πλάκα του. Προς το παρόν δεν πληρώνουν φράγκο.
7. Το άλλο τεραστιο ζήτημα είναι η συλλογή δεδομένων. Αυτό θα προβληματίσει όσους δεν βρεθούν μπροστά σε πρόβλημα επιβιωσης. Η δυνατότητα των υπολογιστών να αποθηκεύουν και να επεξεργάζονται δεδομένα, αυξάνεται γεωμετρικά. Αυτό σημαίνει ότι θα ξερουν τα πάντα για μας. Ενδεχομένως και πράγματα που δεν ξέρουμε εμείς. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων είναι αδύνατη, γιατί τα παραχωρούμε εμείς οι ίδιοι. Αν δεν το κάνουμε, θα είμαστε αποκλεισμένοι από το ιντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα, αλλά οι περισσότεροι δεν το θεωρούν καν κακό. Και βεβαιως στόχος είναι να ξερουν που είναι ανα πάσα στιγμή ο καθένας μας και τι κάνει. Αυτό μπορείτε να το σκεφτείτε και στην φιλελεύθερη καταναλωτική εκδοχή του και στην κατασταλτική. Η μια δεν αποκλείει την άλλη, το 1984 του Όργουελ που είναι όλοι σαν στρατός και απαγορεύεται να μιλάνε, είναι πολύ χονδροειδής προσέγγιση για το μέλλον μας. Παντως όλο αυτό δεν νομίζω να το αποφύγουμε. Ας ετοιμαζόμαστε για αντάρτικο.
8. Σημείωση: Ο κόσμος ωθείται προς το μέλλον από ανθρώπους που δεν πληρώνουν φόρους. Δεν είναι αισιόδοξο αυτό. Ας φορολογήσουμε τους Ζούκερμπεργκ. Είναι το πρώτο βήμα. Τα άλλα θα τα βρούμε στην πορεία. Δεν είναι μόνο θέμα αναδιανομής, είναι και θέμα του ποιος έχει την εξουσία. Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.